چرا مقاومت سوریه را برای رویارویی با اسرائیل انتخاب کرد؟

دیپلماسی ایرانی: قرن بیستم به گفته بسیاری از نویسندگان و مورخان تاریخ قرن تحول های شگرف بوده است. قرنی که در آن جنگ های بی نظیر تاریخ نظیر جنگ های جهانی اول و دوم رخ دادند و تاریخ بشریت به دست افراد و سیاستمدارانی که هر کدام طرحی برای رسیدن به مصالح و منافع خود داشتند، تغییرات شگرف یافت که مسیر طبیعی بسیاری از امت ها و کشورها را تغییر داد. در این میان تقسیم جهان به جهان غرب و جهان سوم تعابیری نامتجانس به وجود آورد که از درون این تناقضات افراد تحول خواهی ظهور کردند که در حقیقت می خواستند در برابر خواسته ها و طرح های منفعت طلبانه جهان غرب بایستند. افرادی که آرمان خواهانی بودند که گمان می کردند آرمانشان آن قدر قدرت دارد تا بتواند در برابر قدرت های بزرگ جهان بایستد و رویای مدینه فاضله آنها را تحقق بخشد. کتاب "اسرار جعبه سیاه" گفت وگو با چهار نفر از همین آرمان خواهانی است که تلاش کردند به خیال خود قدرت های بزرگ را وادار به تسلیم در برابر اراده آهنین خود کنند. افرادی که جهان غرب آنها را تروریست های بین المللی نه آرمان خواه می داند. در این جا بخش یکصد و یازدهم این کتاب را می خوانید:

وقتی ابوعمار با فیلیپ حبیب از طریق شفیق لوزان، نخست وزیر لبنان و بعضی شخصیت های لبنانی مذاکره می کرد آیا شما را در جریان جزئیات این مذاکرات قرار می داد؟

ابو عمار همیشه خودش را انسانی دموکراتیک توصیف می کرد اما این طور نبود، او ما را در جریان جزئیات مذاکراتش با فیلیپ حبیب به طور کامل قرار نمی داد، برای همین می بایست تو به حرف های ابو عمار گوش می کردی بعد خودت آن چه می خواستی یا او به تو می شناساند را استنتاج می کردی.

تصمیم خروج از بیروت چگونه متبلور شد؟ چه کسی تصمیم آن را گرفت؟ و چه کسی با آن مخالفت کرد؟

اکثریت قاطبه رهبران مقاومت در اتخاذ تصمیم خروج مشارکت کرد و من هم یکی از آنها بودم.

اما تصمیم به خروج چگونه متبلور شد؟

اصل واقعیت خودش تصمیم به خروج از بیروت را متبلور کرد، به ویژه بعد از تشدید محاصره که ناگزیر شدیم وضعیت مردم لبنان و همچنین مواضع جنبش ملی لبنان را ملاک قرار دهیم.

چه کسی با تصمیم خروج از بیروت مخالفت کرد؟

فکر کنم بعضی از رهبران بودند که با خروج مخالفت کردند، حالا چه در داخل سازمان آزادیبخش چه در داخل جریان های دیگر، در سطح جبهه رفیق ابو ماهر الیمانی یکی از مخالفان خروج بود، علاوه بر پنج عضو از کمیته مرکزی جبهه.

بعد از تصمیم به خروج چرا الحکیم دمشق و نه تونس را انتخاب کرد؟

البته که رفتن به دمشق را انتخاب کردم برای این که من درک کرده بودم که من می توانم به عملیات مبارزه مسلحانه از طریق آن جا ادامه دهم، و ساختار جبهه نظامی را بازسازی کنم، همچنین می توانم فعالانه در کارهای مقاومت علیه اشغالگری اسرائیل در لبنان مشارکت کنم. همه اینها از طریق عرصه سوریه ممکن بود، چرا؟ برای این که سوریه از جمله کشورهای محیط بود و مواضعی روشن نسبت به اشغالگری داشت که با مخالفت کلی اش با نتایج سیاسی و نظامی متجلی می شد، کار جدی برای رفع این نتایج از طریق حمایت از جنبش ملی لبنان و پیش بردن طرح داوطلبنانه دو بریگاد جدا شده و جلوگیری از دستیابی آنها به یک سنت پول از ثمره های این اشغال بود. اما اگر به تونس می رفتم چگونه می توانستم از آن جا کارهایم را انجام دهم، هزاران کیلومتر دور از فلسطین؟

در ذهن من توافقی سیاسی بود که در آن ابو عمار بعد از خروج از بیروت هم داخل باشد، و آن در صورتی امکان پذیر می شد که همه در برابر یک امر واقع قرار می گرفتیم، در حالی که قبل از آن در برابرمان چیزی جز قبول آن چه به ما از سوی امریکایی ها برای قضیه فلسطینی طرح شده بود وجود نداشت و تلاش می شد همان پیش رود. برای این که درگیری با اسرائیل مطابق با دیدگاه ابو عمار در عالم واقعیت ممکن نمی شد جز شکست در صحنه لبنان.

از این جا بود که تصمیمم بر آن شد که به دمشق بروم و به مقاومت از آن جا ادامه دهم و رویارویی از نتایج آن اشغالگری باشد، برای همین اجازه نداشتیم صحنه را ترک کنیم برای این که اسرائیل خیلی ساده می توانست از دشمنی اش با ما نهایت استفاده را ببرد، رویدادها هم بعدا دیدگاه ما را در سایه شکست های سنگینی که اسرائیل با حملات مقاومت لبنانی که بخش اصلی آن بود مواجه شد، برای ما ثابت شد.

حضرت عالی از مواضع کشورهای کمونیستی نسبت به اشغالگری چه به یاد داری؟

یادم است که با سفیر شوروی در بیروت ملاقات کردم، وضعیت عمومی و اهداف دشمن اسرائیلی را روشن کردیم، اما روی موضع کمونیست ها مثل دخالت مستقیم در درگیری ها یا ارائه اسناد نظامی به ما حساب نکرده بودم، برای این که خیلی خوب حدود مواضع شوروی ها و سقفی که می توان به آن رسید را می دانستم. افکار عمومی عربی عموما موضعی سلبی نسبت به مواضع شوروی ها در موضوع اشغالگری داشتند، و بعضی از سازمان ها علنا از مواضع شوروی انتقاد می کردند، ما چنین کاری نمی کردیم.

ادامه دارد...