مصاحبه ای جنجالی از بلوف تا واقعیت

نویسنده: کریستف روتر

دیپلماسی ایرانی: مصاحبه 10 دقیقه طول کشید. مصاحبه ای که در معدنی سنگی در نزدیکی حلب فیلمبرداری شده بود و واکنش های زیادی را در پی داشت. حتی سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، نیز در تماس تلفنی با همتای آمریکایی خود به آن اشاره کرد. در این ویدئو، فردی خود را یکی از فرماندهان گروه های مسلح در شرق حلب می خواند در کمال تعجب بر ادعاهای دولت بشار اسد مهر تایید می زند و جنگ تبلیغاتی دمشق مبنی بر "حمایت غیرمستقیم ایالات متحده از القاعده" و "مخالفت گروه های شورشی با کمک به غیرنظامیان" را تایید می کند.     

یورگن تودنهوفر، خبرنگار و نماینده سابق پارلمان آلمان از حزب محافظه کار اتحادیه دموکرات مسیحی، این مصاحبه را انجام داده است. تودنهوفر ادعا کرده فرد مصاحبه شونده که در تمام طول گفت وگو چهره خود را پوشانده یکی از فرماندهان گروه تکفیری جبهه نصرت است، گروهی که در چند ماه گذشته نام خود را تغییر داده و از القاعده جدا شده است. ابو العز، مردی که در مصاحبه معرفی می شود، ادعا می کند که ایالات متحده جبهه نصرت را به تسلیحات ضدتانک مدرن تجهیز کرده است. او می گوید: «ما این جا در طول محاصره افسرانی از عربستان سعودی، قطر و حتی اسراییل داشتیم.» ابو العز همچنین تایید می کند که گروه های شورشی با ارسال کمک برای غیرنظامیان تحت محاصره در شرق حلب مخالف بودند. او می گوید: «اگر کاروان کمک ها از راه برسد ما اعضای این کاروان ها را دستگیر خواهیم کرد.»

از آنجایی که پیشتر همین گروه ها بودند که امکان توزیع کمک ها را در میان غیرنظامیان فراهم کرده بودند، سخنان ابو العز بسیار عجیب به نظر می رسد. اما آن چه بر ابهام مساله می افزاید گذشته از محتوای مصاحبه، محل برگزاری مصاحبه است که تاحدی اعتبار ویدئو را زیر سوال می برد. در طول مصاحبه در معدن سنگ تلاش شده تا برای فاش نشدن هویت فرد مصاحبه شونده صدای وی را تغییر دهند. در این ویدئو به نظر می رسد که تودنهوفر و فرمانده جبهه نصرت وارد منطقه خطرناکی می شوند. با این حال آن چه دیده می شود یک مرد جوان در لباس نظامی و بدون ریش است که در کمال آرامش از مقابل خودرویی عبور می کند. چهره او چنان معمولی است که بیشتر شبیه سربازان اسد است تا جنگجویان جبهه نصرت. آنها سپس وارد سرپناهی می شوند که قرار است مصاحبه انجام شود. فردی که صورت خود را پوشانده در پایان مصاحبه درباره موقعیت شان صحبت می کند و می گوید: «ما در ایستگاه شناسایی منطقه شیخ سعید هستیم. این منطقه تحت کنترل ماست. نیروهای حکومت سوریه پشت خانه ها و در منطقه المجبل هستند.» ویدئو در این جا قطع می شود و بار دیگر، جایی در خارج از معدن شروع می شود. در فاصله دوری می توانید شبح چندین برج و ساختمان را ببینید. اینها مجتمع های صنعتی هستند که حالا نیروهای اسد به شدت آنان را کنترل می کنند. اما این جا یک مشکلی وجود دارد. مساله این است که در منطقه شیخ سعید هیچ معدنی وجود ندارد. شیخ سعید در شرق حلب واقع شده که در محاصره نیروهای سوری و شبه نظامیان شیعه است و صدای شلیک توپخانه ها، تانک ها و تک تیراندازها در این منطقه لحظه ای قطع نمی شود. حتی یک نفر هم نمی تواند بدون گذشتن از ایستگاه های بازرسی دولتی به این منطقه تردد کند، به ویژه با وسیله نقلیه.

شفاف سازی

اما در طرف جبهه جنگ یعنی جایی که در کنترل نیروهای دولتی سوریه است، سه معدن سنگ وجود دارد. این معادن دقیقا در نزدیکی همان مناظری قرار دارند که در ویدیو دیده می شوند. به همین دلیل تقریبا غیرممکن است که یکی از فرماندهان جبهه نصرت در این معادن به راحتی تن به مصاحبه دهد، آن هم بدون این که بلافاصله هدف شلیک گلوله قرار گیرد.

پس از این که تودنهوفر از این تناقض ها آگاه می شود، یک اطلاعیه را برای شفاف سازی در صفحه خود در فیس بوک خود منتشر کرد. او نوشت که دیدارش با فرمانده جبهه نصرت در منطقه ای بی طرف میان دو طرف میدان انجام شده است. "هیچ کس در این ویدئو ادعا نکرده که معدن در منطقه تحت کنترل شورشیان است."

گرچه فرد مصاحبه شونده در بخشی از این گفت وگو به صراحت اعلام می کند در منطقه شیخ سعید هستند اما تودنهوفر اصرار دارد مصاحبه در شیخ سعید انجام نشده است. او می گوید که مصاحبه در واقع در منطقه ای در نزدیکی خان طومان، شهری در 10 کیلومتری جنوب غرب حلب، انجام شده است.   

تناقض ها به همین جا محدود نمی شود. در واقع فردی که خود را یکی از فرماندهان جبهه نصرت معرفی می کند در طول مصاحبه نشان می دهد که اطلاعات چندانی از این گروه و شرایط جنگی منطقه ندارد. همچنین او یک حلقه طلا به دست دارد آن هم در شرایطی که گروه های تندرو سنی استفاده از چنین وسایل زینتی را برای مردان شدیدا نهی می کنند.

شاید ابو العز چهره خود را در این مصاحبه پوشانده اما صدایش به وضوح شنیده می شود. مهاجران سوری می گویند که نام واقعی او احمد عزو شیخ الداعی است که در منطقه تحت کنترل دولت زندگی می کند. مهاجران سوری می گویند که احمد یک قاچاقچی موادمخدر بوده که بارها به زندان رفته و مانند مجرمان دیگر پس از 2011 مسیر گذشته را رها کرده و به نیروهای دولتی پیوسته است. همین تناقض های بی شمار ما را واداشته تا پرسش های زیادی را برای تودنهوفر ارسال کنیم که هنوز پاسخی به آن ها نداده است.  

منبع: اشپیگل / تحریریه دیپلماسی ایرانی / 30