یأس اروپایی‌ها بعد از رایزنی در واشنگتن برای حفظ برجام

دیپلمات های اروپایی بعد از رایزنی با اعضای کنگره آمریکا درباره توافق هسته ای ایران به دلیل پیچیدگی های موجود در این مورد، مأیوس شده اند.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، کشورهای اروپایی که کارزاری سخت در سالن های کنگره آمریکا برای حفظ توافق هسته ای ایران را کلید زده اند، فرایند کار را «یأس آور و گیج کننده» توصیف می کنند. 

برخی از دیپلمات های غربی و مقام های آمریکایی حامی «برجام» در گفت وگو با «سی ان ان» عنوان کرده اند که کاخ سفید گاهاً چنان بر مواضعش در قبال برجام اصرار می ورزد که به روایت های دیگر درباره آن گوش نمی دهد؛ موضوعی که یک منبع آگاه آن را اصرار «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا بر انتقال سیگنال، به جای دریافت آن توصیف می کند. 

شبکه خبری «سی ان ان» نوشته بعد از آنکه «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور آمریکا در اکتبر سال جاری در سخنرانی اش اعلام کرد پایبندی ایران به توافق هسته ای برجام را تأیید نمی کند، تلاش های دیپلمات های کشورهای طرف توافق برای حفظ آن بر رایزنی بر اعضای کنگره آمریکا معطوف شده است.  

ترامپ در آن سخنرانی از کنگره آمریکا خواست قوانین داخلی این کشور برای نظارت بر «برجام» با هدف اصلاح «نواقص» این توافق هسته ای تغییر داده شوند. رئیس جمهور آمریکا تصریح کرد که در صورتی که کنگره موفق به این اقدام نشود، او آمریکا را از توافق هسته ای خارج خواهد کرد. 

ترامپ گفت: «من به دولت دستور همکاری نزدیک با کنگره، و هم پیمانانمان را صادر می کنم تا به نواقص متعدد جدی توافق بپردازند تا رژیم ایران هیچوقت قادر به تهدید جهان با سلاح هسته ای نباشد.  این شامل قسمت سالهای پایانی توافق می باشد که در چند سال آینده محدودیت ها را از روی برنامه هسته ای ایران بر می دارد.»

وی در بخش دیگری از اظهاراتش در آن سخنرانی به تاریخ ۱۳ اکتبر گفت: «اما درصورتی که قادر به رسیدن به یک راه حل در این باره با کنگره و هم پیمانان مان نباشیم، در این صورت توافق فسخ می شود.  [توافق] تحت بازبینی مداوم است و مشارکت ما می تواند توسط من به عنوان رئیس جمهوری، در هر زمانی، لغو شود.»

قانونی که ترامپ خواستار اصلاح آن توسط کنگره آمریکا شده، مصوبه ای با عنوان «نظارت بر توافق هسته ای ایران» (اینارا) است که  در سال 2015 به تصویب قانونگذاران آمریکایی رسید. 

یک مقام ارشد آمریکایی گفت: «توپ اکنون در زمین کنگره است، بنابراین دیپلمات ها اکنون توجهشان را بر آنجا متمرکز کرده اند». اما به نوشته سی ان ان حتی در آنجا هم اوضاع خوب پیش نمی رود.

وجود برخی اختلافات میان نمایندگان جمهوری خواه و دموکرات موجب شده همکاری های آنها بر سر برجام با مشکل مواجه شود. در حالی که مقام هایی که سی ان ان با آنها گفت وگو کرده گفته که نمایندگان کنگره مشتاقانه نظرات متحدان آمریکا را در نظر می گیرند، این نگرانی وجود دارد که تلاش ها برای ترمیم برجام از کنترل خارج شده و برجام را به سمت نابودی پیش ببرد.

یک دیپلمات اروپایی می گوید: «نگرانی ما این است که تغییر قانون اینارا ممکن است به مذاکره مجدد یکجانبه بر سر برجام ختمم شود. در چنین وضعیتی اگر ایران از توافق خارج شود، کنترل اوضاع از دست می رود.»

دیپلمات های طرف توافق هسته ای می گویند تیم های آنها در ماه های گذشته ده ها نشست در ساختمان کنگره با قانونگذاران آمریکایی برگزار کرده اند که از آن جمله می توان به دیدارهای فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس اشاره کرد. 

یک دیپلمات از یکی از کشورهای حامی برجام می گوید هدف ما نه لابی گری با کنگره بلکه توضیح دادن این است که چرا ما درباره توافق هسته ای ایران اینطور فکر می کنیم. 

به نوشته «سی ان ان»، مقام های اسرائیلی و کشورهای حاشیه خلیج فارس هم بی سر و صدا در حال دیدار با قانونگذاران آمریکایی و مقام های دولت این کشور هستند. 

رژیم صهیونیستی قبلاً گفته که توافق هسته ای با ایران بایستی «اصلاح یا لغو» شود، در حالی که به نوشته سی ان ان کشورهای عربی خواستار سخت گیرانه تر شدن آن و استفاده از آن برای فشار علیه ایران هستند. کشورهای حامی برجام اما گفته اند هر گونه تلاش برای باز کردن دوباره برجام و مذاکرات آن ممکن است به فروپاشی آن منجر شود. 

 منابع خبری همچنین به سی ان ان گفته اند قبل از آنکه ترامپ سرنوشت توافق را به کنگره بسپارد، دیپلمات ها کار دشواری برای فهماندن مسائل پیرامون آن به ترامپ رو به رو بودند. 

منبعی که در دیدار ماه سپتامبر میان «ترزا می»، نخست وزیر انگلیس با ترامپ حاضر بوده به شبکه خبری سی ان ان گفت در آن دیدار اولین موضوعی که «می» مطرح کرد، توافق هسته ای ایران بود، اما احساس او این بود که ترامپ اصلاً به این حرف ها گوش نمی دهد. 

 این منبع آگاه می گوید ترامپ مدام اظهارات ترزا می را با گفتن حر ف هایی نظیر «بدترین توافق بوده» قطع کرد، بدون اینکه توضیحی درباره این اظهاراتش ارائه بدهد یا درباره مسائل پایه ای آن حرف بزند، در حالی که «ترزا می» درباره جزئیات آن توضیح داده و تأکید می کرد که ایران به توافق پایبند بوده و انگلیس با آمریکا برای افزایش فشار بر ایران بابت فعالیت های «مخربش» در منطقه همکاری خواهد کرد. 

منبع مورد استناد سی ان ان می گوید که ترامپ در آن جلسه بیشتر فرستنده بود بود تا گیرنده. 

علی رغم این، به گفته دیپلمات های غربی، نمایندگان کنگره از تعامل در زمینه توافق استقبال می کنند. دسته ای از نمایندگان کنگره که مشغول تلاش برای اصلاح متن قانون اینارا هستند به دیپلمات های کشورهای متحد آمریکا می گویند که هدف آنها نگاه داشتن آمریکا در برجام است. 

یک دیپلمات گفت: «جمهوری خواهان می گویند که رئیس جمهور از ماه راه حل خواسته است، بنابراین شما هم به ما کمک کنید. در طرف دیگر، دموکرات ها به ما می گویند: 'به این رئیس جمهور کمک نکنید.' ما نمی خواهیم خودمان را وارد این مناقشه داخلی بکنیم.»

به نوشته سی ان ان، قانونگذاران در تلاش هستند بندی را در متن قانون اصلاح شده درباره برنامه موشکی ایران و اعمال تحریم هایی علیه این کشور به بهانه آزمایش موشکی بگنجانند، این در حالی است که ابن برنامه جزو مفاد توافق هسته ای ایران نیست. 

دیپلمات های ارشد می گویند آنها آشکارا خطرات این رویکرد را برای اعضای کنگره آمریکا توضیح داده و تصریح کرده اند که اعمال تحریم علیه ایران به این بهانه، اثرات معکوس بر جا خواهد گذاشت. 

این دیپلمات گفت: «اما آنها می گویند که اگر بندی نظیر این در قانون مذکور نداشته باشند، ترامپ توافق هسته ای را دور خواهد انداخت. قانونگذاران هر دو حزب می گویند آنها به چیزی نیاز دارند که نظر کاخ سفید را جلب کند.»

وی اضافه کرد: «آنها می گویند: "با ما همکاری کنید؛ بیاییدلحنی را که به ایران هشدار می دهد و در عین حال توافق را هم حفظ می کند، پیدا کنیم. اما علامت سوال بزرگ این است که آیا چنین کاری اصلا امکان پذیر است؟»