اجرای توافق هسته‌ای، دشوارترین آزمون سیاست خارجی اوباما
از دو روز پیش و در پی اعلام حصول توافق هسته ای میان ایران و گروه 1+5، مقامات کشورهای درگیر در این مذاکرات موضع گیری های متعددی را درباره ابعاد و جنبه های مختلف توافق مطرح کرده اند. در این میان، یک نشریه آمریکایی با اشاره به سخنان اوباما که توافق هسته ای را آزمونی برای ایران خوانده بود، استدلال می کند که این امر در واقع آزمونی برای خود اوباما و سیاست خارجی وی است.
به گزارش «تابناک»، نشریه «کریستین ساینس مانیتور» در مطلبی به موضوع توافق هسته ای ایران و چشم انداز آتی مسائل مربوط به آن پرداخته و اشاره می کند که به باور تحلیلگران، اجرایی شدن این توافق پیچیده، سخت ترین آزمون برای راهبرد سیاست خارجی اوباما به شمار می رود.
در این مطلب اشاره شده که باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در هنگام اعلام حصول توافق هسته ای با ایران، اظهار داشت که این توافق، آزمونی برای سنجش قابلیت تغییر ایران و کل منطقه خاورمیانه به شمار می رود. با این حال، این توافق که پس از 18 روز مذاکرات بی وقفه و فشرده در وین به دست آمد، آزمونی برای اصول مدنظر خود اوباما در حوزه سیاست خارجی نیز هست.
از دید اوباما، تجربه اخیر آمریکا نشان داده که پیگیری روند دیپلماسی در مقابل دولت های مخالف، راهی مطمئن تر و موثرتر از کاربرد زور به شمار می رود. بر همین اساس، اکنون اجرایی شدن توافق هسته ای ایران دشوارترین آزمونی است که اوباما در حوزه سیاست خارجی با آن مواجه است.
به عقیده تحلیلگران، توافق ایران عاملی است که در آینده میراث اوباما را رقم زده و نشان خواهد داد. از این منظر، موفقیت یا شکست روند بهبود روابط با ایران، بر رویکرد سیاست خارجی رئیس جمهور بعدی آمریکا نیز تأثیر خواهد داشت؛ درست همان طور که تصمیم جرج بوش در حمله به عراق، بر رویکرد اوباما تأثیر گذاشت و وی را به سوی پیگیری روندی متفاوت در عرصه سیاست خارجی سوق داد.
روند گشایش دولت اوباما نسبت به کوبا، یکی دیگر از آزمون های سیاست خارجی رئیس جمهور ایالات متحده محسوب می شود؛ اما این موضوع به هیچ وجه با بحث ایران قابل مقایسه نیست. در حقیقت، روند وقایع طی 18 ماهی که از زمان ریاست جمهوری اوباما باقی مانده، در تعیین میزان موفقیت این سیاست خارجی نقشی تعیین کننده دارد.
اوباما روز گذشته در یک کنفرانس خبری ضمن دفاع از توافق هسته ای ایران گفت مذاکرات چند ماهه اخیر با ایران، شاهدی بر موثر بودن و موفقیت رویکرد سیاست خارجی اش بوده است. وی با بیان اینکه مذاکرات هسته ای روندی بسیار دشوار را گذرانده، اظهار داشت موفقیت این مذاکرات، نشاندهنده قدرت رهبری و دیپلماسی آمریکا بوده است. وی همچنین گفت توافقی که در وین حاصل شد، به جهان نشان داد «زمانی که ما جامعه بین المللی را در ارتباط با یک رویکرد مشترک با یکدیگر متحد کنیم و به حل و فصل مناقشات از طریق صلح آمیز متعهد باشیم»، آمریکا می تواند کار خود را تکمیل کند.
از سوی دیگر، تحلیلگران به این موضوع اشاره می کنند که تغییرات جدید در روابط ایران و آمریکا چیزی بیش از یک آزمون برای رویکرد سیاست خارجی اوباما به شمار می رود. به بیان آن ها، این امر در حقیقت یک پیروزی در مقابل رویکرد جرج بوش در زمینه توسل به زور و نیروی نظامی است. بر همین اساس، منتقدان به سرعت انتقادهای خود را از این توافق آغاز کرده و مدعی هستند توافق هسته ای سبب افزایش حمایت ایران از بازیگران نامطلوب از نظر آمریکا در منطقه خاورمیانه می شود.
گفتنی است به جز موارد فوق، نکته دیگری که در بحث از ارتباط توافق هسته ای ایران با کلیت رویکرد سیاست خارجی اوباما مطرح است و کریستین ساینس مانیتور به آن اشاره نکرده، این حقیقت است که موفقیت یا عدم موفقیت اوباما در قبولاندن توافق به منتقدان داخلی و به طور خاص، جمهوری خواهان در کنگره و به تصویب رساندن این توافق، در تعیین چشم انداز آینده جایگاه بین المللی آمریکا و نوع نگاه دیگر بازیگران بین المللی به واشنگتن نیز موثر است.
به عبارت دیگر، در صورتی که دولت اوباما نتواند از پس مخالفان داخلی توافق برآمده و مفاد آن را به مرحله اجرا گذارد، این امر سبب فاصله گرفتن متحدین اروپایی واشنگتن شده و ضربه ای جدی به اعتبار بین المللی ایالات متحده محسوب خواهد شد. امری که یقیناً اوباما و مقامات ارشد دولت وی به هیچ وجه مایل به آن نیستند.
نظر شما :