اسرائیل به دنبال گسترش حیطه عملیاتی علیه ایران (بخش دوم و پایانی)

دیپلماسی ایرانی: اگر اسرائیل قصد داشته باشد عملیات ضدایرانی خود را به عراق گسترش دهد، این مساله برای عراق، ایالات متحده، ایران و اسرائیل پیامدهای قابل توجهی خواهد داشت. 

آشوب داخلی در عراق

برای عراقی ها، اقدام اسرائیل در کشاندن درگیری به خاک این کشور با یک سری مشکلات سیاسی داخلی همراه خواهد شد که بر روابط خارجی عراق تاثیر قابل توجهی خواهد داشت؛ به ویژه اینکه بیشتر عراقی ها نمی خواهند شاهد تبدیل شدن کشورشان به صحنه یک جنگ نیابتی میان ایران، اسرائیل و ایالات متحده باشند. در چنین سناریویی، عراقی ها از طیق های مختلف سیاسی از جمله ملی گراهایی همانند مقتدی صدر و بازیگران طرفدار ایران همانند هادی العامری از هنگ بدر گرفته تا سیاستمداران و تظاهرات کنندگان مخالفان ایران همانند عناصر فعال در جنبش اعتراض آمیز بصره و احزاب سیاسی سنی، همگی فشار خود را بر عبدالمهدی افزایش خواهند داد تا از نقض حاکمیت ملی خود ممانعت کنند. 

قطعا چنین اعمال فشاری به آشفتگی در نظام سیاسی عراق خواهد انجامید و یک سریمشکلات دیپلماتیک برای بغداد و دو پایتخت متحد آن یعنی واشنگتن و تهران در پی خواهد داشت. برخی در صدد مجازات ایالات متحده بر خواهند آمد چرا که عراق نمی تواند به طور مستقیم اقدامات اسرائیل را تلافی کند و این مساله روابط امنیتی آمریکا و عراق را پیچیده می کند و دارایی های ایالات متحده در عراق را به خطر می اندازد. احتمال واکنش خشونت آمیز از سوی حشدالشعبی که دارایی های آن در حملات هوایی یا هواپیماهای بدون سرنشین هدف گرفته شده، نیروهای ایرانی در عراق و یا حتی معترضین غیر سیاسی وجود دارد. در نتیجه، شرکت ها و دارایی های وابسته به ایالات متحده احتمالا با خشم مخالفان ایالات متحده نیروهای ضد اسرائیلی در داخل عراق مواجه خواهند شد.

و اگرچه ایالات متحده هدف آشکار نیروهای طرفدار ایران در عراق خواهد بود، اما سایر کشورهایی که به اسرائیل نزدیک می شوند مانند عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین نیز در معرض خطر قرار خواهند گرفت. تظاهرکنندگان عراقی در ماه ژوئن و پس از آنکه وزیر امور خارجه بحرین آشکارا ایده عادی سازی روابط با اسرائیل را مطرح کرد، به سفارت بحرین در بغداد حمله کردند. بدین ترتیب، سفارتخانه ها و دارایی های مرتبط با کشورهای نام برده همگی می توانند به اهدافی بالقوه تبدیل شوند. چنین خشمی همچنین می تواند سرنوشت پروژه هایی مانند ساخت یک استادیوم بزرگ جدید در عراق توسط عربستان سعودی را تغییر دهد.

اگر عراقی ها علیه ایران شوند

جناح های دیگری هم هستند که ایران را در این آشوب مقصر خواهند دانست و بغداد را در رابطه با روابطش با تهران تحت فشار خواهند گذاشت. همین حالا هم نیروهای حشدالشعبی تحت حمایت ایران با ناخشنودی بیشتر جناح های ملی گرا، سنی و ضد ایرانی مواجه هستند. به رغم تلاش های مکرر دولت عراق برای ادغام حشدالشعبی در نیروهای نظامی عراق، این نیروها همچنان در برابر کنترل دولت مقاومت می کنند و همین مساله بسیاری از عراقی هایی را که نگران قدرت آنها هستند، نگران کرده است. احتمالا برخی از شهروندان عراق روابط نزدیک حشدالشعبی با ایران و خودداری این گروه از پیوستن به ارتش عراق را دلیلی برای حملات اسرائیلی می دانند. این مساله به تنش های داخلی در عراق دامن می زند و بر توانایی این کشور در اجرای عملیات علیه گروه هایی همچون داعش تاثیر منفی می گذارد و همچنین به روابط بین بغداد و تهران آسیب می رساند.

اگر نیرو های اسرائیلی بخواهند یک کمپین پایدار علیه دارایی های ایرانی مستقر در عراق آغاز کنند، هزینه های چنین اتفاقی برای ایران خیلی فراتر از از دست دادن نیروهای تحت حمایت و ماموریت در کشور همسایه غربی خواهد بود. اول اینکه چنین اتفاقی اعتبار استراتژی منطقه ای ایران در اتحاد با گروه هایی در منطقه جدای از حزب الله به عنوان اقدامی بازدارنده در برابر اسرائیل را زیر سوال می برد. این مساله یک سری عواقبی در داخل ایران خواهد داشت و نیروهای قدس سپاه پاسداران اگر نتوانند در مقاومت در برابر اسرائیل نتیجه ای که وعده داده بودند را تحقق بخشند، با چالش هایی مواجه خواهند شد.

به علاوه، چشم انداز تشدید اختلافات با ایالات متحده هم برای ایران وجود دارد. اگر خشم عراقی ها از اسرائیل به اندازه ای افزایش یابد که محرک حمله به نیروهای آمریکایی یا دارایی ها آن شود، آنگاه اقدامات تلافی جویانه ممکن است ایران را نیز به سمت درگیری نیابتی بکشاند و این مساله احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار را افزایش می دهد. از آنجایی که ایران بر همه گروه های تحت حمایت خود در عراق کنترل کامل ندارد و بسیاری از این گروه ها دستورکارهای مختص خود را دنبال می کنند، خطر جنگ به ویژه در صورتی که حملات اسرائیلی به تلفات غیرنظامی ها در عراق بینجامد یا تاسیسات حساسی ورای تاسیسات متعلق به حشدالشعبی را هدف بگیرد، بسیار بالا خواهد بود. حتی اگر یک جنگ منطقه ای آغاز نشود، باز هم این احتمال وجود دارد که ایران در یک جنگ نیابتی با اسرائیل در عراق درگیر شود.

مشکلات پیش روی اسرائیل

سرانجام، برای اسرائیل گسترش موفقیت آمیز جبهه جنگ به عراق به معنای تقویت استراتژی ضد ایرانی خواهد بود؛ به ویژه اینکه اسرائیل در حال حاضر از پشتیبانی کامل کاخ سفید برخوردار است. این احتمال وجود دارد که اسرائیل به اقداماتی بی محاباتر علیه ایران ورای عراق ترغیب شود. یکی از گزینه های محتمل عملیات اطلاعاتی در یمن است؛ جایی که حوثی ها مطابق استراتژی منطقه ای ایران فعالیت می کنند. نگرانی اسرائیل درباره یمن این است که حوثی ها بتوانند مانع از حمل و نقل اسرائیلی از باب المندب، آبراهه بین یمن و جیبوتی شوند. ارتباط نزدیک بین حوثی ها و ایرانی ها و همچنین تمایل به ایجاد روابط با عربستان سعودی و امارات متحده عربی که مخالف حوثی ها هستند، اسرائیل را بر آن داشته تا به اشتراک گذاری اطلاعات در یمن را با ائتلاف به رهبری عربستان گسترش دهد.

با این حال، هرگونه اقدام اسرائیل در عراق با مخاطرات زیادی همراه است چرا که می تواند به جرقه ای برای یک جنگ منطقه ای تبدیل شود. از بین بردن یک هدف با ارزش بالا چه با تلفات غیرنظامی همراه باشد یا صرفا خشم مردم عراق را علیه اسرائیل یا ایالات متحده برانگیزد، مساله ای است که می تواند به حملات علیه نیروها یا دارایی های آمریکایی در عراق بینجامد، عراق را بی ثبات کند و احتمالا واکنش ایالات متحده را با یک جنگ منطقه ای برانگیزد. اسرائیل توانسته است بخش عمده استراتژی ضدایرانی خود در سوریه را بدون تبدیل آن به یک درگیری بزرگ انجام دهد، اما اگر بخواهد کمپین مشابهی را در عراق آغاز کند احتمالا با یک سری مخاطرات جدید و منحصر به فرد در عراق مواجه خواهد شد.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی