کمیسیون ویژه مجلس برجام را بررسی می‌کند

دیپلماسی ایرانی: عده ای از نمایندگان مجلس در نامه ای خواهان ارایه لایحه ای از سوی دولت به منظور تصویب توافق برجام در پارلمان هستند. در مقابل دولت نیز با رد این موضوع، آن را خلاف قانون اساسی دانسته و با این استدلال که برجام تنها یک توافق نامه بوده و نه معاهده و به امضای رییس جمهور نیز نرسیده است، با ارسال آن به مجلس به عنوان لایحه مخالف است. با این حال کمیسیون ویژه ای در مجلس به منظور بررسی برجام تشکیل شده است. در این باره با نوذر شفیعی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت وگویی داشتیم:

درخواست مجلس از دولت مبنی بر ارایه لایحه برجام به منظور تصویب نمایندگان، مطابق با چه استدلالی است؟

نه استدلال های آنهایی که می گویند باید برجام به صورت لایحه به مجلس ارایه شود، درست است و نه آنهایی که مخالف ارایه لایحه هستند. اکنون میان این دو دیدگاه اختلاف نظر وجود دارد. به نظر می رسد گذشت زمان در حل مساله موثر خواهد بود. در واقع زمانی که به این نتیجه رسیدیم که باید چه برخوردی با برجام داشته باشیم، آنگاه ماهیت کار مشخص می شود. بنابراین به همان میزان که استدلال های درخواست کنندگان لایحه محکم است، استدلال های مخالفان ارایه لایحه نیز قوی است. باید منتظر ماند تا ببینیم شرایط مختلف چه تصمیمی را اقتضا می کند.

با توجه به داوطلبانه بودن برجام، آیا تصویب آن در مجلس، توافق را تبدیل به تعهدی الزام آور نمی کند؟

اگر نتیجه مباحث کارشناسی اینگونه اقتضا کرد که برجام یک معاهده است، پس باید منتظر ورود مجلس به منظور تصویب آن باشیم که در این صورت تصویب آن نقطه قوتی برای برجام خواهد بود. البته همانطور که گفته شد، هر دو استدلال ها قوی است. گفته می شود چون نیت مذاکره کنندگان معاهده نبوده، بنابراین نمی توان برجام را معاهده نامید و چون به امضای رییس جمهور نیز نرسیده ماهیت معاهده را ندارد زیرا داوطلبانه بوده و تعهدی برای دولت به صورت الزام آور به معنی حقوقی کلمه به وجود نمی آورد. اینگونه بحث ها وجود دارد. باید بعد از مباحث مختلف به این نتیجه رسید. اکنون هم دولت و هم مجلس در حال بررسی موضوع هستند. هنوز زمان کافی درباره ارایه یا عدم ارایه به صورت لایحه وجود دارد زیرا ما در مرحله توافق هستیم و توافق وارد مرحله اجرایی نشده که تعهداتی ایجاد کند. فرصت برای بحث و بررسی درباره ماهیت آن وجود دارد. عنوان، برنامه جامع اقدام مشترک است، پس برنامه است نه توافق نامه. باید در جلسه ای این موضوع مورد بررسی، ارزیابی و نتیجه گیری قرار گیرد.

با توجه به تصویب قطعنامه شورای امنیت و اولی بودن مصوبات این شورا بر قوانین داخلی، در این صورت جایگاه مجلس برای دریافت لایحه و تصویب آن چه خواهد بود؟

یکی از استدلال هایی که مخالفان ارایه لایحه برجام مطرح می کنند، همین مساله است. واقعیت این است که با تصویب قطعنامه شورای امینت، نوعی فرایند اجرایی برجام نه آنگونه که در خود برجام پیش بینی شده، روی خواهد داد زیرا در برجام به دو مقطع زمانی اشاره شده که مقطع آخر، زمان اجرای تعهدات است. اما قطعنامه شورای امنیت، برجام را تصویب کرده است. بنابراین باید درباره این موضوع نیز فکر شود که چگونه موضوعی که طی قطعنامه شورای امنیت به تصویب رسیده را بتوان رد یا تایید کرد. به همان میزان که این بحث در محافل سیاسی داخل ایران مطرح است، در محافل سیاسی آمریکا نیز وجود دارد.

آیا تشکیل کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس، اقدامی تاکتیکی در مقابل کنگره آمریکاست؟

نه. تشکیل این کمیسیون به منظور بررسی برجام در قانون پیش بینی شده است. در این کمیسیون مباحث طرح شده و در نهایت گزارش آن به مجلس ارایه می شود. همانگونه که در حال حاضر برجام در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مطرح است و در نهایت گزارش آن تهیه و ارایه خواهد شد. تشکیل این کمیسیون جنبه بررسی موضوع را دارد. مساله تصویب آن در حد حرف مطرح است.

انتشار اولیه: چهارشنبه 28 مرداد 1394 / انتشار مجدد: دوشنبه 2 شهریور 1394