انتقال سفارت آمریکا خطرناک است

دیپلماسی ایرانی: پس از هفته ها گمانه زنی ها درباره وعده انتخاباتی دونالد ترامپ درباره انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل از تل آویو به بیت المقدس، دولت جدید در حال حاضر به نظر موضوع را به تعویق انداخته و بنا به گرازش ها در حال ارزیابی احتمال قرار داد صلح بین اعراب و اسرائیل در منطقه است. اگرچه دولت ترامپ اعلام کرد که قصد آنها از تجدید نظر در نقل و انتقال مکان سفارت، تنها در «مراحل آغازین» کار درباره این موضوع بوده است.

چنین اظهار نظری به حدس و گمان ها درباره زمان و نحوه این جابه جایی منجر خواهد شد اما سوال مهم تر این است که دولت ترامپ چرا از ابتدا خواستار این انتقال شده است؟ چنین تجدید نظر سیاسی یا فرهنگی در کار دولت، از نقطه نظر منافع ایالات متحده، روند صلح و ثبات منطقه هزینه ای بالا برای امریکا و سودی بسیار اندک دربردارد.

با جابه جایی سفارت ایالات متحده به بیت المقدس، ایالات متحده در واقع و به شکلی موثر این شهر را به عنوان پایتخت اسرائیل قبول کرده است. این گامی است که دولت های مختلف آمریکایی از هر دو حزب در کنار دیگر کشورهای جهان از سال 1984 به بعد در برابر آن صبور بوده و اقدامی نکرده اند. بیت المقدس یکی از تنش زاترین وپیچیده ترین مسائلی بوده که جهان در قرن قدیم و جدید با آن روبه روست. یک درگیری قدیمی بین اسرائیل و فلسطین و همچنین نمادی از قدرت سیاسی و مذهبی برای میلیاردها نفر از مردم در سراسر جهان.

درحالی که اسرائیل اداعا می کند بیت المقدس پایتخت «ابدی و تقسیم نشده» آنهاست، فلسطین بخش شرقی این شهر را که از سال 1967 توسط اسرائیل اشغال شده است، به عنوان پایتخت آینده دولت خود می شناسد.

بیت المقدس با عنوان خانه مقدس هر سه دین یهودیت، مسیحیت و اسلام، وضعیت ویژه ای دارد و اجماع بین المللی دیرینه این است که هیچ گروهی نباید این شهر را با عنوان منحصر به فردی متعلق به خود بداند. این همان اصلی است که سیاست ایالات متحده درباره بیت المقدس را حداقل در 70 سال گذشته هدایت کرده است، حتی قبل از این که اسرائیل موجودیت خود را اعلام کند. ریشه های این مساله به طرح سازمان ملل در سال 1947 و تقسیم فلسطین به کشورهای عرب و یهودی جداگانه بازمی گردد که براساس آن بیت المقدس تحت کنترل بین المللی قرار گرفت.

هرگونه تلاش برای تغییر وضعیت بیت المقدس خارج از مذاکرات برای حل و فصل مسائل به احتمال زیاد به بی ثباتی قابل توجهی منجر خواهد شد که منافع آمریکا را به خطر خواهد انداخت. رئیس جمهور اوباما، مقامات اتحادیه اروپا و متحدان عرب آمریکا، همگی هشدار داده اند که چنین حرکتی عواقبی وخیم برای ایالات متحده و منطقه خواهد داشت. جابه جایی سفارت ایالات متحده به بیت المقدس می تواند مزیت بزرگی برای افراط گرایان مذهبی در خاورمیانه باشد و تاکیدی بر روایت تند گروه هایی مانند داعش و القاعده خواهد گذاشت که معتقدند آمریکا و اسرائیل جنگی علیه اسلام را آغاز کرده اند. علاوه بر این ایالات متحده نقش واسطه گری خود را بین اعراب و اسرائیل از دست خواهد داد و با توجه به شرایط، خطر تبدیل شدن مقامات رسمی فلسطینی به حزبی که مستقیما درگیر جنگ است وجود خواهد داشت.

طرفداران جابه جایی سفارت ادعا می کنند تنها خطر امنیتی حداقلی یا عواقبی دیپلماتیک در میان خواهد بود. آنها استدلال می کنند که نقل مکان سفارت آمریکا به غرب بیت المقدس لزوما مانع ایجاد فلسطین مستقل یا پایتخت مستقل فلسطینی در شرق بیت المقدس نخواهد شد. هر بهانه ای هم که استفاده شود، چنین رویکردهایی برای انتقال سفارت در نهایت به نفع سیاست آمریکا یا ملاحظات امنیت ملی درباره فرهنگ و ایدئولوژی آمریکایی، نخواهد بود. چنین مساله ای در سخنرانی ترامپ در کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل که او نخستین بار قصد خود برای جایجایی سفارت آمریکا را در آن جا اعلام کرد، مشهود بود. این نوع اظهارات از یک دیدگاه جهانی خاص برمی آید که بیت المقدس را صرفا متعلق به مردم یهود و در بهترین حالت یهودیان و مسیحسان می داند و میراث اسلامی این شهر را انکار می کند.

این دیدگاه در میان گروه خاصی از مسیحیان محافظه کار و برخی یهودیان برجسته است. عده ای که معتقدند 1,7میلیارد جمعیت مسلمان جهان از بیت المقدس سهمی ندارند. هرچند که آنها دیدگاه بیشتر جمعیت مسیحیان و یهودیان جهان را نمایندگی نمی کنند. ایالات متحده نیز به عنوان بزرگترین اقتصاد جهان و قدرتمندترین کشور با منافعی که در گوشه و کنار جهان دارد نمی تواند چنین سیاستی را که متعلق به فرقه ای محدود است به عنوان تفکر اصلی خود برگزیند.

در این میان، ادامه دادن سیاست این گروه خاص در سال های آینده ترامپ را مجبور می کند که برای مردم آمریکا توضیح دهد که چگونه به مخالفت با سیاست 70 ساله آمریکا پرداخته و سیاستی را برگزیده که یک چهارم مردم جهان را بر ضد منافع آمریکا در خانه و خارج از خانه شورانده است.

منبع: ورد افیرز/ مترجم: روزبه آرش