عراقی‌ها به ایران پشت نمی‌کنند

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هشتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا چهارمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

از مقام سابق امریکایی که سال های طولانی در شرق و غرب و کلا جهان عرب فعال بوده است، پرسیدم نظرت درباره عقب نشینی نظامی امریکا از سوریه که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری امریکا درباره آن صحبت کرده و گفته است که دو هزار سرباز امریکایی در اراضی سوریه حضور دارند، چیست؟ جواب داد: «اساسا آنها آن جا چه کار می کنند؟ آنها مبارزه نمی کنند یا به عبارتی حضورشان در آن جا برای مبارزه نیست. بنابراین تلاش نمی کنند یا به عبارتی مانع نمی شوند که ارتباط زمینیِ جغرافیایی میان دو کشور عراق و سوریه برقرار نشود تا مانع از ارتباط ایران و سوریه و حزب الله لبنان با یکدیگر شود. این چیزی است که مسئولان نظامی امریکایی حداقل در سه سال گذشته بارها گفته اند، آنها کارهایی را می خواستند انجام دهند که تا حالا انجام نداده اند.»

پرسیدم: «چه چیزی مانع از عقب نشینی نیروهای نظامی امریکایی از عراق می شود؟» جواب داد: «تصمیم به خروج نظامی های امریکایی از عراق که باراک اوباما، رئیس جمهوری سابق اتخاذ کرد تصمیم اشتباهی بود، به دلایل مختلف. عراقی ها خبیث هستند! وقتی که پیشنهادهای مختلفی را برای حفظ محسوس نیروی نظامی در کشورشان را به آنها دادیم، همه را رد کردند. الآن می خواهند ترامپ نیروهای نظامی را در کشورشان حفظ کند و نیروهای امریکایی را از سوریه بیرون بکشد. اگر چنین اتفاقی بیفتد امریکایی ها بر این اعتقادند که سنی ها و کردها بیش از همه ضرر خواهند کرد، البته شیعیان عراق نیز می گویند که بقای نیروهای نظامی امریکایی در اراضی شان به مصلحتشان است. همچنین بر این اعتقادند که 80 درصد شیعیان عراق از ایران بدشان می آید یا آن را دوست ندارند و نجف – مرجعیت آن جا، وابسته به ایران نیست.»

نظر دادم: «بر اساس اطلاعاتی که دارم و آن چه خودم شخصا دنبال کرده ام، شیعیان عراق به عرب بودنشان معترف هستند و شاید هم دوست داشته باشند که روابط جدی میان آنها با اعراب و در راس آنها سعودی ها احیا شود. اما ایران برای آنها عمق استراتژیک است چرا که آنها را از دست صدام حسین و نظام و ظلم و جور سیاسی و حتی مذهبی او نجات داد و به آنها پناه داد. برای همین عراقی ها به ایران پشت نمی کنند. البته آنها می خواهند که عراق کشور صاحب استقلال و مستقل و شکوفا از لحاظ اقتصادی و عربی باشد که خطر نظامی و استراتژیکی علیه ایران نداشته باشد. به هر حال همه این امور در محاسبات عراقی ها و ایرانی ها مد نظر است.»

جواب داد: «در عراق کسانی که رهبر دینی شیعی سیاسی، آقای مقتدا صدر را می شناسند می گویند که او از ایران بدش می آید، شاید رهبران دینی و سیاسی دیگری هم مثل او باشند اما مواضع سرسخت سیاسی خود را بیان نمی کنند و به انتقاد از ایران نمی پردازند. البته مقتدا صدر آدم دم دمی مزاج و منفعلی است و می تواند در برابر هر فشار یا مقاومتی تغییر موضع دهد.»

دوباره نظر دادم: «شاید برای ایران بهتر باشد که امریکا در کنار وجودش در عراق حضور داشته باشد به دلیل وجود سنی ها و کردهایی که ممکن است برای آن تهدیدی ایجاد کنند. اما به هر حال ایران بر عمق وجودی و دائمی خود در عراق اصرار دارد به این دلیل که اکثریت مردم عراق شیعه هستند. البته سوریه هم برای ایران مهم است، همین طور لبنان. ایران طرح توسعه طلبی استراتژیک خود در خاورمیانه و منطقه را حفظ کرده، اما عراق محدوده دینامیکی مستقیم برای ایران است. برای همین کارهای غیرممکن هم شده انجام می دهد تا نفش بزرگتر در آن جا داشته باشد حتی ممکن است ارتش نظامی برای جنگ با دشمنانش در آن جا بفرستد. البته تا الآن نیازی به این کار پیدا نکرده است، اگر چه سیاست مبارزه در عراق همچنان ادامه دارد و ایران هم به نقش آفرینی خود در عراق ادامه می دهد. «حشد الشعبی» که نیروی جدید تازه شکل گرفته در عراق است امکان دارد به «سپاه پاسداران انقلاب عراق» تبدیل شود، اگر نگوییم تا حالا تبدیل شده است.»

ادامه دارد...