اگر ایران تنگه هرمز را ببندد!

دیپلماسی ایرانی: وفیق سامرائی، مشاور سابق امنیت ملی عراق در رژیم بعث، در یادداشتی که در صفحه شخصی خود در فیسبوک منتشر کرده، به موضوع تنگه هرمز و احتمال بسته شدن آن توسط ایران و پیامدهای آن بر کشور عراق پرداخته است.

به گزارش میدل ایست نیوز، وی می نویسد: آیا امریکا در صورت قطع صادرات نفت ایران، می تواند ضمانت دهد که نقت همچنان از تنگه هرمز ترانزیت شود؟ آیا ایران توان بستن تنگه هرمز را دارد؟ گزینه های پیش روی عراق چیست؟

نیروهای ایرانی طی جنگ هشت ساله با عراق توانستند صادرات نفت بغداد از طریق خلیج فارس را تقریبا به طور کامل متوقف کنند و در ادامه پس از بسته شدن لوله های نفت که از خاک سوریه می گذشت، صادرات نفت این کشور کاملا دچار وقفه و عراق مجبور شد خط لوله انتقال نفت از خاک ترکیه و عربستان را ایجاد کند.

تحریم های اعمالی امریکا علیه ایران با کندی در جریان است و ایرانی ها در راستای کاهش اثرات این تحریم‌ها برنامه ریزی می کنند. در عین حال به دلیل حساسیت جهانی که در این خصوص وجود دارد، نمی خواهند که با افزایش تنش ها، اوضاع را به حالت انفجار افسار گسیخته ای سوق دهند.

ایران توان نظامی لازم برای بستن تنگه هرمز را دارد اما این اقدام، جنگی گسترده و تمام عیار را در دو طرف خلیج فارس به وجود خواهد آورد که در ادامه منجر به بحران بین المللی بزرگی خواهد شد که امریکا در سایه آن، خود را در گرداب اوضاع وخیم اقتصادی و امنیتی، در حالت انزوا خواهد دید وبه ناچار برای جلوگیری از جنگی نامحدود و گسترده، از شدت اقدامات و فشارهای خود خواهد کاست.

بستن تنگه هرمز نیازی به توانمندی گسترده ندارد بلکه این امر با بکارگیری ابزار های لازم بدون نیاز به درگیری نظامی همه جانبه امکانپذیر است. همچنین بازگشایی آن با استفاده از نیروی نظامی نیازمند جنگی همه جانبه با ایران است که پیامدهای آن، سایه سنگین خود را بر سر منطقه و همه طرف های درگیر خواهد افکند.

سال های جنگ با ایران ثابت کرده است که این کشور در بسیاری از شرایط با برنامه ریزی گسترده و با آرامش کامل رفتار می کند، از این رو بعید است که دست به بستن تنگه هرمز بزند، اما اگر هم ایران نتواند نفت خود را به مدت طولانی صادر کند، بدون شک این کشور تهدیدات خود مبنی بر ممانعت از صادرات نفت از طریق خلیج فارس را عملی خواهد کرد.

ایران در خلال جنگ هشت ساله خود از مین گذاری و قایق های تندرویی استفاده می کرد که به کشتی های نفت کش حمله می کردند. با این تاکتیک نظامی به راحتی نمی توان مقابله کرد در حالی که امکان انجام آن در خلیج فارس و دریای عمان وجود دارد.

در همین راستا، هرگونه حمله به نفت کش ها منجر به افزایش هزینه بیمه کشتی ها خواهد شد و بر صادرات نفت و در نتیجه افزایش بهای آن تاثیر مستقیم خواهد گذاشت. در همین حال، احتمال دارد برخی طرف ها از این تنش به وجود آمده سوء استفاده کنند و با به کارگیری قایق های تندرو و مین گذاری در خلیج فارس، این اقدامات را به طرف مقابل نسبت دهند.

درک اوضاع پیچیده یاد شده، در نهایت امریکا را بر آن خواهد داشت که با فشار بین المللی به دنبال تفاهم سیاسی بگردد تا این چنین از تبعات و پیامدهای مخاطره آمیز مذکور اجتناب کند.

در همین راستا، عراق باید به توسعه و فعال سازی دوباره خطوط لوله انتقال نفت از طریق کشورهای ترکیه، سوریه و اردن مبادرت ورزد، به ویژه که این کشور می تواند در آینده، تولید نفت خود را به میزان دو برابر افزایش دهد و تبدیل به بازیگری قدرتمند در این حوزه شود.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11