نگاهی به کارنامه سیاسی ترامپ در اولین سال زمامداری

هنگامی که دونالد ترامپ وارد کاخ سفید شد بسیاری از تحلیل گران نسبت به ناآشنایی او با سازوکار سیاست هشدار دادند. در سالروز قدرت گیری ترامپ بسیاری از رسانه ها و ناظران سیاسی کارنامه او را با نقدی بی رحمانه بررسی کرده اند.

به گزارش ایسنا، به نقل از دویچه وله، در طول تاریخ آمریکا رؤسای جمهور بی مایه و ضعیف کم نبوده اند، اما همه آنها دست کم مراقب بودند که به یاری مشاوران و دستیاران خوب در چارچوب موازین دموکراسی چنان عمل کنند که ضعف های آنها کمترین آسیب را به نظام سیاسی وارد کند.

انتخاب دونالد ترامپ معادلات سیاسی آمریکا را به هم ریخت. با او کسی در کرسی بالاترین مقام مهمترین کشور جهان نشست، که با موازین حکمرانی دموکراتیک آشنا نیست، اما بدتر از آن، به مجموعه ای از پیشداوری ها و نظرات بی پایه باور دارد و آنها را با شهامت و لاف زنی تبلیغ می کند.

تکیه بر "خودی ها"

سازوکار دموکراسی در دنیای مدرن بر محور شایستگی و کاردانی می چرخد. زندگی پیچیده امروز تنها در صورتی بر پایه ای درست قوام می گیرد که افراد کارآمد در جایگاهی شایسته قرار گیرند و با تکیه بر دانش و تجربه به وظایف خود عمل کنند. ترامپ به این امر بدیهی بی توجه است، از تقسیم کار و وظایف برداشتی سطحی دارد و در انتخاب همکاران کمتر به استعدادها و لیاقت های تخصصی آنها توجه دارد.

ترامپ در انتخاب همکاران خود معیاری جز رابطه شخصی نمی شناسد. اطرافیان او هر ضعف و ایرادی داشته باشند، هیچ اهمیتی ندارد، اما باید "خودی" باشند و به شخص او وفادار بمانند. نتیجه آن که بیشتر اطرافیان او برای مقام هایی که به عهده گرفته اند، شایستگی لازم را ندارند.

ترامپ از سرمایه گذاری در هر کار و ثروت اندوزی از هر راهی به شهرت رسید. فردی تاجرمسلک است که ظاهرا در اداره بنگاه های مالی و تجاری تجربه زیادی اندوخته، هرچند کارنامه او همیشه با موازین قانونی و اصول اخلاقی همخوان نبوده است. او همان روابط که بی گمان در اداره هتل و کازینو، یا زدوبندهای مافیایی کارساز هستند را با خود به عرصه سیاست آورده و هیچ باکی ندارد که همکاران او سوابق تبهکارانه داشته باشند و ثروت خود را با فساد و خلافکاری گرد آورده باشند.

ترامپ معمولا همکاران خود را با قراردادهای کوتاه مدت استخدام می کند. این ترفند به او امکان می دهد که از سویی کنگره را دور بزند و از سوی دیگر دستش در برکناری و اخراج افراد باز باشد. در انتخاب افراد نه نظر کسی را می پرسد و نه به کسی اجازه اظهارنظر می دهد. نتیجه آن که پیرامون او را موجی از افراد بی مایه و نالایق پر کرده اند که با مفاهیم جوامع مدنی مدرن، همبستگی جمعی، عدالت اجتماعی، محیط زیست، پیشرفت علمی و شکوفایی فرهنگی به کلی بیگانه هستند.

دیوید جانستون، که به تازگی زندگی نامه ای درباره دونالد ترامپ منتشر کرده، از همکاران و دستیاران او تصویری هولناک ارائه می دهد و آنها را آفت نظم دموکراتیک جامعه می خواند: «این موریانه ها ترجیح می دهند در نهان فعالیت کنند، دور از چشم گستره عمومی جامعه و با مخفی کاری موذیانه. آنها دانشمندان و پژوهشگران را آزار می دهند و آنها را زیر فشار می گذارند. اسناد و مدارک را پنهان و حتی نابود می کنند.»

دشمنی با "دیگری"

روی دیگر و وجه مکمل تکیه بر افراد "خودی"، دشمنی با دیگران است. ترامپ با هر پدیده متفاوت، از سلیقه و عقیده گرفته تا رنگ و نژاد و مذهب متنفر است. از مداراجویی و رواداری، تحمل دیگران، ضرورت سازگاری با مخالفان و دگراندیشان بویی نبرده است.

ترامپ نه تنها به ارزش های انسانی و اصول اخلاقی پایبند نیست، بلکه به بدذاتی و شرارت می بالد. به گفته جانستون او چند بار آشکارا گفته است که از "نابود کردن زندگی افرادی که به او وفادار نباشند" لذت می برد.

خودخواهی ترامپ چنان شدید است که عده ای خودشیفتگی (نارسیسم) او را بیمارگونه و حاکی از ناهنجاری روانی عمیق دانسته اند. احتمالا همین خودپسندی بوده که او را به عالم سیاست کشانده و آرزوی رهبری کشور را در روح و  روان او پرورانده است، زیرا گمان داشته که این مقام می تواند برتری جویی او را ارضا کند. رفتار و گفتار او نشان می دهد که از مقام ریاست جمهوری، برداشتی یکسره دیکتاتورمآبانه دارد. از نظر او و نزدیکانش رئیس جمهور با پدرخوانده یک باند یا سردسته ی یک باند خودسر، فرقی ندارد.

نفرت از فرودستان

زمانی که ترامپ برای مقام ریاست جمهوری ایالات متحده نامزد شد، کمتر کسی نیت او را جدی گرفت. بسیاری او را تاجری زرنگ می دانستند که کمترین اطلاعی از عالم سیاست ندارد. گفته شد که با این کاستی ها او هرگز نمی تواند از کارزار انتخاباتی سربلند بیرون بیاید. در برابر بودند و هستند کسانی که می گویند او از شامه سیاسی قوی برخوردار است، که آن را نه در راه خدمت به ملت آمریکا، بلکه در جهت منافع کارتل های پرقدرت و کنسرن های ثروتمند به کار می گیرد.

بیشتر رأی دهندگان به ترامپ کسانی بودند که خود را در میدان رقابت اقتصادی بازنده می بینند. سیاست های اقتصادی حاکمیت آمریکا در چند دهه گذشته، از هر دو حزب جمهوری خواه و دموکرات، پایگاه طبقه متوسط و پایین را به خطر انداخته است. کشور به ثروتی عظیم دست یافته اما از آن برای گسترش رفاه و بهروزی استفاده نکرده است. کارورزان به رفاهی که انتظار داشته نرسیده اند و هر روز بیشتر زیر فشار بیکاری و گرانی و تورم رنج برده اند. آنها گمان داشتند که سیاستمداری جسور، با ایده های تازه و بیگانه با رسم و راه مألوف دهه های گذشته، می تواند زندگی آنها را بهبود بخشد و موقعیت اجتماعی آنها را بالا ببرد.

ترامپ با وعده های فریبنده از احساسات و علایق انبوه "بازندگان" استفاده کرد و به آنها چنین تلقین کرد که با چند اقدام "مدبرانه" رفاه و بهروزی را به زندگی کارورزان و "شهروندان حقیقی آمریکا" برمی گرداند. او هرگز نگفت که قصد دارد از سودهای گزاف کنسرن های بزرگ و سهامداران میلیاردر آنها بکاهد، بلکه وعده داد که رفاه کارورزان را با فشار به مردمی بدبخت تر از خودشان، یعنی لایه های محروم و درمانده جامعه، تأمین کند. به عبارت دیگر تلاش کرد دشمنی شهروندان ناراضی را از چپاولگران میلیاردر به سوی محروم ترین لایه های جامعه منحرف کرد.

بیلان کار ترامپ تا امروز به روشنی نشان می دهد که او با تضعیف نقش دولت در بخش ارائه خدمات اجتماعی، به بهانه تشویق سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال، به کنسرن های بزرگ اجازه می دهد که با خیال آسوده حقوق و مزایای کارورزان که با مبارزه و تلاش نسل های پیاپی به دست آمده، را لگدمال کنند.

کارپایه حکمرانی ترامپ در عرصه کار و اشتغال چیزی جز اصول کهنه سرمایه داری لگام گسیخته نیست که مایل است کارفرمایان را از نظارت یا "مزاحمت" دولت معاف کند تا خودسرانه شرایط کار و بهره کشی را تعیین کند.

تظاهرات علیه ترامپ در واشنگتن

در آموزش و پرورش، در بهداشت، در خدمات عمومی و امکانات رفاهی، سیستم ترامپ چیزی جز تکرار گرایش های نئولیبرال نیست، آن هم به ابتدائی ترین شکل و با تمام مقتضیات اخلاقی و ارزشی آن. آشکارا به جامعه توصیه می شود که همه باید سعی کنند هرچه بیشتر پول در بیاورند، زیرا جهان به کام پولدارها و توانگران است.

تحلیلگران هشدار می دهند که ترامپ در پیاده کردن برنامه هایی که برای هر آدم معقولی، کودکانه و ابلهانه به نظر می رسند، خیلی هم جدی و مصمم است. هدف او آن است که سیستم دموکراسی و نظام اجتماعی آمریکا را در درازمدت به کلوب ثروتمندان بدل کند که در آن مردم عادی جز نوکری و خدمت به اربابان نقشی نداشته باشند. به گمان بسیاری از تحلیل گران دونالد ترامپ در سطح بین المللی در پیشبرد مشی سیاسی "اول آمریکا" بسیار "موفق" عمل کرده است.