برقراری دیکتاتوری به اسم ثبات

نویسنده: رعنا عالم، سردبیر سابق دیلی نیوز مصر

دیپلماسی ایرانی: 5 سال پیش، در طول انقلاب 18 روزه مصر، دولت آمریکا تمایلی به جانبداری از معترضانی که خواستار دموکراسی و کرامت انسانی بودند نداشت. مصری ها در آن زمان در تعجب بودند که چرا اوباما، فردی که دو سال پیش در یک سخنرانی الهام بخش در دانشگاه قاهره در مورد حقوق بشر و دموکراسی صحبت کرده بود، بلافاصله جانب صداهایی که انعکاس سخنان او بودند را نمی گیرد. در آن لحظات مهم از تاریخ مصر، هیلاری کلینتون در مورد «ثبات کشور» بسیار نگران بود. همان طور که او در کتابش می گوید وقتی از او پرسیده شد که آیا باید برای انتقال فوری مبارک فشار وارد کنند، مشاوره او نگه داشتن جانب احتیاط بود. به هر حال کلینتون، مبارک دیکتاتور را یک دوست خانوادگی می دانست.

دیوید ایگناتیوس در واشنگتن پست استدلال می کند که کلینتون هرج ومرج کنونی در مصر را می دید. اما او و مشاورانش برای جلوگیری از این مساله چه کردند؟ در طول پنج سال گذشته و تا به امروز، سیاست آمریکا در قبال مصر اشتباهی پس از اشتباه دیگر بوده است. ایده آل گرایی اوباما تنها نقش کوچکی در این سیاست کلی معیوب ایفا کرده است. به عنوان مثال، دولت انتخاباتی را برگزار کرد که اخوان المسلمین را به کاخ ریاست جمهوری در قاهره رساند؛ نتیجه یک «یک انتخابات دموکراتیک». هنوز ترس اذهان عمومی و تبلیغات منفی در فضای سیاسی بسیار ظالمانه، ایده یک انتخابات عادلانه را تضعیف یا حتی غیرممکن می کند.

مرکز کارتر، یکی از گروه های ناظر می گوید: «عناصر حکومت نظامی، امکان رای گیری و روند دموکراتیک را مسدود کرده اند.» وقتی کلینتون درست پس از انتخابات به قاهره سفر کرد، او در دیدار با مرسی به «پشتیبانی قوی» واشنگتن برای دستیابی به ثبات در پرجمعیت ترین کشور عربی تاکید کرد. از این نکته که این ثبات چگونه به ارمغان می آید و آیا این ثبات واقعی است، صرف نظر شد.

در 3 جولای 2013، هنگامی که نیروهای مسلح مصر به رهبری رئیس جمهوری فعلی، عبدالفتاح السیسی، مرسی را سرنگون کردند، اوباما گفت: «ما عمیقا از تصمیم نیروهای مسلح مصر برای حذف رئیس جمهور مرسی و تعلیق قانون اساسی مصر نگران هستیم.» با این حال، در حمایت آمریکا از دیکتاتوری در مصر به نام ایجاد ثبات در منطقه، خللی ایجاد نشد.

کسانی که در مصر زندگی می کنند  و به حقوق بشر و کرامت انسانی باور دارند نیز در آرزوی ثبات هستند. اما چگونه ثبات در دورانی از سرکوب سیاسی، فروپاشی اقتصادی، خشونت نیروهای امنیتی، سیاست بازی در قوه قضائیه، سرکوب جامعه مدنی و رسانه ها و گسترش ترس و گرسنگی، ممکن خواهد بود؟

سرکوب های پس از انقلاب

از زمان انقلاب مصر در سال 2011، 60هزار زندانی سیاسی در این کشور راهی زندان ها شدند و اکثریب قریب به اتفاق در دوران رژیم سیسی گرفتار شدند. 19 زندان جدید پس از انقلاب ساخته شدند و 16تای آنها در دروان سیسی بنا شدند. از زمانی که سیسی، رژیم مرسی را کنار زد 58 خبرنگار پشت میله های زندان افتادند. در واقع رئیس سندیکای مطبوعات و سایر اعضای هیئت مدیره در حال حاضر دوران دادگاهی خود را پشت سر می گذارند. در سال 2015، بیش از 3هزارغیرنظامی با دادگاه های نظامی مواجه شدند، 137 نفر در بازداشتگاه ها جان خود را از دست دادند، 640 نفر توسط پلیس شکنجه و بیش از 200 نفر ناپدید شده اند.

در این میان، دولت سازمان های غیردولتی را تعطیل می کند، از جمله سازمان هایی که به بازسازی روانی قربانیان شکنجه، سامان دهی کودکان بی سرپرست، موسسات خیریه و مراکز حمایت حقوق زنان کمک می کنند. وکلای برجسته حقوق بشر محاکمه شده اند، ممنوع الخروج هستند و دارایی های آنها ضبط شده است. قضات از دفاترشان بیرون شده اند، رسانه ها محدود شده، پلیس مصونیت کامل دارد و محاکمات سیاسی تبدیل به عادتی روزانه در مصر شده است.

کسانی که می خواهند ظلم و ستم سیاسی را نادیده بگیرند، کارشان را به درستی انجام می دهند. اما حتی این مشکل اصلی در مصر نیست. مشکلات اقتصادی تقریبا همه را از غنی تا فقیر عذاب می دهد. کمبود کالاهای اساسی مانند شکر و شیرخشک، افزایش قیمت های به خاطر تورم بالا، کمبود ارز خارجی و شکافی سرسام آور در نرخ ارز بین بازارسیاه و قیمت های رسمی، مردم مصر را آزار می دهد. تقریبا 23میلیون مصری یعنی بیش از 25 درصد از جمعیت کشور، در فقر زندگی می کنند و نرخ بیکاری جوانان 40 درصد است. کسب وکارهای محلی قادر به ادامه حیات نیستند و بسیاری از سرمایه گذارن عملیات خود در مصر را متوقف کرده اند چرا که امیدی به سودآوری ندارند.

به مصری ها گفته می شود که باید دولت را تحمل کنند چرا که همه چیز تقصیر مردم است. مردم تنبل خوانده می شوند. به آنها گفته می شود که پول خود را به دولت بدهند. توسط رسانه های عمومی به آنها گفته می شود که رئیس جمهوری و دولت او در جنگ علیه ترورسیم هستند و اگر دولت نباشد وضعیت زندگی مصری ها با سوریه و عراق فرقی نخواهد داشت.

کدام صلح و ثبات؟

مصر میلیاردها دلار به نام مبارزه با تروریسم خرج کرده است با این وجود، حملات تروریستی در مصر در حال افزایش است و متوقف نشدن آنها شگفت آور است. تنها در سه ماه دوم سال 2016، 228 حمله تروریستی انجام شده که 195مورد آن در شمال سینا صورت گرفته است. سوال های زیادی در مورد نحوه تلاش دولت در مبارزه با تروریسم مطرح می شود اما هیچ پاسخی وجود ندارد. ارتش خود را تنها منبع اطلاعاتی در مورد این دست حوادث می داند و مطابق با قانون مبارزه با ترورسیم هر خبرنگاری که روایت های رسمی از این وقایع را به چالش بکشد ممکن است راهی زندان شود. ارتش خانه ها را تخریب می کند، مردم را از زمین هایشان بیرون می کند و شبه نظامیان را می کشد. نتیجه این است: لکه های سیاه حقوق بشری و افزایش حیرت انگیز حملات تروریستی.

با این حال، هر دو نامزد ریاست جمهوری آمریکا با سیسی، در طول سفرش به نیویورک برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل در سال جاری دیدار کردند. ترامپ و سیسی قطعا همراهان خوبی برای هم خواهند بود. درواقع ترامپ سیسی را ستود و او را «مردی فوق العاده» توصیف کرد و سیسی هم در مقابل گفت که «ترامپ رهبری قوی خواهد بود.»

از نگاه کلینتون، سیسی دیکتاتور دیگری خواهد بود که ثبات را برای مصر به ارمغان خواهد آورد (یا حداقل کشور را از درگیری در جنگی تمام عیار باز می دارد). اما این ثبات ناپایدار است. و ایالات متحده اعتبار اخلاقی قابل توجهی را با پذیرش مدل سیاسی ثبات، به جای خواستار شدن پایبندی دولت مصر به حقوق بشر و قوانین بین المللی، از دست داده است. برای مصری ها هر کسی که در انتخابات آمریکا پیروز شود، یک شکست رقم خواهد خورد.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: روزبه آرش