انگیزه‌ها و پیامدهای کمک آمریکا به کردها

دیپلماسی ایرانی: کنگره آمریکا پیش نویس طرح تسلیح پیشمرگه ها و گروه های سنی در عراق را تصویب کرد که جنجال های فراوانی را در این کشور برپا کرد. طبق این طرح دولت آمریکا به طور مستقل با کردها و عشایر عراقی رابطه برقرار و آن ها را مسلح خواهد کرد. نخست وزیر عراق بر مخالفت دولت فدرال با طرح کنگره آمریکا برای تسلیح نیروهای پیشمرگه و عشایر اهل سنت، مستقل از بغداد تاکید کرده است. دفتر حیدر العبادی در بیانیه ای اعلام کرد: هرگونه کمک های تسلیحاتی به عراق باید بر اساس برنامه ریزی های نظامی و تنها از طریق دولت مرکزی عراق انجام گیرد. اما مسئولان اقلیم کردستان عراق، این موضوع را متوجه دولت مرکزی دانسته و بیان می کنند در صورتی که دولت عراق به اصول قانون اساسی پایبند باشد و نیروهای پیشمرگه را جزو نیروهای عراقی بدانند، نیازی به کمک های خارجی نیست. البته این طرح شروطی نیز دارد که باید به آن توجه شود. در این باره با ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان در تهران گفت وگویی داشتیم که می خوانید:

آیا تصویب طرح کنگره آمریکا مبنی بر اینکه بدون اجازه دولت مرکزی عراق، می توانند کمک های نظامی به منطقه اقلیم کردستان داشته باشند، نقض قوانین داخلی عراق است؟

این مساله از دو جنبه کردی و حقوقی مورد بررسی است. نخست آنکه اگر دولت مرکزی عراق پایبند به قانون اساسی به منظور حمایت از نیروهای پیشمرگه برای مقابله با داعش باشد، نیازی به چنین طرحی از سوی آمریکا نیست. دوم آنکه در طرح مصوب کنگره آمریکا برای ارسال کمک های نظامی به اقلیم کردستان شروطی تعیین شده است. از جمله آنکه این کمک ها توسط دولت مرکزی عراق ارسال می شود. دوم آنکه اگر دولت مرکزی یا اهل تسنن به نیروی های پیشمرگه به منظور مقابله با داعش کمک نکنند، کمک های نظامی بدون واسطه ارسال می شود. اما باز در این طرح تاکید شده که ارسال کمک های نظامی به اقلیم کردستان نباید بر مساله تجزیه عراق اثرگذار باشد.

تصویب چنین طرحی در کنگره آمریکا با واکنش دولت مرکزی عراق مواجه شده است، اقلیم کردستان برای حل این موضوعی چه اقدامی خواهد کرد؟

به نظر می رسد حکومت عراق دچار سوءظن شده است. اگر چنین سوءظنی وجود ندارد، تصویب چنین طرحی با واکنش رو به رو نمی شد. همه ما و حتی آمریکا در موقعیت مبارزه با داعش هستیم. امروز بیش از هر زمان دیگری نیاز به جنگ با داعش است. اگر دولت عراق نسبت به اقلیم کردستان حسن ظن داشته باشد، باید به جای واکنش منفی اعلام می کرد که همه ما عراقی و متحد هستیم و نیروهای پیشمرگه نیز جزو نیروهای دفاعی عراق به حساب می آیند. بنابراین هر اقدامی که برای ارتش و پلیس امنیت عراق صورت می گیرد برای نیروهای پیشمرگه نیز انجام می شود. در این صورت نیاز به دخالت خارجی نیست. اما متاسفانه تا این لحظه مسئولان عراقی نتوانستند وحدت و ذهنیت یکپارچه بودن عراق را به وجود آورند. ما به عنوان کرد و اهل تسنن وقتی مشاهد می کنیم که خارج از دولت مرکزی عراق، افرادی آمادگی ارسال کمک برای مبارزه با داعش را دارند، به طور حتم از گام های اولیه برداشته شده استقبال می کنیم و پس از آن وارد بررسی شرایط آنها می شویم.

زمان حمله داعش به منطقه اقلیم کرستان، تنها کشوری که به درخواست های اقلیم پاسخ داد، ایران بود. آیا اقدام آمریکا به منظور جبران عدم پاسخ به درخواست های اقلیم صورت می گیرد یا در مقابل همکاری های نظامی ایران است؟

هر واکنش، دخالت و کمکی که برای اقیلم کردستان فرستاده شد، به دور از واکنش از سوی این منطقه نبوده است. جمهوری اسلامی ایران نیز در روز اول نقش خود را ایفا و آقای بارزانی نیز از اقدام ایران تشکر کرد. به طور حتم همسایه نزدیک تر بوده و جزو وظایف همسایگی این است که وظیفه خود را زودتر انجام دهد. به نظرم امروز آمریکا به منظور تقویت نفوذ و حضور خود در منطقه به دنبال اجرای اینگونه اقدام هاست.

آیا این مصوبه زمینه ساز چالش میان همکاری های نظامی ایران و آمریکا که هر کدام با اقلیم دارند، نخواهد شد؟

بستگی دارد و نمی دانم نتیجه چه خواهد شد. در کل امروز شرایط مشترکی بین ایران و آمریکا به منظور مبارزه با داعش وجود دارد. اینکه در چه وضعیتی و تحت چه شرایطی کمک های آمریکا چه اثری دارد، عراق چنین شرایطی را وضع نکرده است. تاکید دولت عراق همواره بر این بوده که برای مبارزه با داعش به آنها کمک کنند و مورد حمایت قرار گیرند تا مناطقی که تحت تصرف داعش است، آزاد شود.

تا چه حد ممکن است اقدام کنگره به همکاری های نظامی میان ایران و آمریکا برای مبارزه داعش بیانجامد؟

به نظر می رسد بعد از نزدیکی میان ایران و آمریکا در پرونده هسته ای، شرایط به گونه ای فراهم شده که نزدیکی تهران- واشنگتن بیشتر شود. البته باید به مشروط بودن طرح کنگره آمریکا و مسلح کردن نیروهای پیشمرگه توجه ویژه کرد و اگر دولت عراق به قانون اساسی پایبند باشد نیازی به کمک مستقیم آمریکا به پیشمرگه ها نیست.

انتشار اولیه: چهارشنبه 16 اردیبهشت 1394 / انتشار مجدد: سه شنبه 21 اردیبهشت 1394