استراتژی سعودی ها اشتباه از آب درآمد، قطر روز به روز به ایران نزدیکتر می شود

نیوزویک نوشت: یک ماه از تصمیم عربستان سعودی برای محاصره قطر و تشدید تنش ها در خلیج فارس گذشته است.

به گزارش «انتخاب»؛ بازیگران منطقه ای نظیر تهران و انکارا نیز دراین درگیری ذی نفعند و به طور فعالانه اقداماتی را برای شکل دادن به راه هایی که منافع آنها را بیش از سایر مسیرها تامین میکند آغاز کرده اند.

این ها همگی تنها به دائمی شدن این شکاف و پیچیده تر شدن مذاکراتی نظیر رابطه ایران وترکیه برای حل بحران در پی فهرست درخواست های سعودی خواهد انجامید.

آمریکا نیز منافع امنیتی ای در جلوگیری از افزایش درگیری ها و آغاز یک درگیری منطقه ای جدید دارد. اگر رویکرد آمریکا بر همین روال تفرقه افکنانه باقی بماند واشنگتن به زودی شاهد فرسایش توانایی هایش در اعمال نفوذ خواهد بود.

ایران در حالی که خواستار حل و فصل دیپلماتیک است با کمک به قطر و بازکردن خطوط هوایی و مسیر های دریایی و آبی و همچنین کمک های غذایی به این کشور روابطش را با قطر بهبود بخشیبده است. فطر تنها شریک تجاری ایران در شورای همکاری خلیج فارس نیست. امارات همچنان بزرگترین شریک ایران در منطقه است.

با این حال حمایت ایران از دوحه در حین محاصره بیشتر به دلایل سیاسی بوده تا اقتصادی. قطر اخیر صد ها هزار تن مواد غذایی به طور روزانه از ایران دریافت کرده است. سران دو کشور در تماس تلفی بر تقویت روابط دو جانبه تاکید کرده اند.

از نظر ریاض این تحولات قابل پیش بینی بود اما همجنان نامطلوب است. از طرفی قطع رابطه با ایران اولین بند درخواست 13 ماده ای عربستان از قطر برای پایان دادن به محاصره است. درخواستی که قطر آن را رد کرده است.

استراتژی سعودی ها گل به خودی است چرا که ادامه این بحران قطر را روز به روز و بیش از پیش به سمت ایران سوق خواهد داد.

گزارش های تایید نشده حاکی از آن است که نیروهای ایران از امیر قطر حفاظت میکند. ایران نیروی دریایی اش را در اطراف تنگه هرمز بسیج کرده و در رزمایش مشترکی که با چین داشته و همین مساله بازهای جنگی ای را در آبهای نزدیک به عربستان کلید زده است.

علی رغم اینکه دو کشور در سوریه مواضع متفاوتی دارند ایران این شکاف را به فرصتی استراتژیک برای حمایت از حامیان خود در منطقه میداند.

در حالی که ایران شکاف به وجود آمده را یک فرصت میداند این وضعیت از نظر ترکیه تهدید است. روابط ترکیه و قطر اخیرا در نظم جدیدمنطقه بعد از بهار عربی تحولاتی داشته است و ترکیه خود را یک قطب کلیدی در حمایت از گروه های اسلام گرا یی میداند که از نظر کشورهای خلیج یک تهدید است.

اردوغان وحزب اسلامی عدالت و توسعه در قطر به دنبال یک متحد قدرمتند بودند که در ویژن منطقه ای آنها شریک است.

مانند ایران ترکیه به سرعت کمک هایش را روانه قطر کرد .

در یک ژست نمادین استقرار نیروهای ترکیه در قطر به سرعت افزایش یافت و از هشتاد و هشت به 100نیرو رسید. بنابراین بستن پایگاه ترکیه در قطر و توقف کمک های نطامی ترکیه به قطر نیز در لیست تقاضاهای عربستان از قطر گنجانده شد.

از سوی دیگر قطر گفته شرابط در منطقه همکاری های دفاعی با ترکیه را دیکته کرده و این همکاری باید بیشتر شود. با تشدید تنش ها با عربستان اردوغان لیست درخواست ها را یک رویکرد خیلی زشت برای مداخله در توافق نظامی این کشور باقطر خواند.

پاسخ ترکیه به بحران اخیر مدیریت اتحاد است و پیام اردوغان صریح بود: آنکارا زیر بار حرف های عربستان نمی رود.

رویکرد عربستان در قبال بحران پرهزینه است. این کشور اقدام پرخاشگرانه ای را آغاز کرده که به سختی قابل برگشت است . عربستان و متحدانش منطق پشت این سیاست ها را درک میکنند اما ایران و ترکیه نیز این درک را دارند.

معلوم نیست آیا عربستان حجم حمایت های ایران و ترکیه از قطر را پیش بینی میکرده یا امیدوار بوده که لیست درخواست هایش به جایی برسد. اگر این درگیری ادامه یابد احتمالا آمریکا باید نگران بازیگران منطقه ای که در نشست 5 جولای شرکت خواهند کرد باشد.

ایران مزایای این شکاف را به ویژه بعد از سیگنالهای ترامپ به تهران در سفرش به ریاض به خوبی می داند. ترکیه به طور فزاینده ای با آمریکا به دلیل حضور این کشور در شمال سوریه اختلاف نظر پیدا کرده و در عین حال سیاست هایش با ایران در خصوص قطر همپوشانی دارد و برایرسیدن به یم توافق مطلوب جهت حل و فصل درگیری های سوریه نیز با ایران به توافقاتی دست پیدا کرده است. همه این سناریوها برای آمریکا و منافع این کشور خطرناک است.

بازیگری که در این میان مغفول مانده آمریکاست. علی رغم نیاز جدی آمریکا بهوحدت کشورهای خلیج فارس این کشور نشان داده هیچ موضع دیپلماتیک منسجمی ندارد . واشنگتن به عربستان نیاز دارد تا ایران و پایگاه العدیب در قطر را در تعادل نگه دارد .

تصمیم باب کورکر رییس کمیته روابط خارجی سنا برای جلوگیری از فروش سلاح به کشورهای شورای همکاری قبل از حل و فصل اوضاع امنیتی متطقه منطقی است اما هیچ نشانه ای از تحت فشار قرار گرفتن عربستان به چشم نمی خورد.

شورای همکاری خلیج فارس همان طور که آمریکا متوجه است آسیب پذیر شده ما واشنگتن همچنان بر عناصر مختلفی دراین شورا نفوذ دارد و میتواند به وسیله آنها تهران و انکارا را از بین ببرد.

اگر آمریکا اقدامی برای حل بحران بین این متحدان منطقه ای نکند به سرعت در وضعیت مقابله با دشمنان خارجی اش قرار خواهد گرفت.