آیا فرانسه و آلمان متحد خواهند شد؟

دومینیک مویسی

دیپلماسی ایرانی: هفت ماه پیش، زمانی که مارین لوپن از جبهه ملی راست فرصتی برای برنده شدن در ریاست جمهوری فرانسه داشت، آلمان از آینده فرانسه نگران بود، اما پس از انتخابات فدرال آلمان در ماه سپتامبر، فرانسه دیگر نگران همسایه خود نیست. تندروهای راست آلترناتیو آلمان به قدرت نرسیده است. البته آلمان مانند اتریش نیست. با این وجود، نخبگان فرانسوی و آلمانی نگرانی مشترکی دارند: احتمال می رود آلمان نتواند از فرصت استثنایی ایجاد شده توسط پیروزی امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه به خوبی استفاده کند. پیش از این مشکل قدرت زیاد آلمان نبود، بلکه مشکل این بود که فرانسه به اندازه کافی قدرتمند نبود. اکنون مشکل این نیست که اروپا ایده های بیش از حد بلندپروازانه ای برای اروپا دارد؛ بلکه مشکل این است که آلمان به اندازه کافی بلندپرواز نیست.

سالها آلمانی ها شکایت داشتند که فرانسه قادر به اصلاحات داخلی نیست و معنای "فدرالیسم" در زمینه اتحادیه اروپا را نمی فهمد. امروز ماکرون قدرت را به دست گرفته و خود را به عنوان یک رئیس حمهور فعال فیلسوف معرفی کرده است. او شاگرد پل ریکور، فیلسوف فرانسوی است و همان طور که یورگن هابرماس، فیلسوف آلمانی از "شهروندی اروپایی" حرف می زد، ماکرون نیز از "حاکمیت اروپایی" می گوید.

شاید مقایسه بین رئیس جمهور فرانسه در طلوع قدرت و آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، که به نظر در غروب قدرت خود است، کار درستی نباشد. هرچه باشد، آلمان نیاز دارد که با جسارت جدید فرانسه خود را وفق دهد.

مطمئنا، سوء ظن آلمان نسبت به تقسیم بیشتر میزان سود و زیان در منطقه یورو که به نظر دستورالعمل اصلاحات ماکرون در اتحادیه اروپا بر آن استوار است، قابل درک است.

لوپن اغلب در طول انتخابات ریاست جمهوری فرانسوی به طعنه می گفت: "نتایج انتخابات هرچه که باشد، فرانسه تحت کنترل یک زن قرار خواهد گرفت: من یا صدر اعظم آلمان." این صحبت ها پر از کنایه و تحریک آمیز بود؛ البته کاملا اشتباه نیز بود. امروز لو پن در حال پیوستن به تاریخ است و مرکل نیز با اینکه هنوز یک دولتمرد داناست که اروپا برای رهبری به او متکی است، اما دیگر قادر به تنظیم دستور کار یک جانبه برای اتحادیه اروپا نیست.

واضح است که سیاستهای فرانسه و آلمان در مسیرهای مختلفی قرار دارد. آلمان تا حدودی از خود و جایگاهش در جهان راضی است. مطمئنا تصمیم مرکل برای باز کردن مرزهای کشور در اوج بحران پناهندگان، برایش به قیمت از دست دادن رأی در انتخابات بعدی تمام شد، اما در کل آلمانی ها تمایلی به تغییر وضع موجود در اروپا ندارند.

در مقابل، فرانسه احساس می کند که زمان تغییر یا الآن یا هیچ وقت است. اگر فرانسه و اروپا کاری که باید امروز انجام دهند به فردا موکول کنند، فرصت ها را از دست خواهند داد. به عقیده فرانسوی ها امروز تاریخ روی دور تند قرار گرفته است. بریتانیا در حال حاضر در حال مذاکره با شرایط خروج از اتحادیه اروپا است؛ مجلس منطقه ای کاتالونیا اعلام استقلال کرده است؛ و پوپولیسم در اروپای مرکزی و شرقی باز می گردد.

اگر فرانسه بخواهد در اروپا قدرتمند باقی بماند، باید از لحظه فعلی برای اصلاح خود استفاده کند. اگر اتحادیه اروپا می خواهد در جهان قدرتمند باقی بماند، به ویژه اکنون که آمریکا از راه خود خارج شده است، باید یکپارچگی را بار دیگر برقرار کند.

زمانی که صحبت از دفاع و امنیت است، فاصله بین فرانسه و آلمان بزرگتر می شود و این امر به دلیل جدایی فرهنگی عمیق بین دو کشور است.

مطمئنا در نحوه برخورد با ایالات متحده و ناتو، بین انگلیس و فرانسه تفاوت زیادی وجود دارد. انگلیس به طور طبیعی به ناتو نزدیک تر است. اما انگلیس، که از رفتار دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، آزرده خاطر شده است، از این کشور دورتر شده، و فرانسه پس از به قدرت رسیدن ماکرون، روابط نزدیکتری با آن پیدا کرده است.

مشارکت فرانسه و آلمان مدتهاست که بر پایه ثبات اتحادیه اروپا استوار شده است. با توجه به بحران عمیق در کاتالونیا و مقاومت پوپولیست ها در اروپا، وجود این روابط دوجانبه مهم تر از همیشه است.

به طور واضح، ماکرون و مرکل، نمایانگر دموکراسی لیبرال اروپا، بر پایه منطق و روشن فکری هستند. با توجه به انتخابات اخیر در اتریش و جمهوری چک، اروپای مرکزی به سمت آنچه می توان به نام امپراطوری پوپولیستی اتریشی-مجارستانی نامیده شود، پیش می رود. آلمان و فرانسه به یک اندازه از اصلاحات موفق در اتحادیه اروپا سهم می برند. همانطور که آمریکایی ها می گویند، توپ در زمین مرکل است.

منبع : پراجکت سیندیکیت / ترجمه تحریریه ذیپلماسی ایرانی /33