چگونه ناگهان سیاست اوتاوا در قبال ایران متحول شد؟

جاستین تنگ

دیپلماسی ایرانی: سه شنبه بعد از ظهر، کابینه لیبرال کانادا، برای رای دادن به یک طرح محافظه کارانه به منظور افزایش سختگیری دولت در قبال ایران از جا برخاستند.

دلایل زیادی وجود داشت که به این طرح رای ندهند. سناتورهای محافظه کار قبلا نیز طرح مشابهی را ارائه کرده بودند که ماه گذشته با مخالفت سناتورهای حامی جاستین ترودو با شکست مواجه شد. پس تقریبا همه می دانستند که رای گیری روز سه شنبه چگونه خواهد بود: محافظه کاران موافق، اکثریت لیبرال های مخالف.

حتی رئیس مجلس، جف ریگان، نیز این گونه فکر می کرد. چون پس از شمارش آرای مثبت محافظه کاران، اعلام کرد که آرای منفی را ثبت کنند چون فکر می کرد آرای مثبت تمام شده است. ناگهان همهمه ای به پا شد. ریگان متوجه شد که آرای مثبت بیشتری وجود دارد برای همین دوباره شمارش آرا را انجام داد.

بله آرای مثبت بیشتر بود. و اولین کسی که به تایید از جا برخاست، نخست وزیر جاستین ترودو بود. سپس کل کابینه لیبرال برخاستند تا به نفع طرح پیشنهادی اعضای محافظه کار رای دهند.

فهم این تغییر در رویکرد دشوار است. ترودو در تلاش بود تا روابط دیپلماتیک با ایران را حفظ کند و این طرح از دولت می خواست تا دست از این تلاش ها بردارد و به سرعت تمامی مذاکرات و صحبت ها با جمهوری اسلامی ایران را متوقف کند.

بنابراین این حرکت ترودو در حمایت از طرح پیشنهادی اعضای گروه مخالف پارلمان، نشان دهنده ی تغییر کامل سیاست دولت کانادا در قبال ایران است. سیاست سختگیری بر حکومت ایران اکنون جایگزین سیاست رفتار با مدارای گذشته شده است.

یکی دیگر از اقدامات مهم در این طرح، افزودن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به فهرست نهادهای تروریستی کانادا است. به طور کل، سپاه پاسداران، کل اقتصاد ایران را مدیریت می کند.

یکی از دلایلی که مردم را در ماه های گذشته برای اعتراض به خیابان ها کشاند این بود که میزان کمی از پول های عایدی از رفع تحریم ها خرج مردم عامه شد.

ترودو به طور کاملا واضح به شرکت های تجاری کانادا، مثل بمباردیر، که در حال مذاکره برای فروختن جت به ایران بود فهماند که نباید به انجام معامله با این حکومت ادامه دهند.

این حقیقت که نخست وزیر و کابینه اش به این طرح رای مثبت دادند نشان می دهد که این طرح سیاست جدید دولت است. اینکه شکل دقیق این سیاست چگونه خواهد بود و کی عملی خواهد شد هنوز مشخص نیست.

مجله ی سان از دفتر نخست وزیری سوال کرد که سپاه پاسداران کی به طور رسمی به لیست نهادهای تروریستی اضافه می شود. که به وزارت امنیت عمومی کانادا ارجاع داده شد و آنها گفتند که برخی از جنبه های خاص این طرح ممکن است عملیاتی نشود.

سخنگوی وزارت امنیت عمومی، اسکات باردسلی، گفت: "این وزارت دیدگاه های اعضای پارلمان که در رای گیری امروز مطرح کرده اند را مورد توجه قرار داده است. اما ما نمی توانیم نام نهادهایی که قرار است به لیست گروه های تروریستی اضافه شوند را فاش کنیم." وی همچنین گفت که نیروی قدس سپاه پاسداران، پیش از این به عنوان یک نهاد تروریستی در این لیست قرار گرفته است. و این که دولت محافظه کار قبلی فرصت های زیادی برای قرار دادن سپاه پاسداران در این لیست داشت اما این کار را نکرد.

لیندا فرام، سناتور محافظه کار به مجله ی سان، پس از رای گیری گفت: "من از فرایند تفکر دولت لیبرال سر در نمی آورم. آنها یک بار لایحه ی قرار دادن سپاه پاسداران در لیست تروریستی را رد می کنند و سپس همان طرح را از جانب محافظه کاران می پذیرند. من خوشحالم که دولت لیبرال متوجه خطایش شد و سپاه پاسداران را به عنوان یک نهاد تروریستی به رسمیت شناخت که باید از جانب دولت کانادا محروم و محکوم شود."

هنوز معلوم نیست که چرا ترودو چنین تغییر رویکردی را اتخاذ کرده است. شاید به خاطر اظهار نظرهای اخیر رهبران ایران در مورد از بین بردن اسرائیل باشد که با محکومیت شدید از جانب اعضای یهودی لیبرال پارلمان روبه رو شد. و شاید هم، همانطور که یکی از منابع امنیت ملی به سان گفته است، پرزیدنت دونالد ترامپ، ترودو را در مسئله ی گروه جی 7، تحت فشار قرار داده است. شاید هم به خاطر جلب حمایت جامعه مخالف ایرانی ها است که به شدت از دست ترودو خشمگین هستند.

اما شاید از این ها هم ساده تر باشد: که ترودو نظرش عوض شده و تصمیم گرفته که این کار درست است. زمان همه چیز را مشخص می کند.

منبع: تورنتو سان / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33