چهره محافظه کارانه تر حسين باراک اوباما

چندی پیش روزنامه نیویورک تایمز و شبکه سی ان ان در گزارش هایی مختلف از احتمال قرار گرفتن هیلاری کلینتون در کنار اوباما به عنوان معاون آینده وی سخن به میان آوردند. این گزارش ها باعث شد که بحث های زیادی در محافل رسانه ای در مورد عاقلانه بودن چنین ائتلافی برای شکست نامزد جمهوریخواهان در دور نهایی رقابت انتخابات ریاست جمهوری 2008 آمریکا در گرفته و اوباما و کلینتون را در نهایت مجبور به واکنش کند.

 

صرف نظر از صحت و سقم مذاکرات احتمالی انجام گرفته میان این دو نامزد دموکرات این جنجال حکایت از تقویت بیش از پیش احتمال راهیابی اوباما به هم آوردی نهایی با مک کین است. با این حال کلینتون همچنان بر عزم خود در تداوم مبارزه اصرار کرده به گونه ای که حتی در این مورد حاضر به رنجش خانواده کندی نیز شد.

 

هیلاری کلینتون در پی اظهارات هفته پیش خود مبنی بر شباهت مبارزات انتخاباتی او و همسرش در سال 1992 که با قتل بابی کندی، دیگر رقیب هم حزبی وی در ماه پایانی رقابت های مقدماتی، زمینه ورود بیل کلینتون به دور نهایی هموار شد، عذرخواهی کرد. اما این عذرخواهی باعث نشد که چهره های سیاسی نوک پیکان انتقادهای خود علیه هیلاری را به جانب دیگری منحرف کنند.

 

برخی از دموکرات های منتقد اعتقاد دارند که پافشاری هیلاری و همسرش به ادامه مبارزه تا ماه ژوئن حتی اگر به ترغیب کمیته مرکزی نمایندگان دموکرات و انتخاب شدن سناتور زن به جای سناتور سیاه پوست به عنوان نامزد نهایی از سوی نمایندگان ارشد منجر شود، این مهم تنها به قیمت تیره شدن روابط بیل کلینتون با سنا و فنا شدن میراث باقی مانده او در اذهان به دست خواهد آمد.

 

وجود همین پافشاری و در عین حال افزایش انتقادهای جمهوریخواهان از گفت و گوی بدون قید وشرط با ایران بود که باعث شد اوباما تعریف جدیدی از ایده پیشین خود در مورد این گفت و گو مطرح کرده و بدین ترتیب موجب ایجاد گمانه زنی ها در مورد اتخاذ موضعی محافظه کارانه تر از سوی وی شود.

 

به نوشته روزنامه گاردین باراک اوباما همچنان به انتقادهای صریح خود از سیاست خارجی جان مک کین که رقیب احتمالی وی در دور نهایی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا خواهد بود، ادامه می دهد. گاردین به نقل از اوباما در یک جمع انتخاباتی نوشت: او ] مک کین [ تمام هفته گذشته را به تشریح سیاست خارجی خود و این که با چه کسی گفت و گو نخواهد کرد، سپری نمود.

 

گاردین در ادامه آورده است که با این حال اوباما که از قول سال گذشته خودمبنی بر این که در اولین سال ریاست جمهوری خود بدون پیش شرط با محمود احمدی نژاد،رییس جمهور ایران دیدار خواهد کرد عقب کشید. دستیاران تبلیغاتی وی بردن نام احمدینژاد را متوقف کرده‌اند و گفته‌اند که برای چنین دیداری "تدارکاتی" باید صورت گیرد.

 

سوزان رایس، مشاور سیاست خارجی اوباما نیزدر گفت ‌وگو با شبکه تلویزیونی سی ان ان گفت هنگامی که اوباما پیشنهاد آغازمذاکرات با ایران را داد الزاما منظورش دیدار با احمدی‌ نژاد نبوده است. مشاور اوباما گفت: وی نامی از مقام ایرانی نبرده است.

 

این در حالی است که روزنامه وال استریت ژورنال با ارائه گزارشی در این مورد نوشت که سناتور اوباما در عین حال به طور مستقیم دیدار احتمالی با احمدی نژاد را مردود ندانسته است. این روزنامه نوشت که وی در پاسخ به سوالی در جمعی انتخاباتی در مورد این که آیا وی با رئیس جمهور ایران دیدار خواهد کرد، پاسخ داد که این کار را می کند.

 

این مواضع اوباما در پی افزایش احتمالی کسب عنوان نامزد پیروز دموکرات ها برای دور نهایی انتخابات ریاست جمهور توسط وی باعث شد که سیل انتقادها از سوی جمهوریخواهان به ویژه جورج بوش و جان مک کین علیه وی سرازیر شده و گفت و گوی بدون قید و شرط با ایران یک اقدام ساده لوحانه توصیف شود.

 

رویکرد اوباما حتی زمینه انتقاد برخی از کارشناسان حوزه سیاست خارجی در آمریکا را فراهم آورد. این کارشناسان معتقدند که انجام یک ملاقات پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری جدید در ایران می تواند به تقویت موضع احمدی نژاد در ایران و به حاشیه راندن سیاستمداران میانه رو در این کشور منجر شود.

 

در واکنش به همین انتقادها بود که اخیرا مشاورین اوباما در دفاع از وی و به منظور تعدیل فشارها اعلام کردند زمانی که رئیس جمهور جدید آمریکا روی کار بیاید، انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار می شود.

 

آنها در عین حال تاکید کرده اند که هر نوع ملاقاتی میان اوباما و یک رئیس جمهور ایرانی پس از یک دوره دیدارهای سطح پایینی که در آنها شرایط و مباحث مربوط به برقراری ارتباط میان آمریکا و ایران مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت، انجام می گیرد.

 

اوباما طی نطقی در 16 می ( 28 اردیبهشت ) گفت: نکته این است که من دیدار را تا زمانی که آنان با تمام مواضعی که ما خواستار آنها هستیم موافقت نکنند، مردود نمی دانم. وی افزود: اما این به معنای آن نیست که تدارکات اولیه برای تماس های دیپلماتیک در سطح پایین تر را نداشته باشیم.

 

برخی از تحلیلگران این اظهارات را نشات گرفته از اتخاذ یک رویکرد محافظه کارانه تر از سوی اوباما در مورد گفت وگو با ایران تلقی می کنند. با این حال نمی توان این موضع جدید را متاثر از فضای جدید انتخاباتی و لزوم حرکتی محتاطانه تر توسط اوباما ندانست. اکنون پیشنهادی که از سوی اوباما مطرح شده است به موضوعی مورد بحث در محافل خبری تبدیل شده و سایر نامزدهای انتخاباتی از جمله مک کین و حتی جورج بوش نیز از این فضا متاثر شده اند.

 

روزنامه نیویورک تایمز با چاپ مقاله ای تحت عنوان "حکمت گفت و گو"، نوشت در حالی که جورج بوش از پارلمان اسرائیل به مخالفین سیاسی خود ( اشاره به اوباما ) حمله می کند، عضو مسئول دولت وی چهره به چهره با مقامات ایرانی در حال مذاکره است.

 

این روزنامه می افزاید: این درست است که احمدی نژاد اغلب ابراز انزجار می کند، اما زمانی که سفیر ما در عراق با همتای ایرانی خود دیدار دارد، قصدش دلجویی کردن نیست ( بازهم اشاره به اظهارات بوش که گفته بود اوباما می خواهد از کشورهای متخاصم آمریکا دلجویی کند )، بلکه او در واقع دریافته است که ایران در عراق نفوذ دارد به همین دلیل است که باب گیتس، معاون وزیر دفاع و دریادار مایک مولن، رئیس ستاد مشترک ارتش خواستار نزدیکی به ایران می شوند.

 

ایجاد فضای امکان گفت و گو با ایران در میان محافل خبری آمریکا حتی بر روی مک کین هم تاثیر گذاشته به گونه ای که اخیرا با وجود تاکید بر عدم گفت و گوی مستقیم با رهبران ایران گفت که به حمایت خود از تماس های سطح پایینی که آمریکا در حال انجام آن با ایران است، ادامه خواهد داد.

 

بدین ترتیب به نظر می رسد در حالی که اوباما رویه ای محافظه کارانه تر در مورد ایده های جنجال برانگیز پیشین را در پیش گرفته، رقیب او در سوی دیگر ماجرا در تلاش است که چهره ای منعطف تر از خود نشان داده و خط قرمزهای پیشین حزب متبوع خویش را تاحدی تعدیل کند.