الشباب و القاعده در سوریه

دیپلماسی ایرانی: پس از سقوط خلافت خود خوانده داعش در سوریه و عراق، هسته القاعده به فراخواندن جنگجویان تک رو و گروه ها ادامه می دهد. سرکرده های القاعده بر این باورند که رویکرد تدریجی این گروه که به «بن لادنیسم» مشهور است، موثرترین راه برای پیشبرد شورش های افراطی در سطح جهانی است. در عین حال، استرتفور بر این باور است که القاعده گروه های زیرشاخه خود را به مواجهه با رقبا از جمله داعش ترغیب می کند و جنگجویان فصلی، گروه های محلی و نیروهای جدید را به پیوستن یا بازگشت به القاعده فرا می خواند.

زیرشاخه های القاعده - الشباب

الشباب در سال 2018 نیز همچنان قدرتمندترین نیروی شبه نظامی در سومالی بود و در سراسر این کشور از جمله در موگادیشو به آدم ربایی، کمین و حملات پیچیده پرداخت. الشباب در غلبه بر تدابیر امنیتی در پایتخت سومالی موفق عمل کرد و توانست حملات متعدد فرامرزی در امتداد مرز سومالی-کنیا انجام دهد و حتی برای انجام حمله ای در نایروبی تلاش کرد. این گروه نخستین بار در دسامبر 2018 در پی حمله شاخه محلی داعش به جنگجویان الشباب، آن را به عنوان رقیب نوظهور خود به رسمیت شناخت.

در آینده قابل پیش بینی الشباب همچنان یک نیروی قدرتمند در سومالی باقی خواهد ماند. با توجه به اینکه هیچ نشانه ای مبنی بر افول منابع مالی الشباب دیده نمی شود و نیروهای امنیتی هم توانایی از بین بردن آن را نداشته اند، انتظار می رود که این گروه به حملات و آدم ربایی ها در سراسر کشور ادامه دهد. موگادیشو همچنان در برابر عملیات الشباب از جمله بمب گذاری ها با تلفات بالا و حملات پیچیده آسیب پذیر خواهد بود. احتمال حملات برون مرزی هم وجود دارد چرا که الشباب به حملات علیه کشورهای همسایه مانند کنیا تمایل دارد و از منابع و توانایی کافی برای این کار نیز برخوردار است. الشباب همچنین به حملات به اهدافی علیه ایالات متحده که پیشتر با هواپیماهای بدون سرنشین به آنها حمله کرده بوده، تمایل پیدا کرده است.

زیرشاخه های القاعده - القاعده در سوریه

زیر شاخه های القاعده در سوریه شکست سنگینی را متحمل شده اند چراکه دولت بشار اسد بیشتر اراضی این کشور را که زمانی مرکز عملیات آنها بوده، باز پس گرفته است. گروه های باقی مانده از القاعده اکنون در استان ادلب فعال هستند و گروه هایی مانند هیئت التحریر الشام آخرین گروه باقی مانده از جبهه النصره از مدار القاعده خارج شده اند. طبق گزارش های منتشر شده این گروه سعی کرده توانایی خود را برای حملات در سوریه بالا ببرد، اما خیلی درگیرتر از آن بوده که مشکلات داخلی خود بپردازد و همین مساله مانع از موفقیتش شده است.

زیرشاخه های القاعده در سوریه از سوی نیروهای سوری، ترکیه، ایران، روسیه و دیگر گروه های شبه نظامی در این کشور تحت فشار خواهد بود. این گروه تلاش خواهد کرد از هرگونه هرج و مرج ناشی از خروج نیروهای ایالات متحده و هرگونه درگیری احتمالی میان بازیگران خارجی (سوریه، ترکیه، اسرائیل، روسیه و ایران) در سوریه استفاده کند. بعید است که این گروه حملاتی در خارج از کشور انجام دهد چراکه بیشتر بر شرایط محلی و بقای خود تمرکز خواهد داشت و زمان یا منابع کافی برای حملات برون مرزی ندارد.

زیرشاخه های القاعده - انصارالاسلام و جندالاسلام

فعالیت عملیاتی دو گروه وابسته به القاعده در مصر (انصار الاسلام در شبه جزیره سینا و جندالاسلام در صحرای غربی) در سال 2018 رو به اتمام بود چراکه هر دو گروه در انجام حملات بزرگ یا کوچک علیه غیرنظامیان یا نیروهای امنیتی ناتوان هستند. در اوایل سال 2018 جندالاسلام شروع به جذب نیروی انسانی کرد و گزارش هایی هم منتشر شد مبنی بر اینکه شروع به استخدام افسران سابق ارتش کرده است.

2019 یک آزمایش برای دوام زیرشاخه های القاعده در مصر خواهد بود. اگرچه هسته اصلی القاعده اغلب طولانی بازی می کند، فقدان نسبتا کامل فعالیت های عملیاتی به علاوه از دست دادن یک سرکرده کلیدی به چشم انداز این گروه لطمه زده است. القاعده تلاش خواهد کرد تا نیروهای خود را در مصر از طریق حملات علیه نیروهای امنیتی یا خارجی ها تقویت کند، اما داعش همچنان بر فعالیت این گروه در مصر سایه خواهد انداخت.

منبع: استرتفور / مترجم: طلا تسلیمی