آیا ترامپ با بن سلمان همراه می ماند؟

رابین رایت

دیپلماسی ایرانی : بهار گذشته، جف بیزوس، موسس سایت آمازون و ثروتمند ترین مرد در تاریخ مدرن، در سیاتل میزبان شاهزاده جوان عربستان، محمد بن سلمان، بود. رسانه های سعودی عکسی از آنها منتشر کردند که در آن بیزوس پیراهنی با یقه باز پوشیده بود و شاهزاده نیز عبایش را کنار گذاشته بود و کت و شلوار با کرواتی قرمز پوشیده بود. هر دوی آنها در حین گفتگو در مورد کار، لبخند می زدند. بیزوس از جمله آمریکایی های موفق و قدرتمندی بود که با شاهزاده در طی سفر سه هفته ای اش به آمریکا دیدار کرد. در طول این سفر، شاهزاده دیدار هایی خودمانی با اپرا وینفری، بیل گیتس، جورج بوش و بیل کلینتون، روسا جمهور سابق، و چهره های مطرح دیگر، داشت.

در طی توقف شاهزاده محمد در واشینگتن، که توافقات تسلیحاتی میلیارد دلاری به همراه داشت، پرزیدنت ترامپ اعلام کرد روابط واشینگتن با آل سعود بهتر از هر زمان دیگری است و فکر می کند که بهتر هم خواهد شد. محمد بن سلمان در طی این سفر به عنوان یک اصلاح گر در یکی از مستبد ترین کشور های دنیا، معرفی می شد.

ناپدید شدن عجیب و غریب روزنامه نگار عربستانی، جمال خاشقجی، به ناگهان وجهه پادشاهی و شاهزاده، که قرار است پادشاه بعدی باشد، را تغییر داد. روز یکشنبه، روزنامه واشینگتن پست، که متعلق به بیزوس است، عکس در ورودی کنسولگری عربستان را در یک صفحه کامل چاپ کرد و در بالای آن نوشته شده بود:" روز سه شنبه، 2 اکتبر، ساعت 1:14 ظهر، مقاله نویس واشینگتن پست، جمال خاشقجی، وارد کنسولگری عربستان سعودی شد." و در پایین آن نوشته شده بود:" از آن زمان هیچ خبری از او نیست. ما به دنیال پاسخ هستیم،"

در اوایل کار، شاهزاده وجهه مثبتی در میان محافل افکار عمومی آمریکا به دست اورده بود، چون او را یک رهبر بسیار متفاوت از پادشاهان گذشته عربستان می دانستند. اما با دستگیری فعالان حقوق زنان، رهبران تجاری و ساکت کردن منتقدان، جریانی تیره در حال وقوع بود. اتفاقی که برای خشوفی افتاد باعث شد تا این جریان منفی در بخش های گسترده ای از افکار عمومی آمریکا جایگزین آن وجهه مثبت شود.

ترامپ واکنش های مختلفی از خود نشان داده است. روز یکشنبه اعلام کرد که اگر ثابت شود عربستان در ناپدید شدن و یا مرگ خاشقجی مقصر است، به شدت مجازات خواهد شد. اما روز شنبه گفت که قرار داد های میلیارد دلاری فروش سلاح به پادشاهی را لغو نخواهد کرد و در ادامه گفت:" اینها بهترین تجهیزات در دنیا است، اما اگر این ها را از ما نخرند، از روسیه خواهند خرید و یا از چین یا سایر کشور ها خواهند خرید،"

ترامپ از دهه 1990 روابط تجاری نزدیکی با سعودی ها داشته است و از زمانی که رئیس جمهور شده است، عربستان سعودی نقش اصلی را در سیاست خارجی ترامپ داشته است. جرد کوشنر، داماد و مشاور ترامپ، به ویژه روابط نزدیکی با محمد بن سلمان به وجود اورد و شخصا تلاش کرد او را به عنوان شریک قابل اعتماد آمریکا در منطقه نشان دهد.
به نظر می رسد دیدگاه کنگره متفاوت است. یکی از اعضا کمیته روابط خارجی سنا اعلام کرده است:" اگر صحت این ماجرا تایید شود، کنگره در مقابل واکنشی جدی نشان خواهد داد." این عضو کمیته معتقد است که تسلیم شدن در برابر پادشاهی عربستان، به منزله چراغ سبزی برای سایر دیکتاتور ها خواهد بود. کنگره از کاخ سفید خواسته است تا در مورد ناپدید شدن خاشقجی تحقیق کند.

این انزجار نسبت به محمد بن سلمان و کشورش، به شکلی بین المللی فراگیر شده است. روز یکشنبه، انگلیس، فرانسه، و آلمان، سه کشور قدرتمند اروپایی، در بیانیه ای مشترک، در مورد سرنوشت خاشقجی، ابراز نگرانی شدید کردند. آنها خواستار انجام تحقیقی مستدل و موثق شدند که نتیجه ای کامل و با جزئیات به همراه داشته باشد.

برخی از شرکت های بزرگ آمریکایی فعال در تجارت، تکنولوژی و انرژی، همکاری شان را با پادشاهی قطع کرده اند و این باعث سقوط هفت درصدی بازار سهام عربستان شد. جذب سرمایه گذار خارجی، لازمه تحقق هدف شاهزاده سلمان برای تنوع بخشیدن به اقتصاد متکی به نفت عربستان است.

تنها دو بار در گذشته روابط بین واشینگتن و ریاض، این قدر متشنج شده بود: سال 2001، پانزده نفر از نوزده نفری که در حملات یازده سپتامبر به برج های تجاری نقش داشتند، سعودی شناخته شدند. و در سال 1973، پس از حمایت واشینگتن از اسرائیل در طی چهارمین جنگ خاورمیانه، عربستان یکی از طرف های اصلی بایکوت نفتی آمریکا بود.

یکی از مسائل مورد توجه در مورد ماجرای خاشقجی این است که او حتی یک شهروند آمریکایی نیست. اما تاثیرات گسترده ای در طول دو هفته اخیر داشته است که بیشتر هم خواهد شد. روابط بین آمریکا و عربستان به بحرانی ترین حالت خود پس از سال 2001 خواهد رسید و ضربه بزرگی به برنامه های شاهزاده برای رشد سریع و جهانی اقتصاد و اجتماع عربستان، خواهد زد.

منبع : نیویورکر / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33