غیر ممکن است تهران موشک هایش را تحویل دهد

مایکل المن - مارک فیتزپاتریک

دیپلماسی ایرانی: این ادعای رایج که توسعه موشکی ایران باید کاملا متوقف شود چون قابلیت حمل سلاح های هسته ای را در آینده دارند، یک حرف قابل تعمیم است. اگر ایران بخواهد مسیر خطرناک دستیابی به سلاح هسته ای را طی کند، الویت اصلی باید توجه به آن دسته از موشک هایی باشد که احتمال دارد واقعا برای این هدف مورد استفاده قرار گیرند.

رژیم کنترل تکنولوژی موشکی در سال 1987، آستانه ای تعریف کرد که به عنوان استاندارد بین المللی، برای تعیین قابلیت درونی سازی شده حمل کلاهک هسته ای برای موشک ها شناخته می شود. اگر موشکی ظرفیت ترابری 500 کیلوگرم بار و توانایی پیمودن 300 کیلومتر و یا بیشتر را داشته باشد، این قابلیت را دارد. در حال حاضر 8 عدد از 13 سیستم موشک بالستیک ایران – که بزرگترین و متنوع ترین انبار مهمات در خاورمیانه است – این استاندارد را رد کرده اند و بنابراین به نظر می رسد که قابلیت حمل کلاهک را دارند. 5 سیستم دیگر، که همگی از خانواده موشک های فاتح 110 هستند، قطعا قابلیت کشتار دارند، مخصوصا وقتی برای مبارزه علیه اسرائیل به حزب الله فرستاده شدند، اما مطمئنا توانایی حمل کلاهک را ندارند.

از آنجایی که داشتن این توانایی نشان دهنده هدف واقعی ایران نیست، دستور العمل های رژیم کنترل تکنولوژی موشکی باید اولین گام در ارزیابی اهداف ایران از ساخت این موشک ها باشد. شورای امنیت سازمان ملل در ژوئیه 2015، قطعنامه ای جدید به منظور همراهی توافق هسته ای ایران که آخر همان ماه نهایی شد، صادر کرد. در قطعنامه تحریم های قبلی، به اهداف استفاده از موشک ها اشاره شده بود به گونه ای که اگر موشکی توانایی حمل سلاح هسته ای را می داشت، اجازه پرتاب نداشت. قطعنامه سال 2015 از ایران خواسته است تا درگیر فعالیت های طراحی موشک هایی با قابلیت حمل سلاح هسته ای نشود.

قضاوتِ اهداف افراد تا حدودی شخصی است، اما شواهد فنی و اطلاعات سازمان جاسوسی، می تواند کمک کننده باشد. عاقلانه ترین کار این است که سیستم های مختلف موشکی ایران را دسته بندی کنند و بر اساس توانایی های فنی و تنوع موشکی هدف ایران را از طراحی این موشک ها ارزیابی کنند.

ارزیابی اهداف طراحی

ما متوجه شده ایم که دو مدل از موشک های کوتاه برد ایران – شهاب 1 و شهاب 2 – بر اساس مدل های صادراتی شوروی، Scud-Bs و –Cs، هستند که با هدف حمل تسلیحات متعارف طراحی شده اند. این سیستم ها از استاتدارد رژیم کنترل تکنولوژی موشکی فراتر رفته است و بنابراین توانایی حمل کلاهک هسته ای را دارند. با این حال اشتباه است که بگوییم این موشک ها برای این هدف طراحی شده اند. ایران اولین بار این موشک ها را در اواسط دهه 1980 به منظور تلافی کردن حملات موشکی عراق به شهرهای ایران خریداری کرد که نشان دهنده هدف آنها از حمل کلاهک های متعارف است.

ایران علاوه بر موشک های بالستیکش، دو موشک فضایی به نام سفیر و سیمرغ نیز پرتاب کرده است. هر دو موشکِ حامل، با هدف پرتاب ماهواره بهینه سازی شده اند و برای داشتن عملکرد موشک های بالستیک مناسب نیستند. هیچ کدام از آنها به عنوان موشک بالستیک پرتاب آزمایشی نداشته اند و اگر هم بخواهند این قابلیت را داشته باشند، نیازمند تغییرات هستند. بنابراین نمی توان گفت که سفیر و سیمرغ با هدف حمل سلاح هسته ای طراحی شده اند.

تمرکز بر سیستم های برد متوسط

با توجه به نقش کلیدی موشک های بالستیک در قدرت دفاعی و بازدارندگی ایران، مخصوصا با توجه به قدرت هوایی سطح پایین و قدیمی اش، غیر ممکن است که تهران داوطلبانه بخواهد همه آنها را تحویل بدهد. آمریکا و متحدانش باید موشک هایی که مشخص است توانایی حمل کلاهک ندارند مانند موشک های کوتاه برد و موشک های فضایی را بپذیرند.

منبع: لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33