ایران و چین در فکر کمربند و جاده

دیپلماسی ایرانی: همزمان با آغاز سفر شی جین پینگ، رئیس جمهور چین به ایران در 23 ژانویه اولین نشست اتاق فکر ایران و چین درباره «ابتکار کمربند و جاده» در تهران برگزار شد. اولین جلسه این اتاق فکر با حمایت کمیسیون توسعه و اصلاح ملی جمهوری خلق چین و وزارت خارجه و وزارت اقتصاد جمهوری اسلامی ایران برگزار شد. این جلسه که اولین مورد از این قبیل جلسه ها بوده موجب جلب توجه سیاستگذاران ارشد هر دو طرف شده است.

می توان این مسئله را یکی از مهمترین دستاوردهای رئیس جمهور شی از سفر به ایران دانست که گامی بزرگ در جهت پیشبرد «ابتکار کمربند و جاده» به ویژه در زمینه ارتباطات سیاسی است. تیان جینچن، رئیس دپارتمان منطقه غربی کمیسیون توسعه و اصلاح ملی چین، که مسئول ترویج ایده «کمربند و جاده» در دولت مرکزی است، در سخنرانی اش در این نشست گفت که چین اهمیت زیادی به روابط با ایران که دارای بعد استراتژیک بالا و اهداف توسعه ای عظیمی است، قائل است.

وی می گوید چین مشتاق بوده تا با همکاری با ایران بر روی اجرای «پنج هدف متصل» تحت چارچوپ «کمربند و جاده» تمرکز کند. دو کشور به دنبال مزیت های دو طرفه ای در حوزه های مربوطه هستند تا براساس آن همکاری متناسبی را بر اساس منافع مشترک شکل دهند.

وو فولای، معاون دانشگاه رنمین چین، می گوید سفر رئیس جمهور شی به ایران می تواند اتفاقی تعیین کننده در مقطع زمانی سرنوشت سازی در خاورمیانه باشد. همزمان با سفر شی به ایران، این گفتگوها می تواند تاریخی باشد و دستاوردی عالی برای تاریخچه روابط فرهنگی ایران و چین همزمان با موافقتنامه همکاری در رابطه با ایجاد اتاق فکر میان وزارت خارجه چین، کمیسیون توسعه ملی و اصلاح چین، دانشگاه رنمین چین و وزارت خارجه ایران باشد.

حدود 200 مهمان از دولت، اتاق های فکر، فعالان اقتصادی و تجاری در مراسم بازگشایی حضور داشتند. از جمله مقاماتی که در این نشست حضور داشتند می توان به ژانگ یانلینگ، معاون سابق بانک چین، وو سایک، فرستاده ویژه سابق به خاورمیانه، مصطفی زهرانی، مدیر دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی و حسین ملائک، سفیر اسبق ایران در چین، اشاره کرد.

دو طرف درباره موضوعاتی از قبیل منازعات کنونی بین المللی، ارائه تحلیل های جامعی درباره «ابتکار کمربند و جاده»، همکاری و چالش های منطقه ای و توسعه روابط دوجانبه به تبادل دیدگاه پرداختند.

موسسه مطالعات مالی چونگیانگ در دانشگاه رنمین چین، یکی از میزبانان این گفتگوها بود. ونگ ون، رئیس این موسسه که سال گذشته چهار بار به ایران سفر کرده بود می گوید که عمیقاً احساس می کند که ایران «در آستانه آزاد کردن انرژی اش» در زمینه توجه به توسعه بیشتر است. ونگ در سخنرانی اش با عنوان «کشف ایران نوظهور» به این موضوع این گونه اشاره می کند: «چین برای سال های متمادی شناخت زیادی از ایران نداشت. در واقع ایران به خاطر ثبات ملی طولانی مدت و ترویج شیعه، مدت های طولانی است که در خاورمیانه یک قدرت گفتمانی است در حالی که قدرت های سنی همچون مصر، عراق، عربستان سعودی، سوریه و ترکیه تا حد زیادی تضعیف شده اند. نفوذ بین المللی ایران پس از انقلاب امام خمینی در 35 سال پیش، افزایش یافته و هم اکنون تبدیل به قدرتی در حال ظهور شده است.»

چین همزمان با اولین سفر شی که اولین سفر رئیس جمهور چین پس از 14 سال به ایران بود، به درکی مجدد از این مسئله دست یافت. ونگ می گوید در حال حاضر «ارزش ملی بالقوه» ایران هنوز هم دستکم گرفته می شود و باید ارزیابی بیشتری در این رابطه صورت بگیرد.

در جریان این گفتگوها، تفاهم نامه همکاری میان وزارت خارجه ایران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی و کمیسیون توسعه ملی و اصلاح و دانشگاه رنمین چین امضا شد. دو طرف مبادلاتشان را افزایش می دهند و همکاری هایشان در زمینه دانشگاهی و تحقیقاتی را بیشتر می کنند، تبادل کارشناسان و محققین را بهبود می بخشند و در زمینه پروژه های مهم با یکدیگر تحقیقات مشترک انجام می دهند. این پروژه اولین توافق بر سر همکاری در زمینه «کمربند و جاده» از طریق همکاری میان سازمان های اداری و دانشگاهی میان دو قدرت بزرگ است.

منبع: مرکز اطلاعات اینترنتی چین/ مترجم: حسین هوشمند