هند، پاکستان و افغانستان از توافق خوشحال هستند

نویسنده: فاطمه امان

دیپلماسی ایرانی: توافق میان ایران و قدرت های جهانی ممکن است موجب عصبی شدن همسایگان عرب ایران شده باشد، اما مورد استقبال کشورهای جنوب آسیا که درباره انرژی نگرانی دارند، شده است. لغو تحریم های ایران می تواند به منزله رشد اقتصادی، بهبود امنیت و افزایش همکاری ها در سطح منطقه باشد. همچنین می تواند عاملی تغییر دهنده در رابطه با مشکلات سیاسی، اقتصادی و محیطی منطقه شود.

در دهه های گذشته، تحریم های خارجی ایران را متمایل به داشتن روابط نزدیک با کشورهای مهم جنوب آسیا کرده است: هند که شریک اقتصادی قدرتمند ایران است. پاکستان که منطقه بلوچستان اش هم مرز با ایران است و افغانستان که ایران سرمایه گذاری و کمک گسترده ای برای بازسازی آن انجام داده است. ایران در دوره هایی به مجاهدین افغان برای مبارزه با دشمن تهران، یعنی ایالات متحده کمک می کرده است.

با وجود روابط نزدیک میان ایرانی ها و افغان ها، اختلافاتی هم میان دو طرف وجود دارد. یکی از بزرگترین منابع اختلاف، حوضه رودخانه هلمند (هیرمند به فارسی) است. افغانی ها نسبت به توافق هسته ای و تاثیر مثبت آن بر افغانستان خوشبین هستند. در عین حال، محمدرضا بهرامی، سفیر ایران در افغانستان می گوید توافق هسته ای موجب گسترش توسعه اقتصادی خواهد شد که منجر به بهبود امنیت می شود.

احیای پروژه های متوقف شده

در می 2015، هند و ایران قراردادی 85 میلیون دلاری برای اجاره دو لنگرگاه در بندر چابهار در جنوب شرق ایران به عنوان پایانه چند منظوره حمل و نقل امضا کردند. دو کشور در سال 2003، با توسعه بندر چابهار در دریای عمان موافقت کردند، اما این پروژه به خاطر تحریم های هسته ای ایران، پیشرفتی نداشته است. حالا با لغو این تحریم ها، ایران خودش را در داشتن دوران طلایی با هند می بیند.

تنها چند روز قبل از این که توافق تاریخی میان ایران و غرب امضا شود، رئیس جمهور حسن روحانی از هند درخواست کرد تا نقشی بزرگتر در کشورش و سرمایه گذاری در پروژه های زیرساخت که 8 میلیارد دلار ارزش دارند، داشته باشد.

ایران و پاکستان هم امیدوارند تا خط لوله موسوم به صلح را پس از مدت ها توقف مجدداً احیا کنند. این خط لوله گاز طبیعی را از عسلویه در جنوب ایران به گواتر در پاکستان می رساند. 900 کیلومتر از این خط لوله که در ایران قرار دارد، تکمیل شده است اما 700 کلیومتری که در پاکستان واقع شده است باید ساخته شود. اخیراً یک هیات ایرانی به پاکستان سفر کردند و با توجه به لغو تحریم ها، طرف پاکستانی را تشویق به انجام تعهداتش کردند.

پروژه گواتر

هند مشتاق به مشارکت در پروژه چابهار است که به خاطر تحریم ها متوقف شده بود. پروژه 46 میلیارد دلاری گواتر پاکستان-چین، عاملی برای تشویق هند به تکمیل پروژه چابهار است. در حالی که پروژه چابهار با ارزش 85 میلیون دلار در مقایسه با پروژه گواتر ارزش کمتری دارد، اما پتانسیل تبدیل به قراردادی چند میلیارد دلاری را دارد. کریدور اقتصادی چین- پاکستان، گواتر را به دیگر مناطق پاکستان که بعضاً بی ثبات هم هستند و نیاز به اقدامات زیرساختی گسترده ای دارند، متصل می کند. توسعه پروژه گواتر به نفع کل منطقه جنوب آسیا است. مهمتر از همه انتظار می رود این پروژه منجر به بهبود اوضاع امنیتی منطقه شود و با افزایش امنیت منطقه بلوچستان پاکستان، مستقیماً بر ایران، افغانستان و هند تاثیر می گذارد.

در منطقه پرآشوبی همانند جنوب آسیا، توسعه اقتصادی نه تنها منجر به بهبود زندگی انسان ها می شود، بلکه به معنای افزایش امنیت هم هست. در همین رابطه توافق هسته ای می تواند با ایجاد فرصت های متعدد اقتصادی برای کشورها، موجب افزایش امنیت در منطقه شود. اگرچه آینده را نمی توان با قطعیت پیش بینی کرد، اما تعامل گسترده ایران با غرب و همسایگانش می تواند به حفظ توافق هسته ای کمک کند.

منبع: لوب لاگ/ مترجم: حسین هوشمند