ترورهای فرانسه؛ محصول شکست سیاست جذب مهاجران

دیپلماسی ایرانی: حملات عناصر مسلح به دفتر روزنامه طنز «شارلی ابدو» در پاریس به مرگ 12 نفر منجر شد. این در حالی است که پیش از این نیز دو اتفاق دیگر دستگاه امنیتی  فرانسه را به خود مشغول کرده بود: حمله یک مرد مسلح به سلاح سرد که گفته شده مسلمان بوده، در شهر ژوله تور به مامور پلیس و دیگری حمله یک مرد در شهر دیژن با ماشین به عابران، که باز گفته شده مسلمان بوده است. برای بررسی رویدادهای پیش آمده در این کشور باید دو نکته را مد نظر قرار داد:

فرانسه دارای بیشترین جمعیت مسلمان در قاره اروپاست.

قانون این کشور لائیک بوده و بر اساس قوانین مهاجران، افراد مهاجر باید به نحوی خود را منطبق با ارزش های فرانسوی کنند.

از طرفی فرانسه از جمله کشورهای اروپایی است که برخی اتباع آن به گروه داعش پیوستند. همچنین اسلام آوردن مردم این کشور یکی از چالش های سال های اخیر دولت فرانسه بوده است. با این حال رسانه های این کشور با تبعیت از قانون لائیک و آزادی رسانه ای اقدام به انتشار چنین کاریکاتوری کرده اند.

با این حال بهتر است فضای سیاسی فرانسه را بیشتر مورد توجه قرار داد. در حال حاضر نزدیک به 6 میلیون اقلیت مسلمان در فرانسه زندگی می کنند. این تعداد با توجه به قوانین لائیک در فرانسه این انتظار را برای دولت به وجود آورده که مهاجران به خصوص مسلمان پس از جذب در جامعه فرانسه، ارزش های فرانسوی را نیز قبول کنند و شیوه زندگی خود را کنار بگذارند. انتظاری که تاکنون موفق نبوده و نتوانسته اقلیت مسلمان را آنگونه که باید و شاید در جامعه فرانسه جذب کند. این مساله موید وجود محرومیت ها و تبعیض هایی علیه اقلیت مسلمان شده که واکنش هایی را از طرف آنان بروز داده است. از طرفی توهین های صورت گرفته علیه مقدسات مسلمانان، نیز خشم آنان را انگیخته که چرخه خشونتی را ایجاد می کند. اتفاقات روزهای اخیر، از آن دست اقدامات افراطی است که به هیچ وجه توجیه پذیر نیست. اما با این حال شرایط حاکم بر فضای سیاست داخلی فرانسه موجب شده که جریان های اقلیت به این سمت و سو میل و گرایش میل پیدا کنند.

همچنین از زمان ظهور داعش و اقدامات تروریستی این گروه در منطقه خاورمیانه، شاهد حضور اتباعی از فرانسه در این گروه هستیم. مساله توازن میان نظام سیاسی لائیک و جامعه مذهبی مسلمان قابل توجه است. با این حال شاید بتوان مهمترین عامل بروز رویدادهای اخیر فرانسه را متاثر از عدم موفقیت در سیاست جذب مهاجران دانست. این مساله زمینه هایی را برای میل به افراطی گری فراهم می کند. سیاست های دولت فرانسه مبنی بر جذب مهاجران بر این است که جامعه مسلمانان را به نحوی در خود حل کند. این سیاست می خواهد مسلمانان ارزش های خود را کنار بگذارند و ارزش های فرانسوی را تمام و کامل قبول کنند. در حالی که چنین امری میسر نیست.

از طرفی چالش های پیش آمده در عرصه جامعه فرانسه متاثر از سیاست های داخلی دولت منجر به اعمال فشار از سوی گروه های راست افراطی مبنی بر سختگیری های بیشتر در قوانین مهاجرات خواهد شد. گروه های راست افراطی خواهان نظارت و کنترل بیشتر بر رفت و آمد مهاجران هستند. البته این پیامد، در ادامه خشونت های پیش آمده، طبیعی است. اگر سیاست دولت و همچنین گروه های داخلی متمرکز بر تبلیغات سو  و اعمال محدودیت و تبعیض های جدید علیه مسلمانان باشد، به طور حتم این خود تبدیل به عاملی برای کمک به چرخه خشونت خواهد شد.

آنچه در مورد اتفاقات پیش آمده در فرانسه بیان شد، از منظر داخلی است؛ برای درک بهتر مساله باید به عملکرد فرانسه در عرصه سیاست خارجی به خصوص تحولات خاورمیانه نیز توجه داشت. در صحنه سیاست خارجی فرانسه شاهدیم این کشور طی سال های اخیر با کشورهایی از جمله عربستان و قطر ارتباطات نزدیکی برقرار و قراردهای تسلیحاتی را منعقد کرده است. در عین حال قطر سرمایه گذاری های قابل توجهی در فرانسه انجام داده است. دو کشوری که به عنوان حامیان اصلی گروه های تندرو در منطقه شناخته می شوند. به همین دلیل فرانسه برای برون رفت از افراطی گری در داخل باید در روابط خود با اینگونه کشورها تجدیدنظر کند.