ترامپ در دام سیاست متناقض خود در قبال ایران

نویسنده: جان کسیدی

دیپلماسی ایرانی: در ماه آگوست سال 2013 پس از آنکه باراک اوباما، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، حمله موشکی علیه اهدافی در سوریه را لغو کرد، به همراه جو بایدن، معاون خود در باغ رز کاخ سفید حاضر شد تا توضیح دهد که تصمیمش به لغو حمله موشکی برای اخذ مجوز از کنگره بوده است (مجوز هرگز صادر نشد و حمله ای هم صورت نگرفت.) اما باغ رز دونالد ترامپ ظاهرا توئیتر است. پس از لغو حمله موشکی به ایران، همه چشم های نگران به توئیتر دوخته شده بود تا شاید توضیحی از سوی رئیس جمهوری آمریکا درباره این تصمیم در آنجا به اشتراک گذاشته شود.

طبق گزارشی که در «تایمز» منتشر شد، ترامپ دستور حمله را در واکنش به حمله ایران به یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکا صادر و بعدتر نظر خود را در حالی عوض کرده بود که هواپیماها برای اجرای عملیات به پرواز درآمده بودند. (اگرچه ترامپ بعدتر در مصاحبه با چاک تاد گفت وقتی نظر خود را تغییر داده هنوز دستور حمله تایید نشده و هواپیماها به پرواز درنیامده بودند.) در نهایت، انتظارها به پایان رسید و ترامپ در تلاش برای توضیح آنچه رخ داده، 4 توئیت منتشر کرد. در توئیت اول بار دیگر بر تصمیم خود برای پایان دادن به توافق هسته ای حاصله میان ایران، ایالات متحده و 5 کشور دیگر در سال 2015، تاکید کرد. او همانند گذشته برجام را «توافقی وحشتناک» خواند و به اشتباه ادعا کرد که توافق برای ایران «یک مسیر آزاد» به سمت تسلیحات هسته ای فراهم می آورد. در توئیت بعدی به هدف گرفته شدن هواپیمای جاسوسی «آر کیو-4 ای گلوبال هاوک» توسط ایران اشاره و ادعا کرد که هواپیما بر فراز آب های بین المللی پرواز می کرده است: «ما آماده بودیم تا حمله شب گذشته را با هدف گیری 3 سایت مختلف تلافی کنیم. وقتی پرسیدم چند نفر کشته خواهند شد، پاسخ یک ژنرال این بود که 150 نفر کشته خواهند شد. 10 دقیقه پیش از حمله آن را متوقف کردم... تلفات این حملات با سقوط یک هواپیمای بدون سرنشین همخوانی نداشت. من عجله ای ندارم. ارتش ما تجدید قوا کرده و برای انجام عملیات آماده است و بهترین ارتش در جهان به شمار می رود. تحریم ها آسیب رسان بوده اند و تحریم های جدیدی هم دیشب به آنها اضافه شدند. ایران هرگز نمی تواند به تسلیحات هسته ای دست یابد، نه علیه ایالات متحده آمریکا، و نه علیه جهان!»

تقریبا همانند اقدامات ترامپ، واکنش ها به او هم مدام دستخوش تغییر هستند. انتقادها بیشتر از سوی جمهوری خواهان مطرح شدند و در عین حال، او از سوی افرادی غیرمنتظره همانند جان برنان، مدیر پیشین سیا که بارها رئیس جمهوری را مستبدی فاسد خوانده بود، مورد تمجید قرار گرفت. برنان به «ام اس ان بی سی» گفت: «از تصمیم ترامپ به خودداری از آنچه می توانست حمله ای ناامید کننده باشد و به چرخه ای از درگیری های خطرناک بینجامد، تمجید نمی کنم. اما او را به خاطر اینکه نقش بزرگسال گروه را بازی کرد مستحق اعتبار می دانم چراکه چنین دستوری در ابتدای امر به خاطر افراد جنگ طلبی همچون جان بولتون و مایک پومپئو صادر شده بود که برای پیش رفتن به سمت درگیری ای تلاش می کنند که به نفع هیچ کس به ویژه ایالات متحده نیست.»

طبق گزارش تایمز، بولتون، پومپئو و جینا هسپل، مدیر کنونی سیا همگی با حمله به ایران موافق بودند، اما مقامات پنتاگون هشدار دادند که چنین حمله ای می تواند یک سری درگیری های پی در پی را به دنبال داشته باشد و نیروهای آمریکایی در منطقه را به خطر بیندازد. به هر حال، پنتاگون اخیرا با هدف تامین امنیت پایگاه ها و تاسیسات ایالات متحده در برابر حملات احتمالی ایران و گروه های تحت حمایت آن در منطقه، هزاران نیروی دیگر را نیز به خاورمیانه اعزام کرد.

با این حال، روز جمعه شماری از جمهوری خواهان تصمیم ترامپ به لغو حمله تلافی جویانه به ایران را مورد انتقاد قرار دادند و حتی برخی از آنها این تصمیم را با عقب نشینی اوباما در سال 2013 مقایسه کردند. آدام کینزینجر، نماینده جمهوری خواه، در توئیتی نوشت: «آمریکا با بحران اعتماد به نفس مواجه است. تصمیم اوباما به لغو حمله به سوریه عواقبی داشته که امروز هنوز حس می شود. نمی توانیم بگذاریم تحریک ها از سوی ایران بی پاسخ بمانند.»

کوین مک کارتی، رهبر اقلیت های مجلس نمایندگان و یک دست نشانده وفادار ترامپ، درصدد دفاع از تصمیم رئیس جمهوری برآمد و گفت: «او یک برنامه مدت دار دارد.» اما مشکل ترامپ دقیقا نداشتن یک چنین برنامه ایست. دولت او در بیش از دو سال گذاشته مدام فشارها را علیه ایران تشدید کرده اند. از نظر بسیاری از ناظران در خاورمیانه و دیگر جاها، هدف حقیقی او تغییر نظام در ایران است، اما خود ترامپ اخیرا داشتن چنین هدفی را رد کرده است. بن رادز، یکی از مقامات دولت باراک اوباما، به «ام اس ان بی سی» گفت: «اکنون آنچه شاهدش هستیم این است که در میانه اظهارات خشونت آمیز و لفاظی های تند و تیز او علیه ایران و دونالد ترامپی که می گوید به دنبال جنگی دیگر در خاورمیانه نیست، به دام افتاده ایم... آنها (مقامات دولت ترامپ) در تناقض کامل استراتژیک به سر می برند. آنها می گویند که جنگ نمی خواهند، اما هر عملی که انجام می دهند، جنگ را محتمل تر می کند.» ترامپ از دستور به حمله به ایران عقب نشینی کرد، اما مشکل اینجاست که سیاستی که او را درگیر این فاجعه کرده همچنان در حال اجراست.

منبع: نیویورکر / مترجم: طلا تسلیمی