چرا مداخله آمریکا در نبرد تکریت اشتباه است؟

نویسنده: مارینا اوتاوی*

دیپلماسی ایرانی: ایالات متحده با بمباران مواضع داعش به نبرد تکریت پیوسته است. این حرکت قماری است که باعث تقویت نفوذ فرسوده آمریکا در عراق می شود. اما پیروزی در این نبرد، شبه نظامیان شیعه مورد حمایت ایران را قوی تر می کند. درخواست حیدر العبادی، نخست وزیر عراق برای مداخله ایالات متحده به مثابه قمار است چون وی با موفقیت در این نبرد شکستی بزرگ به داعش وارد می کند و شبه نظامیان را مورد تحقیر قرار می دهد. شبه نظامیانی که نتوانسته اند به طور کامل شهر را آزاد کنند.

برای العبادی و ایالات متحده این قمار بزرگی است. شرکت ایالات متحده در نبرد تکریت موجب شده است تا برخی از شبه نظامیان شیعه به نشانه اعتراض دست از مبارزه بکشند. با وجود این که ارتش عراق می تواند به سرعت این خلاء را پر کند، مداخله ایالات متحده می تواند العبادی را تضعیف کند و بیشتر از این نفوذ ایالات متحده در عراق را کاهش دهد. اگر این مداخله به پیروزی منتهی شود، ایالات متحده این موفقیت را با شبه نظامیان شیعه و ایران شریک خواهد بود.

آغاز عملیات آزادسازی تکریت در اوایل ماه مارس، تحقیری برای ایالات متحده بود. در آن زمان به مقامات ایالات متحده اطلاع داده نشد و از آنها برای مشارکت در حملات هوایی درخواست نشد و در بزرگترین تلاش برای عقب نشاندن داعش، نقش آنها در حد یک بیننده تنزل داده شد. حتی ارتش عراق که توسط ایالات متحده آموزش داده شده است، تاکنون در این عملیات نقشی ثانویه داشته است.

بازیگران واقعی این نبرد، شبه نظامیان شیعه هستند که توسط بسیج عمومی گردهم آمده اند. این نیروها توسط ایران تجهیز شده اند و مشاورینی از سپاه پاسداران از جمله ژنرال قاسم سلیمانی که در تصاویر منتشر شده در کنار مبارزین عراقی دیده می شود، آنها را آموزش داده اند. در حالی که العبادی و دولت عراق از این عملیات حمایت می کنند، اما تاکنون کنترلی بر آن نداشته اند.

با وجود آنکه شبه نظامیان قول داده بودند به سرعت به نتیجه می رسند و پیشنهاد حمله هوایی ایالات متحده را رد کرده بودند، اما عملیات موفقیت کمی داشته است و با وجود تلفات بالایی که داده است، نیروهای داعش همچنان در قسمت هایی از شهر حضور دارند.

برای العبادی، به تعویق انداختن عملیات هم مشکل و هم یک فرصت است. به وضوح به تاخیر انداختن تلاش ها برای آزادی عراق از کنترل داعش، به مراتب تهدیدی بزرگتر از عقب نشینی در برابر شبه نظامیانی است که تهدیدی برای قدرت دولت هستند. برای ایالات متحده، شکست شبه نظامیان در آزادسازی تکریت فرصتی است که ثابت می کند عراق همچنان به حمایت های آمریکایی ها وابسته است، امری که ایران نمی تواند آن را انجام دهد.

برخلاف مخالفت شدید شبه نظامیان، العبادی از ایالات متحده در خواست کرد تا از عملیات تکریت، همانند دیگر نقاط، حمایت هوایی صورت دهند. هادی العامری، فرمانده سپاه بدر اخیراً اعلام کرده است: «برخی افراد سست عنصر در ارتش می گویند ما به آمریکایی ها نیاز داریم، این درحالی است که ما می گوییم به آمریکایی ها نیاز نداریم.» اما ژنرال عبدالوهاب السعدی از ارتش معتقد است که به این دلیل از ایالات متحده درخواست کمک شده است چون آنها برای شکستن بن بست به وجود آمده ضروری بودند.

اگر سپاه بدر و دیگر شبه نظامیان در این مبارزه باقی بمانند، خطر شکست زمینی با وجود پشتیبانی هوایی ایالات متحده، کاهش می یابد، اما ایالات متحده در یک اتحاد عملی با ایران قرار می گیرد. این مسئله خشم کشورهای عربی خلیج فارس را که گمان می کنند ایالات متحده، امنیت منطقه را به دست ایران داده است، بیشتر می کند. واقعیت این است که مشارکت اهل سنت در نبرد تکریت به حدی کم بوده است که می توان گفت هیچ کمکی نکرده اند.

نتیجه مثبت این مداخله این است که شبه نظامیان به اعتراض صحنه نبرد را ترک می کنند، اما میزان حضور نیروهای عراقی افزایش پیدا می کند و در آن صورت تکریت توسط شبه نظامیان مورد حمایت ایران آزاد نمی شود، بلکه توسط ارتش عراق که مورد حمایت ایالات متحده است آزاد خواهد شد. قضاوت ایالات متحده از شرایط ارتش سناریوی محتمل نیست و مداخله ایالات متحده در نبرد تکریت، به احتمال زیاد به نفع العبادی یا واشینگتن نیست.

* محقق ارشد مرکز وودرو ویلسون

منبع: نشنال اینترست/ مترجم: حسین هوشمند