پومپئو وسواس دلقک گونه ای در قبال ایران دارد

دنیل. آر. دی پتریس

دیپلماسی ایرانی: پس از اخراج رکس تیلرسون از وزارت امور خارجه، آیا مایک پومپئو توانسته است کشتی وزارت امور خارجه را به مسیر بهتری هدایت کند؟ رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده بعد از چهار ماه چه کارنامه ای داشته است؟

پومپئو در بازگرداندن وزارتخانه به جایگاه معظم خود در مسیر درستی قرار دارد. وی به سناتورهای کمیته روابط خارجی تعهد داده بود که هیجان را به صفوف فاگی باتم (ساختمان وزارت امور خارجه) بازخواهد گرداند و جلوی کاهش مشاغل را خواهد گرفت و بهترین ها و درخشان ترین ها را در سرویس دیپلماتیک استخدام خواهد کرد. وی به نیروهای وزارت امور خارجه تعهد داد که غرور را به تشکل دیپلماسی بازخواهد گرداند و همزمان به کارمندهای جدید اطمینان خاطر داد که همراهی آنها برای امنیت ایالات متحده به شدت ارزشمند خواهد بود. در جریان نخستین سخنرانی اش در راهروی همکف، پومپئو با صدای بلند آنهایی که در آنجا بودند را "آمریکایی ها میهن پرست و بزرگ" خطاب کرد که دیگر توسط رهبری ارشد اخراج یا از کار بیکار نخواهند شد.

در حالی که تیلرسون روابط وحشتناکی با ترامپ داشت و یک جا هم او را "مردی کودن" در پشت میز معرفی کرده بود؛ پومئو موفق شد در دوران حضورش در سی آی اِی اعتماد و اطمینان فرمانده کل قوا را  کسب کند. علاوه بر این، روابط شخصی پومئو با رئیس جمهور مزیتی برای وزارت امور خارجه بود تا در روند سیاست گذاری برای امنیت ملی وزن بیشتری داشته باشد. توصیه های فاکی باتم دیگر به مثابه حرف های بی اهمیت کنار گذاشته نشدند.

اما در پیشرفت های حقیقی، چهار ماه فعالیت پومپئو حاصل اندکی داشته است. او به خاطر در دست گرفتن پرونده کره شمالی اعتباری کسب کرد، چندین نوبت به پیونگ یانگ سفر کرد و با کیم جونگ اون ، وزیر امور خارجه کره شمالی و معاون رهبر حزب کارگر دیدار کرد تا راه برای برای مذاکراتی که مشخص شد دشوار خواهد بود هموار کند. برای دستگاه دیپلماسی در واشنگتن که تمنای دیپلماسی فعالانه از دیپلمات ارشد کشور داشت، رویکرد پومپئو در قبال کره شمالی تغییری دلخواه نسبت به دوره تیلرسون بود.

با این حال همچون تمام مردان و زنانی که از آنها خواسته می شود کارهای دشوار انجام دهند؛ پومپئو نیز اشتباهات خود را داشت. معلوم شده که او یکی از سیاسی کارترین وزرای امور خارجه در عصر مدرن است، مدام در کاپیتل هیل با دموکرات ها درگیر است انگار هنوز نماینده کنگره عضو تی پارتی است که می خواهد عمق تندروی ایالت کنزاس را به رخ بکشد.

برخی مواقع این احساس دست می دهد که او دموکرات ها در کمیته سیاست خارجی در سنا و خانه نمایندگان را به مثابه دشمنان سیاسی می بیند که باید خوار شمرده شوند و نه قانون گذارانی که مطالبات شان برای بهبود اوضاع باید جدی گرفته شود.

مقاماتی که با رسانه ها صحبت کرده اند  وزارت امور خارجه تحت رهبری پومپئو را بیش از حد سیاسی توصیف کرده اند و در واقع آن را محلی قبیله ای خوانده اند که هرکس وفاداری کافی به ترامپ نشان ندهد در معرض حذف و یا تنزل رتبه قرار دارد. چنان که یکی از مقامات گفته است: "من نمی خواهم کارمند وزارت امور خارجه ای با توئیتری رسمی باشم که یک سره در خصوص مسائل سیاسی کشور نظر می دهد."

در دورانی که استراتژی امنیت ملی و استراتژی امنیت دفاعی تاکید کرده است که روسیه و چین قدرت های تحول خواه و رقبای ژئوپولتیک ایالات متحده هستند، وسواس پومئو نسبت به ایران جایگزین ای موارد شده و در مواردی ماهیت دلقک گونه ای به خود گرفته است. ایران ممکن است در خاورمیانه درگیر باشد اما به هیچ روی تهدیدی بنیادین علیه آمریکا نیست. ایران قدرت نظامی کافی، کشش اقتصادی و اتحاد سیاسی برای اینکه به یک هژمون منطقه ای بدل شود ندارد. هرچند پومپئو تقریبا افراطی ترین دیدگاه را در قبال ایران دارد: ایجاد فشار حداکثری بر اقتصاد ایران تا شورشی داخلی در کف خیابان به راه بیفتد و تعطیل شدن تمامی گفت وگو با تهران تا وقتی بدون قید و شرط تسلیم مطالبات آمریکا شود.

در سوی مخالف، وزارتخانه (گسترده تر از دولت) اطمینان زیادی به عربستان سعودی کرده است. دو ملت هیچ منافع ملی مشترکی که به طور کامل با هم تطابق داشته باشند ندارند، اما پومپئو طور دیگری می اندیشد. این احتمالا اصلی ترین دلیلی است که او تصمیم گرفت نگرانی بسیاری از مشاوران خود را نادیده بگیرد و گزارش مثبتی در خصوص حمله ریاض به یمن به کنگره ارائه دهد. این مهر تایید به ایالات متحده اجازه می دهد تا کماکان به نیروهای هوایی سلطنتی سعودی کمک لجستیک کند تا هر آن چه در یمن باقی مانده را بمباران کند.

واقعیت این است که مایک پومئو واقعا غرور را به وزارت امور خارجه بازگردانده است. اما هیچ حجمی از غرور در بلند مدت کافی نخواهد بود اگر که سیاست هایی که وزارت امور خارجه در پیش می گیرد به جای حل و فصل مشکلات بر حجم آن بیفزاید.

منبع: نشنال اینترست / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33