محدودیت‌های ژاپن برای مقابله با کره شمالی

نویسنده: جان نیلسون رایت، استاد علوم سیاسی دانشگاه توکیو و کارشناس خاور دور

دیپلماسی ایرانی: شلیک موشک کره شمالی و عبور آن از فراز سرزمین ژاپن، یادآوری بی رحمانه ای از آسیب پذیری استراتژیک این کشور و گزینه های محدود پیش روی شینزوآبه، نخست وزیر ژاپن در مبارزه با تهدیدات هسته ای و بالستیک رو به رشد پیونگ یانگ است. توصیف شخصیت آبه نشان می دهد که «تهدید بی سابقه و جدی» حال حاضر تنشی در وضعیت و تحریکی شدید است که ناامیدی دولت ژاپن را به تصویر می کشد.

ژاپنی ها در منظور عمومی تنها دو بار در سال های 1998 و 2009 تجربه شدید و ناآرام موشک های کره شمالی را به چشم دیدند. موشک های کره شمالی که از سرزمین آنها عبور می کردند و تهدیدهایی که حس اضطراب را برای مردم به ارمغان آوردند. در هفته های اخیر دولت آبه هشدار داده موشک های حامل سلاح های شیمیایی شهرهای ژاپن را در معرض خطر قرار داده است. آنها دستورالعمل هایی را برای تخلیه شهرها در مواقع ضروری برای مقامات محلی صادر کرده اند. برای شهروندان معمولی ژاپن، کره شمالی نشانه ای از خطر واضح و در عین حال غیرقابل پیش بینی است. تهدیدی که برای آنها تنها یادآور موشک ها نیست بلکه رفتار پیونگ یانگ در همه 80 و 90 را به خاطر می آورد که غیرنظامیان ژاپنی ربوده می شدند بدون اینکه سرنوشت آنها مشخص باشد.

ترس از شمال فشارها را بر آبه تشدید می کند زیرا اعتبار داخلی او را زیر سوال می برد. ضمن اینکه محبوبیت او به دنبال یک سری از رسوایی های فساد به شدت افت کرده است. با این حال کارهای محدودی وجود دارد که ژاپن می تواند انجام دهد. ژاپن حامی اصلی تحریم های شدید سازمان ملل متحد است و در چند روز گذشته تحریم های خود را گسترش داده است. اما در این مساله که این تحریم ها بتواند از ادامه آزمایش های موشکی پیونگ یانگ جلوگیری کند، تردید وجود دارد. این تحریم ها در بهترین حالت بتواند مشکلاتی را به مردم کره شمالی به جای ارتش این کشور تحمیل کند.

گزینه های نظامی برای توکیو سوال برانگیز است. سیستم موشکی پاتریوت ژاپن برای جلوگیری از برخورد موشک های هدفمند به شهرهای ژاپن و نابودی این دست موشک ها طراحی شده و برای پرواز به سوی کشورهای دیگر ساخته نشده است. شاید این دلیلی باشد که تا کنون حمله ای نظامی از سوی ژاپن انجام نشده است. حتی اگر ژاپن چنین سلاح هایی هم در اختیار داشته باشد ناتوانی در از بین بردن هدف ها قدرت بازدارندگی این کشور را محدود می کند. این محدودیت ها در نهایت به تقویت کره شمالی منجر شده است.

برخی از سیاستمداران ژاپنی و برنامه ریزان دفاعی این کشور اخیرا اظهار داشته اند که ژاپن باید موشک های کروز و تکنولوژی ماهواره ای لازم برای حملات موشکی موثر به کره شمالی را در اختیار بگیرد. با این حال، چنین حرکتی یک راه حل درازمدت محسوب می شود که به سال ها سرمایه گذاری قابل توجه و ایجاد مشروعیت لازم در قانون اساسی ژاپن نیاز دارد.

مجموع این مسائل تنها راه حل دیپلمالتیک را برای آبه باقی می گذارد که امیدوارکننده ترین راه حل است. ژاپن چنین وضعیتی را پیش از این نیز تجربه کرده است. بین سال های 2002 تا 2004، نخست وزیر سابق، ژنچیرو کویزومی ضمن سفر به پیونگ یانگ و دیدار با کیم جونگ ایل (پدر کیم جونگ اون) رهبر این کشور، گامی مهم برای برقراری روابط دیپلماتیک مستقیم با کره شمالی برداشت. در بیانیه سال 2002 کره شمالی چشم انداز ایجاد یک رابطه عادی با ژاپن همزمان با ارائه کمک های مهم اقتصادی از سوی توکیو دیده می شد در عوض پیونگ یانگ به آزمایش موشک های خود خاتمه می داد.

اما در پی آزمایش های موشکی اخیر کره شمالی، آبه به روشنی مشخص کرده که جایی برای گفت وگو با طرف شمالی باقی نمانده است. این شناختی است که از واقعیت های سیاسی موجود در ژاپن و سایر طرف های درگیر برمی آید. در نهایت اما، صحبت کردن و برقراری رابطه در درازمدت باید به عنوان بخشی از را ه حل به رسمیت شناخته شود. شاید در زمانی که کره شمالی احساس امنیت لازم برای کنار گذاشتن آزمایش های هسته ای خود را داشته باشد. کارت بیمه ای که بقای بلندمدت او و رژیم اش را تضمین کند. در شرایط کنونی ترویج توسعه اقتصادی و دستبابی به پیشرفت هدفی ثانویه برای رهبر کره شمالی است. کیم جونگ اون بر این باور است که آزمایش های موشکی مهلتی قانونی برای جلوگیری از تحریم های بین المللی برای او فراهم می کند.

اما اگر به شیوه هویج و چماق توجه کنیم. هویج هایی وجود دارد که می توان به کره شمالی (از سوی ژاپن و سایر کشورها) پیشنهاد کرد تا آنها تشویق شوند رویکرد خود را تغییر دهند. مشکل در حال حاضر افرادی است که بر سرکار حضور دارند. خشم، تحریم های اقتصادی و تهدیدهای لفظی دونالد ترامپ هیچ کدام کارساز نیست. تهدیدهای نظامی ترامپ برای رسم خطوط قرمز استراتژیک (مانند اینکه گوام بخشی از خاک ایالات متحده است) از تلاش برای بهبود قابلیت های موشکی و هسته ای شمالی ها جلوگیری نمی کند.

ژاپن باید از نزدیک با ایالات متحده و کره جنوبی همکاری کند تا گزینه های جدید را برای نحوه برخورد با کره شمالی مورد بررسی قرار دهد: تجدید نظر از سود اقتصادی در جهت عادی سازی روابط دیپلماتیک با کره شمالی، تلاش گسترده برای ایجاد انزوای بیشتر این کشور برای جلوگیری از تحریکات بیشتر، تلاش هماهنگ جامعه بین المللی برای حذف رهبری کیم و ایجاد حاکمیت مستقل در دولت کره شمالی بخشی از این راه هاست. چنین راه هایی ممکن است ناخوشایند باشد اما تهدید بقای بلندمدت سلسله کیم ممکن است بهترین گزینه آخر برای مجبور کردن رهبر این کشور برای تجدید نظر در رفتارهای پیونگ یانگ باشد.

منبع: گاردین/ مترجم: روزبه آرش