استفاده استراتژیک روحانی از تهدید به بستن تنگه هرمز

دیپلماسی ایرانی: گزارش های روز پنجشنبه از رزمایش گسترده ایران با مشارکت 50 کشتی در تنگه هرمز حکایت داشتند که هدف از آن تمرین تاکتیک های «حمله» بود. طبق گزارش ها، چنین عملیاتی به سادگی می تواند مسیر آبی تنگه هرمز را مسدود سازد و از حمل و نقل 20 درصد از نفت جهان که از طریق دریا جا به جا می شود، جلوگیری کند.

این رزمایش درست چند ماه پس از آن برگزار شده که دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا، ایالات متحده را از برجام خارج کرده است؛ توافقی که در دولت باراک اوباما به دست آمده بود و در ازای لغو تحریم ها، ایران را از پیگیری جاه طلبی های هسته ای اش باز می داشت. اما ترامپ با عقب نشینی یک جانبه از توافق هسته ای، یک سری تحریم ها را علیه این کشور واقع در خاورمیانه اعمال کرد که دور اول آنها از 6 اوت اجرایی می شود. تنش ها بین ایالات متحده و ایران از همان زمان در حال تشدید است، به ویژه که ترامپ تهدیدهایی را علیه شرکت ها و کشورهایی که با ایران تجارت می کنند، اعمال کرده است.

با این حال مارک اسلبودا، تحلیلگر امور امنیتی و بین الملل روز جمعه گفت به رغم انتشار گزارش ها درباره اینکه ایران به بستن این مسیر آبی نزدیک می شود، اما چنین اتفاقی رخ نخواهد داد: «اول اینکه چنین اقدامی به تشکیل کمپین نظامی گسترده علیه ایران منجر می شود. مساله دیگر اینکه چنین اقدامی ایران را از ارسال نفت به کشورهای بزرگی که به خواسته های ایالات متحده عمل نمی کنند، یعنی چین، ترکیه و هند که همگی به نفت ایران وابسته هستند، باز خواهد داشت.»

او افزود: «از این رو چنین اقدامی به مثابه این است که ایران پاهای خودش را قطع کند. من این مساله را بیشتر یک اقدام مرتبط با سیاست داخلی می دانم. روحانی اکنون در موقعیت به شدت ضعیفی است و این گونه سعی دارد نشان دهد که قدرتمند است.» این تحلیلگر در ادامه به این مساله اشاره کرد که روحانی تنها زمانی حقیقتا در جهت بستن تنگه اقدام خواهد کرد که ایالات متحده در جهت تغییر نظام در ایران اقدامی آشکار انجام داده باشد.

مزدا مجیدی، کارشناس ایرانی بر این مساله تاکید کرد که روحانی حتی پیش از اینکه برای دور اول در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شود، در پی وعده هایش برای ارتقای اقتصاد و آغاز گفت و گو با دولت های غربی، در موقعیت ضعیفی قرار داشت. روحانی در ماه اوت 2013 به عنوان هفتمین رئیس جمهوری ایران قدرت را از محمود احمدی نژاد تحویل گرفت.

مجیدی افزود: «پیروزی مجدد روحانی در انتخابات ماه مه 2017 عمدتا به دلیل موفقیت او در مذاکره برجام بود. از این رو مشکل کنونی روحانی این است که با خروج یک جانبه و غیرقانونی آمریکا از برجام، او در رویکرد مذاکراتی با ایالات متحده چیز خاصی برای ارائه ندارد.»

اما به گفته مجیدی به رغم افزایش هزینه های زندگی در ایران نوعی احساس همبستگی در میان مردم وجود دارد: «تا جایی که مساله به اقتصاد ایران مربوط می شود، وضعیت بحرانی است، اما اقتصاد در آستانه فروپاشی نیست. رویکرد به شدت تهاجمی ترامپ سبب شده در بسیاری از سطوح بین مردم همبستگی ایجاد شود. باور عمده این است که این آمریکاست که بحران می آفریند.» به گزارش وزارت خزانه داری آمریکا، دور دوم و سوم تحریم ها علیه ایران در روزهای چهار و پنج نوامبر اجرایی خواهند شد.

منبع: اسپوتنیک / مترجم: طلا تسلیمی