ظریف و کری همچنان مذاکره می‌کنند اما به نتیجه نمی‌رسند

دیپلماسی ایرانی: برای ششمین سال است که دیپلماسی ایرانی یادداشت های سرکیس نعوم را که در پی دیدارش با مقام های فعلی و سابق امریکایی نوشته است، منتشر می کند. امسال نیز بر اساس همان رویه دیپلماسی ایرانی تلاش دارد این یادداشت ها را ترجمه و منتشر کند. با این تفاوت که از لحاظ زمانی تلاش می شود نزدیک تر به زمان انتشار آن در روزنامه مرجع یعنی روزنامه النهار باشد و کاربردی ترین آنها در این جا انتخاب و منتشر شود. اهمیت این یادداشت ها در این است که به روز هستند و مطابق با تحولات جاری در منطقه تهیه شده اند و در آنها نکاتی مشاهده می شود که برای خوانندگان می تواند جذاب باشند. در این جا قسمت پنجاه و پنجم آن را می خوانید:

مقام مهم در اداره مهم سوم داخلی کاخ سفید درباره مقایسه تعامل اعراب با روسیه و امریکا به عنوان دو متحد گفت: «روسیه زمانی سراغ اعراب می رود که امریکا در مورد هم پیمانی اش با آنها بزرگ نمایی می کند، اما اعراب می دانند که امریکا از آنها حمایت می کند و دوست آنها و متحد آنها است. این به آن معنا نیست که بدون هر گونه بحث و مناقشه ای هر چه می خواهند اجرا می کند. امریکا کشور بزرگی است که برای خود مصالحی هم دارد. برای همین فکر نمی کنم که ترس از روابط عربی – امریکایی به جا باشد. اما این که پوتین دستور به عقب نشینی جزئی از سوریه داد هدف از این کار به نظر من رساندن این پیام به اسد است که ما تا همین حد به تو کمک می کنیم. ما به تو کمک نمی کنیم که حاکم کل سوریه شوی، ما توانایی انجام چنین کاری را نداریم. این کار بزرگی است. ما از تو حمایت کردیم و موضعت را بهبود بخشیدیم و الآن روی راه حل سیاسی بحران سوریه کار می کنیم. حالا چه ببریم چه ببازیم بحران دهه ها ممکن است طول بکشد. به هر حال، اخیرا مقاله ای در نیویورک تایمز خواندم که در آن آمده بود: "بشار اسد مثل پدرش از قدرت بین المللی و منطقه ای متناقضی استفاده می کند تا به اهدافش برسد."»

دیدارمان را با این اظهار نظر به پایان رساندم که: «فکر نمی کنم حرف تو صحیح باشد. اسد پسر کفایت های اسد پدر راحل را به ارث نبرده است. شاید شدت عمل او را به ارث برده باشد اما حکمت و برنامه ریزی او را به ارث نبرده است. اسد پدر کشور را با کودتای نظامی تحویل گرفت اما آن چه تحول گرفت کشور ضعیفی بود که از ثبات داخلی سیاسی متزلزلی برخوردار بود، اما آن را به بازیگر منطقه ای مهمی تبدیل کرد.»

بعد از آن به سراغ مقام مهم اداره سوم کاخ سفید که ایران و اوضاع داخلی و سیاست خارجی آن را دنبال می کند، رفتم. در ابتدای دیدار از او پرسیدم: آیا میان امریکا و ایران در ابتدای آغاز گفت وگوهای دو جانبه بحث جدی ای بر سر قضایای مهم منطقه و بحران و جنگ های آن شد؟ جواب داد: «آیت الله سید علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران و ولی فقیه این کشور مذاکرات را تنها محدود به موضوع هسته ای کرد. توافقی هم شد و به امضای طرف ها رسید و اجرای آن آغاز شده است. این محدودیت مستمر نخواهد بود. گفت وگو یا صحبت ها، این گونه بگوییم بهتر است، بین وزرای امور خارجه، جان کری و محمد جواد ظریف همچنان بر بحث نظری هسته ای تمرکز دارد، اما این مساله سبب نمی شود که دو طرف درباره دیگر مسائل منطقه صحبت نکنند. اما به هیچ نتیجه ای نمی رسند. هیچ چیز رسمی ای در کار نیست. شاید باید یک گفت وگوی جدی با ایران درباره کل قضایای مورد اختلاف منطقه ای در راس آنها سوریه و عراق و لبنان و یمن و عربستان انجام شود. خوب نمی دانیم ایران یا به عبارتی رهبر آن به چه فکر می کنند.»

نظر دادم: «به نظر من ایران تصمیم به گشایش در برابر غرب و رهبر آن امریکا گرفته است. البته شاید ترجیح می دهد با کشورهای بزرگ دیگر مثل هند و چین و دیگران تعامل کند، اما آن چه ایران نیاز دارد نزد امریکا است، از جمله تکنولوژی متنوع و پژوهش و چیزهای دیگر. ملت ایران یا به عبارتی جوان های ایرانی دوست دارند نسبت به امریکا گشایشی شود. آقای آیت الله خامنه ای انتخابات اخیر را در کشورش به گونه ای اداره کرد که جهان دید نتیجه آن چه شد. هیچ جریانی بر جریان دیگر برتری ندارد. اما فضایی وجود دارد که میانه روها و اصلاح طلب ها و مستقلان اگر مصلحت باشد دور هم جمع شوند. در عین حال این امکان هم وجود دارد که اکثریتی از تندروها و مستقل ها و شاید بعضی میانه رو به وجود آید. کسانی که در مجلس شورای اسلامی دور پیش علیه توافق هسته ای رای دادند هیچ کدام در انتخابات اخیر پیروز نشدند. رهبر ایران تلاش می کند ایران را به سمت گشایش به امریکا هدایت کند اما به شیوه ای که به نظام اسلامی و ارزش های آن آسیب نزند. اعتراف شده که اشتباهاتی درباره یمن و موضوعات دیگر اتفاق افتاده است. اما اگر تمایل به تصحیح امور باشد باید نیت صادقانه نزد همه باشد.»

این مقام مسئول نظر داد: «حوثی ها می گویند که ایران بر آنها حکومت نمی کنند و هیچ نظر و موضعی را به آنها تحمیل نکند. این بدان معنا است که آنها مثل شیعیان لبنان نیستند. شیعیان عراق تاکید می کنند که عرب هستند و دوست ندارند ایران بر آنها مسلط شود همچنین مرجع خود را آیت الله سید علی سیستانی می دانند. اما به این هم توجه می کنند که ارزش های مشترکی میان آنها با ایرانی ها وجود دارد و تاریخ مشترکی دارند که باید به آن احترام بگذارند.»

ادامه دارد...