پنج عامل تعیین کننده در انتخابات آمریکا

علیرضا میریوسفی، مدیرگروه خاورمیانه دفتر مطالعات سیاسی و بین الملل وزارت امور خارجه

دیپلماسی ایرانی: چند روز دیگر یکی از مهمترین انتخابات دهه های اخیر آمریکا برگزار خواهد شد. پنج عامل عمده، در نتیجه نهائی این انتخابات تعیین کننده خواهند بود که عبارتند از: نقش ابرکمیته های إجرائی یا سوپرپک ها، اثر هیلاری، اثر برادلی، اثر اطمینان و اثر ناامیدی.

1. ابرکمیته های اجرایی: سوپرپک ها در سال ٢٠١١ با رای دادگاه عالی آمریکا متولد شدند و سقف کمک های مالی افراد و شرکت ها به کمیته های اجرایی انتخابات را برداشتند. مطابق قانون، سقف کمک های مالی به هر یک از نامزدهای انتخاباتی ٢٧٠٠ دلار و سقف کمک به کمیته های اجرایی سیاسی موسوم به پک ها(PACs) حداکثر   ٥٠٠٠ دلار تعیین شده است. با این حال  در سال ٢٠١١ این سقف برای  این کمیته ها برداشته شد، به شرطی که مستقیما با ستادهای انتخاباتی نامزدها مرتبط نباشند. نتیجه این که از سال ٢٠١٢ پول بی سابقه ای وارد رقابت های انتخاباتی شد و با توجه به شروط دادگاه عالی آمریکا، این سوپرپک ها عمدتا متمرکز بر فعالیت های تبلیغی علیه نامزد نامطلوبشان شدند. به همین دلایل فعالیت های تخریبی سوپرپک ها با منابع مالی وسیع بر علیه نامزد رقیب یکی از بی رحمانه ترین و زشت ترین رقابت های انتخاباتی تاریخ آمریکا را رقم زدند. آن چه در چند روز باقی مانده در تعیین پیروز انتخابات تعیین کننده خواهد بود، همین فعالیت های تخریبی سوپرپک ها و احیانا یافتن یک نقطه ضعف جدید هرچند کوچک از رقیبشان خواهد بود.
2. اثر هیلاری: خانم کلینتون یکی از سیاستمداران پیشرو در زمینه حقوق و فعالیت های زنان در داخل و خارج آمریکا محسوب می شود و میراث وی در دو دهه گذشته به "اثر هیلاری" مشهور است. این فعالیت ها از سخنرانی معروف وی در سپتامبر ١٩٩٥ در پکن و جمله مشهورش در برابر مساوی دانستن حقوق بشر با حقوق زنان و برعکس شروع شد و تا به امروز با اهتمام وی در انتصاب زنان در سمت های کلیدی ادامه داشته و یکی از پایگاه های اصلی رای کلینتون در میان زنان آمریکایی است. با این حال هر چند انتخاب اولین رییس جمهور زن تاریخ آمریکا انگیزه بسیاری برای رای دادن به کلینتون خواهد بود، ولی همین نکته عاملی بر علیه وی هم هست. بخش بزرگی از پایگاه آرای ترامپ، اکثریت سفیدپوست، انگلوساکسون و پروتستان هستند که قطعا یک رییس جمهور زن را در اعماق وجودشان بر نمی تابند و به کلینتون صرف نظر از مواضع وی رای نخواهند داد.
3. اثر برادلی: اثر برادلی عبارت است از وقوع نتایج غیرمنتظره و مخالف پیش بینی ها و نظرسنجی های انتخاباتی که چندین بار در انتخابات آمریکا اتفاق افتاده است. یکی از اولین موارد ظهور این پدیده در سال 1982 در رقابت آقای تام برادلی، شهردار سیاهپوست لس آنجلس برای پست فرمانداری ایالت کالیفرنیا رخ نمود. هر چند در آن زمان اکثریت قریب به اتفاق نظرسنجی ها از پیروزی بدون مشکل آقای برادلی بر رقیب سفیدپوستش حکایت داشت، ولی نتیجه انتخابات شکست آقای برادلی بود. بعدها در تحلیل این نتایج غیر منتظره گفته شد که دلیل این اتفاق احساسات نژادی و ابراز نشده ای است که اکثر مردم آمریکا نسبت به نژاد سیاهپوست در این کشور دارند؛ به این معنی که در نظرسنجی ها و محافل جمعی، ظاهرا از نامزد سیاهپوست ولی شایسته جمایت می کنند، ولی در عمل و در زمان رای گیری، به نامزد مقابل رای می دهند. این اتفاق از سال 1982 بارها در انتخابات آمریکا تکرار شده است که در اکثریت آنها رقابت میان یک نامزد رنگین پوست و یک نامزد سفیدپوست بوده است. طرفداران ترامپ در روزهای گذشته که نظرسنجی ها به نفع کلینتون بوده است، به شدت روی این مساله تبلیغ می کنند تا هواداران وی را تشویق به حضور پای صندوق های رای کنند.
4. اثر اطمینان: امانوئل والرشتاین چند هفته قبل در مقاله ای هشدار آمیز به هواداران کلینتون یادآوری کرده بود که نظرسنجی های گمراه کننده پیشتاز بودن کلینتون می تواند بزرگترین دشمن وی باشد و کاخ سفید را به ترامپ هدیه دهد. در میان عواملی که والرشتاین برشمرده بود، اثر اطمینان که وی از آن یا عنوان "اثر تنبلی" نام برده بود، جزء مهمترین ها بود؛ به این معنی که تبلیغ پیروزی قطعی کلینتون باعث خواهد شد بسیاری از طرفداران وی زحمت حضور در پای صندوق های رای را به خود ندهند و انتخابات به نفع ترامپ تمام شود.
5. اثر ناامیدی: هر چقدر طرفداران کلینتون نگران اثر اطمینان هستند، ستاد ترامپ نگران "اثر ناامیدی" بین طرفداران وی هستند. مردم آمریکا، مردمانی نتیجه گرا هستند و معمولا سعی می کنند آرا و سرمایه خود را بیهوده هدر ندهند. در حال حاضر، خانم کلینتون تنها نماینده بوروکراسی حاکم در آمریکاست، ولی مخالفین وی به ترامپ محدود نمی شود و پیش بینی می شود بین ٣ تا ٥ درصد آرا را به خود جلب کنند. رقابت نزدیک ترامپ با کلینتون باعث خواهد شد اکثریت رای دهندگان مخالف ساختار حاکم، به ترامپ رای دهند تا مانع پیروزی کلینتون شوند؛ ولی اگر از پیروزی ترامپ ناامید شوند، ترجیح خواهند داد از رای خود به عنوان یک پیام سیاسی استفاده کنند و به یکی از نامزدهای خارج از دو حزب رای دهند. به همین خاطر بسیاری از نظرسنجی ها جنبه نظرسازی هم داشته و سعی می کنند نتیجه انتخابات را تحت تاثیر قرار دهند. از آنجایی که معتبرترین نظرسنجی های مورد توجه افکار عمومی، نظرسنجی هایی هستند که میانگین سایر نظرسنجی ها را مد نظر قرار می دهند، اختلافات شدید در نظرسنجی ها با گرایش های سیاسی خاص دیده می شود که سعی دارند میانگین نظرسنجی ها را تحت تاثیر قرار دهند.

‎جمع بندی این که طی روزهای باقی مانده تا انتخابات آمریکا در ٦ نوامبر، رای دهندگان مردد بیشترین نقش را در نتیجه انتخابات خواهند داشت.