قصه پر رمز و راز ذخایر نفت و گاز مشترک لبنان و اسرائیل

دیپلماسی ایرانی: امسال برای هفتمین سال متوالی است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را منتشر می کند. این یادداشت ها بعد از سفر وی به امریکا و دیدارش با مقامات فعلی و سابق امریکایی به طور مرتب در روزنامه النهار منتشر شده است. به دلیل تغییراتی که در روزنامه النهار ایجاد شده نتوانستیم به همه این یادداشت ها دسترسی داشته باشیم اما آن دسته از یادداشت هایی که امکان دسترسی به آنها وجود داشته و از اهمیت و جذابیت بالایی برخوردار بوده است را تهیه و منتشر می کنیم. در این جا بیست و هشتمین بخش از این یادداشت ها را می خوانید:

آنتوان شدید، سفیر لبنانی در واشنگتن اطلاعاتی که فردریک هوف، می گفت را بزرگ نمایی می دانست و می گفت منبع این اطلاعات با وجود این که اطلاعات گسترده ای در اختیار داشته در بیان آن غلو شده است. وی پیشنهاد داد که منبع این اطلاعات که پژوهشگر امریکایی که چند سال پیش سمتی رسمی در پرونده های مختلف خاورمیانه داشته، برای من نقل کرده بود با رئیس خود در اداره ای که در حال حاضر برای آن پژوهش می کند تماس بگیرد و به او پیشنهاد دهد که جلسه ای با او برگزار کنند و درباره این اطلاعات با یکدیگر بحث و تبادل نظر کنند. این دوست امریکایی من نام و شماره تلفن رئیسش را داد. شدید حاضر نشد با وی تماس بگیرد، اما اشاره کرد که نبیه بری، رئیس مجلس لبنان درباره این خبر عصبانی است و گفته که گزارشی در این رابطه برایش بفرستم.

دوست امریکایی من می گوید: مدت کوتاهی بعد سفیر لبنان در امریکا با مورا کونالی بهوف، سفیر ایالات متحده تماس گرفت، و درباره این موضوع با او صحبت کرد، او هم قصه را از اول تا آخر تعریف کرد. از او پرسیدم آیا به زودی از لبنان دیدن می کند، جواب داد: دو هفته دیگر در کنفرانسی پژوهشی شرکت می کنم که فرماندهان ارتش در بیروت تنظیم کرده اند. گفتم: خوب، وقتی به پایتخت لبنان آمدی، حتی قبل از این که برسی برایت موعدی از نبیه بری، رئیس مجلس لبنان می گیرم. این طور هم شد. آن طور که هوف می گوید در جلسه دیدم که بری «ناراحت» است و یادآور شد: هر وقت از امریکا کسی به لبنان آمد و ابراز هم دردی با ما کرد یا نشان داد که با ما ملایم است یا با ما تفاهم دارد، او را برکنار کردند. همچنان یادمان هست که در دهه پنجاه قرن گذشته با آقای جانستون چه کردند. سپس هوف از «خبرگی» تمام او تعریف کرد و نشان داد در حضور سفیر که بسیاری از چیزهایی که به او گفته اند عاری از صحت و حقیقت است.»

قصه از چه قرار است؟ فردریک هوف چه راه حلی را پیشنهاد داد؟ سرنوشت این پیشنهاد چه شد؟ جواب اسرائیل چه بود؟ از پژوهشگر فعلی امریکایی که چند سال پیش در پرونده های مختلف خاورمیانه کار می کرد، پرسیدم، جواب داد: «ظاهرا آموس آگوستاین که جای هوف آمد و مسئول پرداختن به مسائل نفتی و گازی بود از راه حل پیشنهاد شانه خالی کرد. خیلی جاه طلب بود. شاید می خواست راه حل را به «بلوک های» دریایی که بر سر آن نزاع یا درگیری جریان دارد، و سلف او، هوف بر خطی دریایی نفتی – گازی میان لبنان و اسرائیل داشت توافق می کرد، تعمیم دهد. به عبارتی می خواست از سواحل دو کشور یا همه مناطق مورد منازعه خطی ترسیم کند. باید درک می کرد که احتمال تحقق این جاه طلبی ضعیف است. البته بعضی ها هم در واشنگتن معتقدند که او، یعنی آموس، بود که به سفیر شدید اطلاعات اشتباه یا دروغ داد.»

درباره راه حال این پژوهشگر می گوید: «خطی که هوف ترسیم کرده بود تضمین می کرد که 45 درصد را به اسرائیل می دهد و 55 درصد را به لبنان. و همچنین تضمین می کرد که سرمایه گذاری نفتی و گازی مستقیما زیر نظر این خط انجام شود. سوم تضمین می داد که توافقی با یک شرکت نفتی مورد اعتماد هر دو کشور برای حفاری و استخراج منعقد شود. همچنین این شرکت به لبنان و اسرائیل «چک» بانکی سهمشان از گاز و نفت را می داد. چهارم توافقی دست نویس با امضای هر دو دولت در حضور سازمان ملل و حتی به میزبانی آن انجام می شد. البته هیچ وقت هوف جلسه ای لبنانی – اسرائیلی برگزار نکرد. با هر کدام از آنها جداگانه جلسه برگزار می کرد. اما اعتقاد داشت بعد از امضای توافق باید جلسات مشترک یا جلساتی برای توافق برای رسیدن به یک شرکت واحد برگزار کرد و همین کار را هم کرد. درباره اسرائیل، نفهمیدم جواب رد داد یا قبول کرد. اما هوف از بابت این که سهمی کمتر از لبنان به آن می دهد ابراز تاسف کرد. به هر حال کسی نفهمید چه شد که خودش تنهایی چند سال پیش از مسئولیتش کنار کشید، آن چه الآن در جریان است بر سر موضوع گاز و نفت لبنان است. اما اطلاعات کمی در این رابطه وجود دارد، می گویند که یک بازرگان امریکایی که 20 سال در لبنان زندگی کرد و با یک دختر لبنانی ازدواج کرد، و با سفارت امریکا در بیروت رابطه داشت و به استقامتش معروف بود، می گوید: توافقی بر سر گاز لبنان به دست آمد که مذاکرات بر سر آن با ترکیه یا با عبارتی با شرکتی ترکیه ای و لبنان در جریان است، و این که پول های «مسئولین» میلیون ها دلار است که در این معامله رد و بدل می شود. این مرد بازرگان تلاش می کند پیشنهادی تمیز و تضمین شده ارائه دهد، شاید پای یک شرکت روسی هم در میان باشد.»

ادامه دارد...