مردم بولیوی دیگر مورالس را نمی‌خواهند

نویسنده: مک مارگولیز

دیپلماسی ایرانی: برای اوو مورالس، رئیس جمهور بولیوی، انتخابات همیشه لحظه پیروزی بوده است. از زمانی که وی از یک جنبش کارگری روستایی ظهور کرد و در اواخر 2005 به ریاست جمهوری رسید، توانست با اظهارات سیاسی آتشین سه بار پیاپی در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی دست پیدا کند و رکورد طولانی ترین ریاست جمهوری را در این کشور بزند.

اما با فرا رسیدن این هفته، مردم بولیوی تغییر قانون اساسی که این امکان را به مورالس می داد که برای بار چهارم در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند و تا 2025 رئیس جمهور باشد، را رد کردند. به نظر می رسد یکی از حاکمان پوپولیست آمریکای لاتین مجبور است برخلاف میلش قدرت را ترک کند. مورالس کشورش را تبدیل به یک کشور مقروض به چین کرد که در حال گسترش مقاصد جهانی خودش است.

اگرچه بولیوی یک کشور کوچک و فقیر است، مورالس که اولین رئیس جمهور بومی این کشور محسوب می شود، نقشی سمبلیک در موج چپ گرایی در کشورهای آمریکای لاتین داشته است. بله یک پوپولیست کاریزماتیک می تواند مخالفانش را بترساند و همانند دیگر کشورهای بولیواری با امپریالیست ها برخورد کرد، اما وی در مقایسه با همتایان دست و دل بازش در آرژانتین، کریستینا فرناندز کرشنر یا هوگو چاوز فقید، معقول تر ثروت بادآورده مواد خام را مصرف کرد.

چنین عملکری به مورالس کمک کرد تا از دید آندرس اوپنهایمر، خبرنگار، «مستبد خوب» لقب بگیرد و با هزینه های اجتماعی به خوبی در فضای بولیوی فعالیت کند. دیوید چوکهوانکا، وزیر خارجه وی درباره اش می گوید: «تنها یک فیدل، یک ماندلا، یک گاندی و یک اوو وجود دارد.»

اما ظاهراً در حال حاضر رای دهندگان تصمیم گرفتند از مورالش صرف نظر کنند و کار دشواری نیست که تصور کنیم بحران های متعدد-از ادعای اختلاس در صندوق توسعه ملی و آتش سوزی مشکوک دفاتر شهردار رقیبش که منجر به کشته شدن شش نفر شد- چگونه به شکست وی منجر شد.

شاید یکی از مخرب ترین اتفاقاتی که افتاد قرارداد چندین میلیون دلاری بود که دولت بولیوی با شرکتی چینی امضا کرد که دوست دختر مورالس –که در سال 2007 از وی صاحب فرزند هم شد- زمانی در آن حضور داشت. این شرکت مهندسی پس از اسخدام وی 500 میلیون دلار قرارداد بستند. مورالس این مسئله را انکار می کند. اما تمام این رسوایی ها موجب تضعیف دموکراسی در آمریکای لاتین شده است و به جای منافع شخصی بهتر بود تجارت با شرکای بین المللی در جهت حل مشکلات کشور می شد.

دلایلی برای این که آمریکای لاتین به شدت به چین متمایل شده وجود دارد. در زمانی که رشد اقتصاد جهانی کند است سرمایه های خارجی به جای پایتخت های غربی از چین می آید. کوین گالاگر از دانشگاه بوستون می گوید: «جوکی که مطرح می شود این است که زمانی که وام های چین صبح امضا شود، تا ظهر ابزار و ادوات چینی وارد می شود.»

بولیوی تنها کشور منطقه نیست که جز برنامه های سفری چینی هایی است که روسای جمهور و نخست وزیرانش مابین سال های 2001 تا 2015، 31 بار به منطقه آمریکایی لاتین سفر کرده اند. اما مورالس تنها چند بار به چین سفر کرده و آن هم برای امضای قرارداد با شرکت های چینی بوده است. چین همچنین بزرگترین طلبکار بولیوی هم هست. بولیوی در سال 2015 به میزان ۱.۶ میلیارد دلار از دو بانک دولتی چین وام گرفته است.

رسوایی هایی از قبیل معشوقه سابق مورالس می تواند برای دو طرف درس هایی داشته باشد. سرمایه گذاران چینی متوجه می شوند که پروژه های سوال برانگیز فقط از لحاظ شکلی دچار مشکل نیستند بلکه برای تجارت هم بد هستند. گالاگر می گوید: «تحقیقات ما نشان می دهد زمانی که کشورهای میزبان از چینی ها شکایت می کنند، آنها خودشان را مطابقت می دهند و این مسئله گاهی اوقات خودش را بهتر از رقابت نشان می دهد.» مسئله پول های چینی همچنان ادامه دارد و این برای آمریکای لاتین تبدیل به یک چالش شده است.

منبع: بلومبرگ ویو/ ترجمه: تحریریه دیپلماسی ایرانی/20