اظهارات منتشرنشده سحر نوروززاده درباره برجام

مصاحبه ام با «سحر نوروز زاده»، عضو تیم سیاست گذاری وزیر خارجه سابق آمریکا چند ماه قبل از انتخابات ریاست جمهوری این کشور در سال گذشته انجام شد و قرار بود در یکی از روزنامه ها منتشر شود اما به دلایلی اجازه انتشار نیافت.

به گزارش ایسنا به نقل از «آبان پرس»، نشریه «پالیتیکو» روز جمعه ۲۱ آوریل / اول اردیبهشت ۱۳۹۶ خبر داد که او به دلیل متهم شدن به «عدم وفاداری» به «دونالد ترامپ» رئیس جمهور آمریکا از سمتش برکنار شده و به دفتر امور ایرانیان وزارت خارجه ایالات متحده بازگشته است.

نشریه «پالیتیکو» پیش تر نوشته بود که رسانه های نومحافظه کار و دست راستی آمریکا برای کنار زدن مقامات بازمانده از دولت سابق این کشور به ترامپ فشار آورده اند. این نشریه نوشته است «سحر نوروززاده» که از جولای سال گذشته / مرداد ۱۳۹۵ به عنوان عضو تیم سیاستگذاری جان کری، وزیر خارجه پیشین آمریکا منصوب شده بود، از این پست کنار گذاشته شده است.

سحر نوروززاده کیست؟

سحر نوروززاده یک ایرانی آمریکایی متخصص در امور سیاست خارجی است که در سال ۱۹۸۲ میلادی (۱۳۶۱ شمسی) در ایالت «کانکتیکت» در شمال شرقی آمریکا و از پدر و مادری ایرانی متولد شده است. والدین وی اوایل دهه ۵۰ شمسی برای ادامه تحصیل پدرش در تخصص زنان و زایمان از ایران به آمریکا مهاجرت کردند.

هیچ کس در خانواده سحر، سیاست را به صورت حرفه ای دنبال نکرده و بسیاری از اعضای خانواده او مشغول به کار در رشته های پزشکی، مهندسی و … هستند. او نیز علاقه داشته که راه پدرش را در علوم پزشکی ادامه دهد اما حملات گروه تروریستی القاعده به آمریکا در ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ (۲۰ شهریور ۱۳۸۰)، باعث شد تا مسیر زندگی سحر تغییر کند و به امور بین الملل و سیاست خارجی علاقه مند شود.

سحر نوروززاده مدرک کارشناسی خود را در امور بین الملل با گرایش اقتصاد بین المللی و مطالعات خاورمیانه از دانشکده امور بین الملل دانشگاه جورج واشنگتن دریافت کرد. وی سپس تحصیلات کارشناسی ارشد خود را در مطالعات ایران در دانشگاه مریلند به پایان رساند. سحر از سال ۲۰۰۵ و همزمان با پایان دوره لیسانسش، در مناصب مختلف مشغول به خدمت در دولت آمریکا بوده است.

سحر نوروززاده سال گذشته عضو شورای سیاست گذاری وزیر خارجه آمریکا شد و در عین حال سخنگوی فارسی زبان این وزارت خانه نیز به شمار می رفت. سحر پیش تر «تحلیلگر امور خارجی در وزارت دفاع آمریکا»، «افسر روابط خارجی در وزارت امور خارجه ایالات متحده» و «مدیر بخش ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید» بوده است.

او که با فرهنگ ایرانیان آشناست، ایده برپایی سفره هفت سین را نیز در کاخ سفید عملی کرد.

این مصاحبه پاییز سال ۱۳۹۵ انجام شده است:

* خانم نوروززاده! در رسانه ها از شما به عنوان عضو گروه سیاست گذاری با تمرکز بر ایران و مسائل مربوط به اجرای توافق هسته ای نام برده شده اما رسانه های ایرانی افزون بر این، شما را سخنگوی جدید فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا معرفی کرده اند. آیا شما سخنگوی جدید هستید یا خیر؟

من چند ماه پیش دوره فعالیتم را به عنوان مدیر بخش ایران در شورای امنیت ملی کاخ سفید تمام کردم و برگشتم به وزارت امور خارجه. در حال حاضر من عضو تیم سیاست گذاری وزیرخارجه «جان کری» هستم و مسئول امور ایران.  من برای مجمع عمومی سازمان ملل با خبرنگارهای فارسی زبان صحبت کردم و وظایف سخنگو را انجام دادم.  شاید هم در آینده این کار را انجام بدهم ولی کار اصلی من الان در حال حاضر در تیم سیاست گذاری آقای وزیر است.

* در حاشیه مجمع عمومی امسال (شهریور ۱۳۹۵) سازمان ملل، طرفین برجام در چه خصوص با هم گفت وگو کردند؟

در مجمع عمومی دو جلسه کمسیون مشترک داشتیم؛ یکی در سطح وزرا و یکی در سطح معاونان وزیر. در جلسه ای که در سطح وزرا برگزار شد، کری وزیر خارجه و همچنین ارنست مونیز وزیر انرژی شرکت کردند.  قبلا هم جلسات کمسیون مشترک در سطوح مختلف برگزار شده بود. کمسیون مشترک بر اساس برجام روی اجرای برجام نظارت می کند و مجمع عمومی وزرای ١+۵، اتحادیه اروپا و ایران یک فرصتی داشتند که با هم مروری داشته باشند بر اجرای برجام و در مورد همکاری برای ادامه اجرای برجام با یکدیگر تبادل نظر کنند.

* زمانی که برجام امضا شد، مردم ایران تصور می کردند که در عرصه اقتصادی شاهد گشایش و بهبودی خواهند بود اما می بینیم که در واقع زندگی و معیشت مردم ایران، تغییری نکرده و مردم همچنان گرفتار مشکلات عمده اقتصادی هستند. آیا به نظر شما در خصوص تاثیرات برجام بر بهبود وضعیت اقتصادی ایران، بزرگ نمایی شده بود یا اینکه واقعا مشکلاتی وجود دارد که اجازه نمی دهد اثرات برجام خود را در زندگی مردم نشان دهد؟ برخی در ایران معتقدند که آمریکا در مسیر اجرای برجام کارشکنی می کند، آیا دولت آمریکا کارشکنی می کند؟ پاسخ شما به این نوع اظهارات چیست؟

همانطور که پرزیدنت اوباما و وزیر امورخارجه کری هم قبلا گفتند، ما به دنبال این هستیم که به مرور زمان مردم ایران بهبود اقتصادی را در زندگی روزمره شان ببینند و حس کنند. ما درک می کنیم با وجود اینکه آمریکا همه تعهداتش را بر اساس برجام انجام داده است و همچنین یک سری پیشرفت های مهم اقتصادی نیز اتفاق افتاده شامل افزایش میزان فروش نفت ایران به تقریبا میزان قبل از اعمال تحریم ها، کاهش نرخ تورم، ارتباط برقرار کردن با بانک های بین المللی، امضای قراردادهای متعدد و غیره ممکن است مردم ایران هنوز آنها را کاملا حس نکرده باشند.

ولی باید یادمان باشد که این فقط شروع است و الان فقط هشت ماه از اجرایی شدن برجام می گذرد و این مدت نسبتا کوتاهی است در مقایسه با ۱۰ سالی که جامعه جهانی نگرانی های عمده ای در مورد برنامه هسته ای ایران داشت. ما همچنان به رایزنی با کشورهای ١+ ۵ و اتحادیه اروپا و ایران به تلاش هایمان ادامه می دهیم و همچنین تیم هایی را از وزارت خارجه و خزانه داری به سراسر دنیا فرستاده ایم تا روشن کنند که پس از اجرایی شدن برجام کدام درها برای تبادل و تجارت با ایران باز شده اند و این روند هنوز هم ادامه دارد. بنابر این ما از تجارت مجاز با ایران جلوگیری نمی کنیم.

برای نمونه ما اخیرا برای اولین بار در چند دهه، مجوزهایی را برای فروش هواپیماهای مسافربری به ایران برای بوئینگ و ایرباس صادر کردیم البته شاید نهایی شدن این معاملات زمان ببرد.

در ضمن باید به عوامل دیگر هم توجه کرد که جدا از موضوع تحریم ها هستند که برمی گردند به شفافیت اقتصادی و سیاست های خود ایران که در تصمیم گیری های شرکت ها و بانک های بین المللی خیلی موثر هستند. خیلی از این مسائل حتی قبل از تحریم ها هم وجود داشتند و در طول سال ها و پس از بحران مالی بین المللی، بانک ها بیشتر بر چنین مسائلی تمرکز کرده اند.

امیدواریم که مسئولان ایران برای ساختن آینده روشن تری برای مردم ایران، روی این مسائل کار کنند، خصوصا شفافیت اقتصادی که شاید برخی مخالف آن باشند.

* اما با این وجود، به تازگی مجلس نمایندگان آمریکا، طرحی را تصویب کرده که پرداخت پول به ایران را ممنوع کرده است. ظاهرا این طرح واکنشی به پرداخت ۱.۷ میلیارد دلار از سوی دولت اوباما در ماه ژانویه گذشته برای حل اختلافی بر سر معامله ای تسلیحاتی است که ایران و آمریکا در زمان حکومت پهلوی امضا کرده بودند. در ایران از تصمیم تازه مجلس نمایندگان آمریکا برای ممنوع کردن پول به تهران به عنوان «کارشکنی در راه اجرای برجام» و «بدعهدی آمریکا» نام برده می شود. دولت آمریکا در خصوص این نوع مصوبات چه اقدامی خواهد کرد؟

پرزیدنت اوباما روشن کردند که هر مصوبه ای را که سعی کند از اجرایی شدن برجام و یا از اجرای هر نوع تعهدات آمریکا جلوگیری بکند، وتو خواهد کرد. کاخ سفید هم یک بیانیه در این مورد صادر کرد.

* تحلیل شما از نتیجه برجام چیست؟

برجام یک توافق برد - برد و تاریخی است. برای ایران تحریم های هسته ای لغو شد و فرصت شکوفایی مجدد اقتصاد ایران به وجود آمد و برای جامعه بین المللی هم تضمین شده است که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و خواهد ماند. نه تنها کل ١+۵، اتحادیه اروپا و ایران بلکه شورای امنیت سازمان ملل و کشورهای بسیاری، برجام را تایید و از آن استقبال رسمی کرده اند. همانطوری که هم پرزیدنت اوباما و هم آقای روحانی در سخنرانی هایشان در مجمع عمومی اشاره کردند، برجام یک نمونه مهمی برای استفاده دیپلماسی سازنده چندجانبه و بر اساس منافع مشترک و احترام متقابل برای حل کردن مشکلات بسیار پیچیده و طولانی بین کشورهاست.  شاید بعضی ها در هر دو کشور ترجیح می دادند که دیپلماسی در مورد برنامه هسته ای ایران پیروز نشود ولی ما مانند اکثر جامعه بین المللی اعتقاد داریم که برجام به نفع کل جامعه بین الملل و همه ملت هاست.

* به نظر شما آیا توافق هسته ای پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می تواند با خطر مواجه شود؟

در فصل انتخابات در اکثر کشورها نظرات گوناگونی بیان می شود و در آمریکا هم همین طور است. برجام یک توافق بین المللی است بین گروه ١+۵، اتحادیه اروپا، ایران و شورای امنیت سازمان ملل متحد و اکثر جامعه بین الملل آن را تایید کرده و از آن حمایت کرده اند. برجام به نفع همه طرفین است و تا زمانی که ایران به همه تعهداتش پایبند بماند، ما هم به همه تعهدات خود پایبند خواهیم ماند.

* شما در مصاحبه ای از کانال های جدید برای گفت وگوهای ایران و آمریکا سخن گفته اید. حتما می دانید که آمریکا در ایران مخالفان سرسخت و قدرتمندی دارد. آیا تاکنون توانسته اید با وجود این مخالفان قدرتمند، همان کانال های پیشین را حفظ کنید؟ چقدر امیدوار هستید که کانال های تازه ای بین دو کشور گشوده شود؟

پس از چندین دهه نبود ارتباط، باز شدن کانال های دیپلماتیک بین آمریکا و ایران به نفع هر دو کشور است و این به نظر من یکی از بزرگ ترین دستاوردهای گفت وگوهای هسته ای بود. قبل از اینکه چنین کانال هایی باز شوند، تنش ها و سوءتفاهمات تنها بیشتر می شدند. وجود چنین کانال هایی به معنای این نیست که هیچ اختلافی بین آمریکا و ایران نیست و شاید بتوان گفت که وقتی که دو کشور اختلافات جدی دارند اینگونه کانال ها اهمیت بیشتری دارند برای جلوگیری از سوءتفاهم و یا امکان تشدید تنش.

ما در گذشته شاهد بودیم که اینگونه اتفاقات به نفع هیچ کداممان نبوده است. اینگونه کانال ها نشان می دهد که دو طرف حاضر هستند تبادل نظر داشته باشند و ببینند آیا می توانند سوءتفاهم ها را رفع کنند و از طریق دیپلماسی راه حل هایی برای مشکلات مختلف پیدا کنند که به نفع هر دو طرف باشند یا خیر. همین طور بود که توانستیم به برجام برسیم و در ضمن توانستیم توافق کنیم روی مسائل دیگر مثل یک پرونده خیلی مهم در دیوان داوری دعاوی ایران و آمریکا در لاهه بعد از بیشتر از سه دهه و تبادل زندانی ها که یک کار انسانی مهم بود بین دو کشور. پرزیدنت اوباما همیشه آمادگی خود را اعلام کرده و هنوز آمادگی دارد که بر اساس احترام متقابل با ایران درمورد موضوعات مختلف گفت وگو کند. اما به جز گفت وگو درباره برجام تاکنون چنین آمادگی را از طرف ایران ندیده ایم. امیدواریم که در آینده شاهد این آمادگی از سوی ایران باشیم.

* به عنوان آخرین پرسش می خواستم بپرسم که به نظر شما آیا دیوار بی اعتمادی بین ایران و آمریکا در حال فروریختن است یا نه؟

آمریکا و ایران یک تاریخ مشترک بسیار سخت و پیچیده ای دارند. ما درک می کنیم که چرا این بی اعتمادی در طرف ایرانی وجود دارد و فکر می کنیم که طرف ایرانی هم درک می کند که چرا در طرف آمریکایی هم بی اعتمادی وجود دارد. فکر می کنم که با طول زمان شاید بتوان بی اعتمادی را کم کرد مخصوصا اگر دو طرف به تعهدات خودشان بر اساس برجام پایبند بمانند که تا کنون اینطور بوده و در ضمن کانال های دیپلماتیک برای گفت وگوی سازنده باز بمانند و اراده سیاسی وجود داشته باشد برای اینکه باهم بتوانیم بر روی آینده سازنده تر تمرکز کنیم. حذف کامل بی اعتمادی برای اینکه تفاهم بین دو کشور بهبود یابد، ضروری نیست. ما این را در روابط دیپلماتیکمان با کشورهای مختلف از جمله چین، ویتنام، ژاپن، کوبا و غیره ثابت کرده ایم.