ویروس کرونا، نفت و زنجیره تامین جهانی

نویسنده: ایمی ام. یافه

دیپلماسی ایرانی: ملت ها درحال آماده شدن برای فوریت سلامت احتمالی هستند و رهبران جهان دریافته اند که کنترل ویروس جدید کرونا دشوارتر از آنچه امید آن می رفت، است. بسیج همچنان ادامه دارد و نگرانی‌ها درباره عواقب سلامت و اقتصادی این ویروس افزایش یافته. واشنگتن و بسیاری از پایتخت های جهانی به ویژه نگران تاثیرات اقتصادی ویروس کرونا هستند. گزارش ها حاکی از آن است که شهر میلان، مرکز مالی ایتالیا و دومین شهر بزرگ آن، به دلیل نشانه‌ هایی از شیوع ویروس کرونا در شمال ایتالیا در آستانه تعطیلی قرار گرفته است. کره جنوبی به طور همزمان با آسیب های شیوع ویروس کرونا و همچنین کاهش واردات و صادرات از چین مواجه شده است. خودروسازی یکی از بخش‌ های اصلی صادرات کره جنوبی و تولید کنندگان خودرو به دلیل اختلالات اقتصادی در چین دچار مشکل شده اند. در کره جنوبی و ژاپن بسیاری از موسسات مالی از کارمندان خود خواسته اند که دورکاری کنند.

یکی از شاخص های اقتصادی که نشان می دهد ویروس کرونا تاثیرات اقتصادی قابل توجهی در جهان و نه فقط در چین داشته، کاهش قیمت ها در بازارهای نفت و گاز است. قیمت گاز طبیعی مایع بیشتر به دلیل افزایش عرضه و همچنین آب و هوای نسبتا معتدل در زمستان کاهش یافته بود، اما اکنون به کمترین سطح خود رسیده است. قیمت نفت نیز از دوشنبه گذشته و پس از آنکه مشخص شد اختلال در حمل و نقل دریایی جهانی و تجارت فراتر از چین خواهد بود، کاهش یافت.

۱۸ درصد از کالاها در جهان توسط کشتی جابجا می شود و تقاضا برای حمل و نقل دریایی به طرز قابل توجهی کاهش یافته است. برای نمونه در خلیج فارس، حجم بارگیری در کشتی ها در ماه فوریه از میزان متداول حدود ۳۰ تانکر یا بیشتر، به عددی تک رقمی کاهش یافت. طبق جدیدترین گزارش های «سی تی بانک» درباره ویروس کرونا، صادرات کره جنوبی در ماه فوریه ۱۰ درصد و واردات آن ۱۵ درصد کاهش یافته است. این بانک تاثیرات تجاری وخیم تری را برای کره جنوبی در ماه مارس پیش بینی می کند.

طبق آمارهای سازمان کشورهای صادر کننده نفت خام (اوپک)، پیش بینی از سوخت دریایی مورد استفاده در سراسر جهان به حدود ۴.۲ میلیون بشکه در روز و سوخت هوایی حدود ۶.۶ میلیون بشکه در روز می رسد. نفت مصرفی در حمل و نقل به طور کلی حدود ۵۸ میلیون بشکه در روز است. تاکنون تحلیلگران تنها کاهش ۱۳۵ هزار بشکه در روز از سوخت مورد نیاز جت ها در آسیا را پیش بینی کرده اند؛ اما اگر مسافران در سراسر جهان نگران امنیت خود در سفرهای هوایی و به مقاصدی با شیوع ویروس کرونا باشند، رقم حقیقی خیلی پایین تر از خیلی بالاتر از این پیش بینی خواهد بود. به طور خلاصه، تاثیر ویروس کرونا بر اختلالات در بازارهای نفت هنوز به طور دقیق مشخص نشده است.

اما شاید آسیب مهم تر و ماندگارتر شیوع ویروس کرونا در قیاس با کاهش ارزش اقتصادی تجارت و توریسم، درک رهبران جهانی از آسیب‌ پذیری و شکنندگی اقتصادهایشان در برابر زنجیره تامین جهانی باشد. دولت دونالد جی. ترامپ پیشتر در صدد کاهش وابستگی صنایع نظامی ایالات متحده به آهن رباهای چینی، مواد معدنی و خاک های کمیاب، و دیگر فلزات وارداتی و مصرفی در تولیدات برآمده. اکنون صدای محافظه‌ کاران از جمله پیتر ناوارو، مشاور تجاری رئیس جمهوری ترامپ که اخیرا از صنعت تجهیزات پزشکی و داروسازی خواسته بود وابستگی خود را به واردات کاهش دهند، بلندتر شده است. مارکو روبیو سناتور جمهوری خواه و کریس مورفی سناتور دموکرات اخیراً با ارسال نامه‌ای به اداره غذا و دارو ایالات متحده، از آنها پرسیده اند که آیا آمادگی لازم برای نظارت بر امنیت دارو، مواد غذایی و تجهیزات پزشکی وارداتی از چین را دارند یا خیر. البته چین اساسا در موقعیتی نیست که بخواهد یا بتواند تجهیزات پزشکی حیاتی صادر کند. گوردون چانگ، یک استاد مطالات آمریکایی در دانشگاه استنفورد با تمرکز بر روابط آمریکایی-چینی، اخیرا در بلاگی هشدار داده که تاثیرات آشوب اقتصادی در چین در ماه آوریل توسط مصرف کنندگان آمریکایی احساس خواهد شد.

یکی از عواقب ناخواسته و ویروس کرونا می‌ تواند سخت گیری درباره زنجیره تامین و بازگشت به سمت سیاست اقتصاد ملی در اقتصادهای بزرگ باشد. از آنجایی که جمعیت بالای چین در کل و به ویژه در رابطه با نفت به عنوان موتور اقتصادی اقتصاد جهانی عمل می کرده، چنین تغییری تاثیرات شدیدی بر آن خواهد داشت. ایالات متحده و اروپا بررسی مخاطرات تکیه کردن بیش از اندازه به تجهیزات چینی را راه اندازی شبکه‌ های ارتباطات نسل پنجم مدتی پیش آغاز کرده اند. ویلیام بار، دادستان کل ایالات متحده، اوایل این ماه این ایده را مطرح کرد که ایالات متحده و متحدانش باید با سرمایه گذاری در شرکت های مخابراتی و ارتباطی اروپایی از جمله نوکیا اریکسون برای تحت کنترل درآوردن شرایط و به عنوان راهی برای ممانعت از سلطه شرکت هواوی چین بر بازارهای بی سیم نسل پنجم استفاده کنند. اگر عواقب اقتصادی شیوع ویروس کرونا زنجیره های تامین اقتصادی در صنایع مهم  را فلج کند، رویکرد های اینچنینی متداول تر خواهد شد.

منبع: شورای روابط خارجی / مترجم: طلا تسلیمی