صدای بلند ضربان مذاکره

تحولات چند هفته گذشته درباره موضوع مهم هسته ای کشورمان نشان داد صدای ضربان قلب مذاکرات ایران و پنج عضو دایم شورای امنیت به اضافه آلمان، بلندتر و تکاپوی دو طرف، عینی تر و جدی تر شده است. دراین میان، طرفین با ادبیات خاص خود به بیان تهدیدها و تحلیل هایی می پردازند اما تلاش عینی در رساندن این مقطع حساس به توافق مثبت، کاملا مشهود است. سوالی که مطرح می شود این است که غرب چه نیازی به توافق با ایران دارد؟

در پاسخ باید گفت حل موضوع هسته ای ایران نه فقط برای ایالات متحده و اتحادیه اروپا که برای آژانس انرژی اتمی و شورای امنیت نیز حائزاهمیت است. ایران دارای موقعیت ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکنومیک است و هیچ موضوعی در خاورمیانه، آسیای مرکزی و خلیج فارس بدون حضور ایران و کمربند امنیتی آن، به نتیجه نمی رسد. امروز تهدیدات، چالش ها و فرصت های طرفین به هم شبیه است. اشتباهات غرب و اعراب در حمایت از داعش، موقعیت آنها را شکننده کرده و تنها کشوری که می تواند این روند را سامان دهد، ایران است.

آژانس انرژی اتمی پس از جنگ سرد از حل و فصل مسایل کشورهایی چون کره شمالی، لیبی، کوبا و عراق، ناتوان بوده و موضوع ایران می تواند مهم ترین الگو برای شورای حکام به شمار رود که فلسفه جدیدی در پس تمام پادمان ها و قواعد شکننده به وجود بیاورند.

شورای امنیت سازمان ملل نیز در دو دهه گذشته گام مثبتی برای حل وفصل صلح آمیز مسایل جهانی برنداشته و به جای بازدارندگی، به صورت منفی عمل کرده است. جهان چندجانبه و وضعیت امروز خاورمیانه، تاب و تحمل جنگ جدیدی را ندارد. دولت اوباما نیز در تلاش است به تراژدی چهاردهه قطع مناسبات ایران و آمریکا پایان دهد و این دستاورد بسیار بزرگ را برای دولت دموکرات واشنگتن به ارمغان آورد. از همین روست که وزرای خارجه دو کشور، بیشترین تماس دو همتای کاری در سطح جهان را با یکدیگر دارند و در این دیدار ها نه مجهولات بلکه راه حل ها را مرور می کنند که البته گاهی سرد، گرم، تلخ یا شیرین است. حضور دکتر صالحی و وزیر انرژی آمریکا در این دور نشان می دهد مذاکرات به مراحل عینی، جانبی و اجرایی و در یک کلام، بررسی جزییات وارد شده است. 

موضوع سانتریفیوژها، تحقیق و توسعه و آب سنگین، نیازمند رفع دغدغه ایران است و در این مرحله، حضور رییس سازمان انرژی اتمی ایران برای بررسی راه حل های ادعایی ایالات متحده در این خصوص است. اگر ادبیات آمریکایی ها مبتنی بر «ترک میز مذاکره» است، ایران بسیار قبل تر، صراحتا این مساله را اعلام کرده است. اگر قرار است مسایل با مذاکره حل نشود و آمریکا و اروپا در برج عاج خود باقی بمانند، ایران دلیلی به ادامه کار نمی بیند. آنچه مهم است ایستادگی تیم مذاکره کننده بر مواضع اصولی مورد حمایت ارکان نظام و مقام معظم رهبری است. اوباما، کری و ایالات متحده می دانند مواضع رسانه ای آنها، صرفا برای مصارف داخلی مفید بوده و دنیای واقعیت، شکل و شمایل دیگری دارد. 

*این یادداشت اولین بار در شماره روز سه شنبه روزنامه شرق منتشر شده است.