آمریکا و روسیه منافع مشترکی دارند

نویسنده: مایکل هرش

دیپلماسی ایرانی: زبیگنیو برژینسکی، مشاور امنیت ملی جیمی کارتر در اواسط دهه 1970 مشهور به تندروی در جنگ سرد و دشمنی با سایروس ونس، وزیر خارجه وقت -ضد جنگ- بود. برژینسکی پیشنهاد مقابله با اردوگاه شوروی در چندین جبهه را داده بود و وقتی مسکو در سال 1980 افغانستان را اشغال کرد، وی به کارتر فشار آورد تا فرآیند تجهیز مجاهدین برای تضعیف شوروی را آغاز کند.

امروز با وجود دور جدیدی از افزایش تنش ها میان ایالات متحده و روسیه، برژینسکی درباره رابطه مسکو و واشینگتن همانند گذشته فکر نمی کند و معتقد است منافع ایالات متحده و روسیه در بسیاری از حوزه ها یکسان است.

پولیتیکو: سقوط جنگنده روسیه توسط ترکیه موجب شد تا برای اولین بار یک متحد ناتو، هواپیمای روسی را سرنگون کند. با وجود تنش های دیگر میان روسیه و غرب، شما نگران اوضاع هستید؟

برژینسکی: این تهدیدها جدی هستند، اما مهلک نیستند. در برخی از جهات اگر حسن نیت و اقدام اطلاعاتی وجود داشته باشد آنها نه تنها برای مقابله با مشکلات زیاد منطقه بلکه برای پرداختن به عواقب مخرب نظام جهانی که توسط سه ابرقدرت به انحصار درآمده، مفید واقع می شوند.

شما فکر می کنید این امر ممکن است؟

من فکر می کنم غرب به اخبار اخیری که از خاورمیانه می آید با آرامش واکنش نشان داده است. علاوه بر این روس ها هم می توانند نفس عمیقی بکشند و متوجه شدند که پمپاژ بحران راه به جایی نمی برد. تنها نتیجه آن یک برخورد جدی است که موجب منزوی شدن روسیه می شود. در واقع ممکن است ما در آستانه برخی پیشرفت ها میان قدرت های بزرگ باشیم که منجر به ترتیبات سودمندی برای مهار خشونت های گسترده تر منطقه ای است.

می توانید منظورتان از سودمند را توضیح دهید؟

من فکر نمی کنم کسی فکر کند که این افزایش اختلاف ها موجب وقوع یک درگیری بزرگ شود که عواقب مخربی دارد. من در ماه اکتبر در مقاله ای که فایننشال تایمز نوشتم، پیشنهاد مشارکت دادن روسیه در مذاکرات جدی درباره آینده منطقه را دادم. البته فکر می کنم شاید کاری که نیاز بود را انجام دادیم (مذاکرات وین).

شما فکر می کنید در سوریه با توجه به تقویت اسد توسط روس ها و خواست آمریکایی ها به برکناری وی می توان به توافقی رسید؟

در سوریه، منفعت ملی بزرگی برای روسیه در حفظ اسد در قدرت و منفعت ملی بزرگی برای ایالات متحده در زمینه خروج وی از قدرت وجود ندارد و منافع مشترکی در زمینه اجتناب از درگیری عمده میان ایالات متحده و روسیه وجود دارد. من ممکن است ساده انگارانه حرف زده باشم اما فکر می کنم این یکی از شرایطی است که از دراماتیک شدن قضیه جلوگیری می کند.

شما در جنگ سرد به عنوان یک جنگ طلب شناخته می شدید. هم اکنون به نظر می رسد که اعتقاد دارید منافع ایالات متحده و روسیه می تواند با یکیدگر همسو باشد.

درست است. اگر وضعیت خاورمیانه به طور کامل از دست برود، اول از همه توافق بلندمدت با ایران که اخیراً به دست آمده به طور خطرناکی متلاشی می شود. این مسئله منجر به ایجاد مشکلاتی برای اسرائیل می شود و حداقل تعدادی از افراد کادر رهبری سیاسی اسرائیل را برای استفاده از گزینه نظامی وسوسه می کند. این مسئله می تواند منجر به انفجار منطقه شود. همچنین موجب برانگیختن واکنش های شدیدی از بیرون از منطقه خواهد شد. روسیه و غرب منافع مشترکی در ثبات منطقه دارند. با وجود نگرانی درباره انتقال قدرت اسد، هنوز مذاکرات زیادی وجود دارند که باید انجام شوند. اما من فکر نمی کنم که هیچ کدام از طرفین، منافع حیاتی شان به وی وابسته باشد.

اما برخی از کارشناسان روسیه بر این باورند که هدف پوتین، احیای جایگاه قدرت بزرگ بودن روسیه است و هیچ چیزی نمی تواند موجب توقف برای دستیابی به این مسئله شود.

ممکن است رویکرد وی در قبال این مسائل غیرمنطقی باشد. او در ابتدا در اخبار بسیار عصبانی به نظر می رسید. اما من فکر می کنم با وجود این که بسیار مشتاق جنگ است، متوجه شد که نتیجه این خشم فقط منجر به افزایش تنش ها می شود. اما جنگ با چه کسی و چه تبعاتی برای وی دارد؟

منبع: پولیتیکو/ مترجم: حسین هوشمند

انتشار اولیه: شنبه 7 آذر 1394 / انتشار مجدد: پنج شنبه 19 آذر 1394