آیا ترامپ ریسک جنگ با پکن را می‌پذیرد؟

نویسنده: بنجامین هاس

دیپلماسی ایرانی: رسانه های دولتی چین گفته اند که اگر ایالات متحده آمریکا برای محاصره جزایر در دریای چین جنوبی اقدام کند، ممکن است این اقدام موجب بروز جنگی بزرگ و در مقیاس عظیم میان آمریکا و چین شود. این رسانه ها همچنین عنوان کرده اند که اگر «دونالد ترامپ»، رئیس جمهور منتخب آمریکا بخواهد به وعده های انتخاباتی و همچنین اظهارت اخیر خود جامه عمل پوشانده و آنها را به سیاست های اصلی آمریکا تبدیل کند، بهتر است که دو طرف آماده یک درگیری نظامی باشند.

چین استحکامات و جزایر مصنوعی زیادی در سراسر دریای چین جنوبی ساخته که موجب بروز مناقشات و بحث های فراوانی شده اند. «رکس تیلرسون»، گزینه پیشنهادی ترامپ برای تصدی پست وزارت امور خارجه آمریکا در این باره عنوان کرده که آمریکا اجازه دسترسی چین به این جزایر را نخواهد داد. چین تقریباً روی تمام منطقه ادعا دارد و این درحالی است که رقبایی از پنج کشور همسایه جنوب شرق آسیا و همچنین تایوان نیز بر سر مالکیت این منطقه ادعاهایی را مطرح کرده اند. تیلرسون در اظهارات خود مشخص نکرد که آمریکا چگونه می خواهد دسترسی چین به این جزایر را مسدود کند، اما کارشناسان بر این باورند که این کار تنها با یک نمایش قابل توجه و قدرتمند نظامی ممکن و میسر خواهد بود. تیلرسون ساختن جزایر مصنوعی توسط چین را به «اشغال کریمه توسط روسیه» تشبیه می کند.

«گلوبال تایمز»، روزنامه حزب کمونیست نیز در سرمقاله ای در این خصوص نوشت: «اگر تیلرسون می خواهد یک قدرت بزرگ هسته ای را وادار به عقب نشینی از قلمرواش کند، بهتر است که استراتژی های قدرت هسته ای خود را تقویت کند». همچنین در بخش دیگری از این سرمقاله نیز آمده است: «چین از عزم، اراده و قدرت کافی برای جلوگیری از عوامل تحریک کننده ای از این دست را داراست... مگر که واشنگتن برنامه هایی برای راه اندازی جنگی در مقیاس بزرگ در دریای چین جنوبی داشته باشد؛ چرا که هرگونه تلاش و رویکرد دیگری برای جلوگیری از دسترسی چینی ها به این جزایر احمقانه خواهد بود».

در دوران بارک اوباما، آمریکا در مورد مساله حاکمیت بی طرفانه عمل کرد و هیچ یک از ادعاهای مالکیت مطرح شده از سوی کشورهای درگیر در این مناقشه را به رسمیت نشناخت، اما با اعزام گاه و بیگاه کشتی های جنگی خود به این آب ها به بهانه آزادی در تمرینات ناوبری، کنترل چین بر منطقه را به چالش می کشید. بر اساس اعلام روزنامه دولتی «چاینا دیلی» چین، اگر آمریکا سیاست های مقابله جویانه تری را در قبال چین اتخاذ کرده و از دسترسی این کشور به جزایری که هم اکنون کنترل آنها را در دست دارد جلوگیری کند، آن گاه تقابل و رویارویی های ویرانگری میان چین و ایالات متحده به وقوع خواهد پیوست.

اما مقامات رسمی چین تاکنون در این موضوع هیچ واکنش تندی از خود نشان نداده اند. «لو کانگ»، سخنگوی وزارت امور خارجه چین در همین خصوص عنوان کرد که روابط چین و ایالات متحده بر پایه "عدم مقابله، عدم درگیری، منافع متقابل و همکاری برد ـ برد» استوار است". اما این دو روزنامه اظهارات اخیر ترامپ و تیم او و همچنین مواضع مشابه آنها با دولت چین را به طور کامل نادیده گرفته و به آن هیچ اشاره ای نکردند. چاینا دیلی در بخش دیگری از سرمقاله خود نوشت: «نباید به اظهارات تیلرسون بهای چندانی داد و آنها را جدی گرفت چرا اظهارات وی صحبت های ضد و نقیضی هستند که از سر ساده لوحی، کوته فکری و تعصبات منسوخ و توهمات سیاسی غیر واقعی نشأت گرفته و بیان شده اند. اگر او بر اساس این اظهارات در دنیای واقعی عمل کند، فاجعه ای عظیم به بار خواهد آمد».

اما با این حال، نشانه های موجود حاکی از آن است که ترامپ نیز عقاید و دیدگاه هایی نظیر دیدگاه های تیلرسون دارد و با ورود به کاخ سفید آنها را اجرایی خواهد کرد. ترامپ طی مصاحبه ای با شبکه خبری «فاکس نیوز» در ماه دسامبر نیز پکن را به ساخت و ایجاد قلعه های عظیم در میان دریای چین جنوبی متهم و عنوان کرد که مقامات پکن باید از این کار دست بکشند. «پیتر ناوارو»، گزینه مورد نظر ترامپ برای ریاست شورای جدید تجارت ملی، نگاهی به شدت خصمانه نسبت به چین دارد و رئیس جمهور منتخب را به اتخاد سیاست «صلح از طریق نمایش قدرت» در منطقه تشویق کرده است. ناوراو پیش از این در یادداشتی نوشته بود: «پکن نزدیک به 3 هزار هکتار جزایر مصنوعی در دریای چین جنوبی ساخته که با پاسخ چندان جدی و قاطعانه ای از سوی آمریکا روبه رو نشده است».

 منبع: گاردین/ تحریریه دیپلماسی ایرانی 36