اسد رابطه با ایران را در چارچوب منافع ملی کشورش می داند

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هفتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا سی و ششمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

جمهوریخواه اصیل که در گذشته مسئولیت های متعددی به خصوص در امور خاورمیانه داشته و در دولت سابق امریکا صاحب منصب مهمی بوده است، درباره دریچه ای که به ایران داده شود تا بر سر رسیدن به راه حلی در رابطه با امریکا گفت وگو شود، گفت: «سوپاپ اطمینان به نظر من این است: ایران تقاضای امریکا برای لغو «ولایت فقیه» از قانون اساسی ایران را قبول کند.»

گفتم: «چنین چیزی امکان پذیر نیست. ولایت فقیه توانسته بسیاری از شیعیان دوازده امامی در جهان را به سمت خود جذب کند و لغو آن کار آسانی نیست، در ثانی این عقیده ای است که به خود ایرانی ها مربوط است. آنها در تعمیم این اندیشه موفق شده اند. شما می خواهید به این ترتیب نظام در ایران را سرنگون کنید، این چیزی است که بسیاری از مقامات امریکایی گفته اند و تصریح کرده اند برای تحقق آن کار می کنند اما این موضوع داخلی مرتبط با ایران است و به خود ایرانی ها مربوط است که با حکومتشان چگونه برخورد کند، کسی نمی تواند برای آنها تصمیم بگیرد.»

بعد انتقادات تندی را از ایران بیان داشت و به اوضاع داخلی آن حمله کرد. نظر دادم: «ایرانی ها هم مثل بسیاری دیگر بر ضرورت اقداماتی از سوی متحد شما، عربستان سعودی برای بهبود احوال شیعیان در میهنشان تاکید دارند، آنها نیز می خواهند که به آزادی های شیعیان و حق شهروندی آنها و حقشان در عمل به آزادی عبادات و بیان و ساخت مساجد و حسینه ها احترام گذاشته شود.»

جواب داد: «با امیر عربستان، ترکی الفیصل، در کنفرانس «مجاهدین خلق» (منافقین) در پاریس تشکیل جلسه دادم. او در یکی از سخنرانی هایش خواستار سرنگونی حکومت حاکم بر ایران شده بود. از او پرسیدم در بیان این موضوع آیا مواضع دولت یا کشور عربستان را بیان می کرد؟ جواب داد: بله، به صورت رسمی اجاره آن را (Clearance) از وزارت امور خارجه گرفتم. در آن موقع ایران از رفتار بد خاندان آل سعود که بر حرمین شریفین حکومت می کند انتقاد می کرد و خواستار پایان دادن به نظارت آنها بر حرم های شریف و حق مطلق آنها در این رابطه شده بود.»

به طور خاص از او پرسیدم درباره شیعیان عربستان چه می داند و چه اطلاعاتی درباره راه های تعامل آنها با قدرت دارد. جواب داد (ادعا کرد): «آن چه در میان شیعیان عربستان روی می دهد کارهای خشونت آمیز و مطالبات اعتراضی است که صرفا با دخالت ایران از طریق مردمی که آنها را خریده است، صورت می گیرد. والا اکثریت شیعیان طرفدار عربستان و کشورشان هستند، دولتی که وضعیت آنها را بهبود بخشیده است.»

پرسیدم از اوضاع سوریه چه خبر داری؟

جواب داد: «یک بار در چارچوب هیئتی با رئیس جمهور بشار اسد در سال های 2011 و 2012 تشکیل جلسه دادم و از او پرسیدم: «سطح انسجام او و حکومتش با ایران چقدر است. حکومت آنها حکومت دینی است در حالی که آن طور که خودتان می گویید حکومت شما سکولار است.» جواب داد: «ما برای منافع ملی همه کار می کنیم. همکاری با ایران در راستای همین منافع است.» به عبارتی اسد سعی کرد از اهمیت رابطه اش با ایران بکاهد.»

نظر دادم: «اما الآن طوری شده که صد در صد به ایران متکی است، همچنین به روسیه، شاید بشود گفت در دستان این دو کشور است. بعد نظرش را در خصوص اوضاع عراق و جنگ دایر در آن برای نابودی داعش پرسیدم. جنگی که در سوریه نیز جریان دارد.»

جواب داد: «امریکا با ارتباط جغرافیایی میان سوریه و ایران از طریق عراق مخالف است. و نقاط تماس آنها را قفل خواهد کرد. همچنین مخالفتی عربستانی – سنی – امریکایی برای تسلط شیعیان عراق و متحدشان ایران بر مناطق سنی عراق به ویژه مناطقی که از دست داعش آزاد می شوند، وجود دارد. هدف از آن جلوگیری از این تماس جغرافیایی مورد اشاره است به گونه ای که جلوی رفت و آمد قبایل میان دو کشور گرفته شود. (البته این ارتباط جغرافیایی با وجود مواضع مخالف امریکا در شرف تکمیل است). به هر حال عربستان هم تصمیم هایی را درباره حقوق زنان مثل برخورداری از حق رانندگی انجام خواهد داد که شاید این اصلاحات تدریجی باشد. مشکل عربستانی ها این است که آموزشگاه های «رانندگی» که زنان آنها را اداره کنند، ندارند. شاید شرکت های وارد کننده خودرو برای تاسیس این آموزشگاه ها کمک کنند.»

ادامه دارد...