نقشه دوم چه کسی اجرایی خواهد شد؟

دن سیسکن

دیپلماسی ایرانی: در مورد آنچه ممکن است پس از خروج آمریکا از توافق هسته ای رخ دهد، مطالب زیادی نوشته شده است. دولت تا کنون هیچ استراتژی از خود نشان نداده است. همانطور که دنیل درزنر می گوید، نقشه ی دوم ترامپ، سه مرحله دارد. مرحله ی اول، ترک توافق بود در حالیکه مرحله ی سوم مجبور کردن ایران به پذیرش خواسته های آمریکا است. مرحله ی دوم که از همه مهم تر است، در عمل گم شده است. در واقع همان طور که هنری کابوت لاج، صد سال پیش گفته است، واشنگتن در حال حاضر "خصومت دارد، سیاست ندارد."

از نظر درزنر، نقشه ی دوم، در حالت تعلیق به سر می برد. اما یک سری توضیحات در مورد تصمیم ترامپ و نقشه های دومی که می توان از آن استنباط کرد، وجود دارد. دانا میلبنک، نویسنده ی واشینگتن پست، در مورد رفتار ترامپ، یک توضیح روانشناختی ارائه داده است که متاسفانه کاملا درست به نظر می رسد. از دیدگاه میلبنک، ترامپ مدام به دنبال ایجاد هرج و مرج است که متعاقبا او را در مرکز توجه رسانه ها قرار می دهد که این معیار ترامپ برای موفقیت است.

نقشه ی دوم: جنگ

تیم جدید سیاست خارجی به رهبری جان بولتون و مایک پومپئو که جنگ طلبانی ضد ایرانی هستند، حمله به ایران، نقشه ی دوم آن هاست. بولتون سال هاست که خواستار جنگ با ایران و براندازی نظام و برقراری ارتباط با گروه رانده شده ی مجاهدین خلق ( فرقه منافقین) است. گروهی که تا همین چند سال پیش در لیست گروه های تروریستی وزارت امور خارجه آمریکا بود.

بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، متحد نزدیک بولتون، از همان ابتدا مخالف برقراری روابط دیپلماتیک با ایران بود. نزدیک به دو دهه است که نتانیاهو مدام می گوید که ایران ظرف چند ماه آینده به سلاح اتمی دست پیدا می کند. قبل از تهاجم آمریکا به عراق، او با اعتماد به نفس بالا اظهار داشت که اقدام نظامی آمریکا، به نتایج عالی در خاورمیانه منجر خواهد شد.

به منظور فهمیدن ارتباط اسرائیل با تندروهای آمریکایی، خوب است که به دنبال رد پای پول بگردیم. میلیاردرهایی مثل شلدن آدلسون، برنارد مارکوس و مارک سینگر با بسیاری از سازمان های متخاصم و طرفدار اسرائیل مانند ائتلاف یهودیان جمهوری خواه و بنیاد دفاع از دموکراسی ها در ارتباط هستند.

یک نقشه ی دوم دیگر

 با توجه به اینکه، وزیر دفاع جیمز ماتیس و اعضای ستاد مشترک ارتش، از ماندن در برجام حمایت می کردند، قطعا مخالفت هایی با نقشه ی حمله به ایران در وزارت دفاع وجود دارد. تا این لحظه مشخص نیست که ماتیس و نمایندگان او در این تصمیم گیری چه نقشی را ایفا خواهند کرد. با فرض اینکه او مخالف کناره گیری از برجام بود، شاید تنها بتواند بر نحوه ی مقابله با ایران تاثیر بگذارد.

در مورد گروه های ضد جنگ چطور؟ علی رغم اینکه از زمان روی کار آمدن ترامپ، افزایش شدیدی در نهادهای گروه های پیشرو وجود داشته است، تعداد اندکی از آنها به سیاست خارجی و به ویژه روابط امریکا و ایران پرداخته اند. و بیشتر به نگرانی های داخلی مانند مهاجرت و حقوق گروه های اقلیت، اصلاحات عدالت کیفری، نابرابری اقتصادی و تغییرات اقلیمی می پردازند و سیاست را از این مسائل جدا می دانند. اما بسیاری از این گروه ها در واقع دارای ابعاد قابل توجه بین المللی هستند، بنابراین امکان به وجود آوردن یک جنبش قوی ضد جنگ وجود دارد.

اروپا چه کاری می تواند انجام دهد؟

گروه بین المللی بحران در یک تجزیه و تحلیل طولانی، یک سری اقدامات را پیشنهاد کرده است که به واسطه ی آنها، کشورهای اروپایی می توانند مطمئن شوند که ایران از ماندن در برجام ذی نفع خواهد بود. به طور خلاصه این اقدامات عبارت اند از: اروپا می تواند از یک سری از مبادلات اقتصادی مانند خرید نفت ایران و محصولات صادراتی حمایت کند. از شرکت هایی که ممکن است تحت تحریم های ثانویه آمریکا قرار گیرند حمایت کند، با استفاده از آژانس های سرمایه گذاری و اعتباری دولتی، از ریسک شرکت های تجاری برای معامله با ایران بکاهد و از پروژه های توسعه زیر ساخت در ایران، از طریق کمک های توسعه بین المللی، حمایت کند. در میان مدت نیز می تواند به ایران وام هایی از بانک سرمایه گذاری اروپا، برای پروژه های بزرگ بخش عمومی بدهد.

کارآیی این اقدامات به میزان زیادی بستگی به نحوه ی عکس العمل آمریکا و همچنین نحوه ی پاسخگویی اتحادیه اروپا به اقدامات آمریکا در مجازات سایر شرکت ها دارد. اگر اتحادیه اروپا بتوانند به طور موثر از ایران در برابر آمریکا حمایت کند، می توان جلوی یک بحران نظامی را گرفت و اقدامات آمریکا را محدود کرد. اگرنه، کسی جلودار آمریکا نخواهد بود و عواقب آن برای خاورمیانه و اروپا فاجعه بار خواهد بود.

منبع: لوبلاگ / ترجمه تحریریه دیپلماسی ایرانی / 33