اختلاف کاخ سفید با دموکرات‌های کنگره بر سر ایران

نویسنده: جان هادسن

دیپلماسی ایرانی: صدای کشمکش های پنهان میان کاخ سفید و نمایندگان برجسته دموکرات در کمیته روابط خارجی سنا از دوره ای که اوباما برای مهار برنامه هسته ای ایران تلاش می کرد، به گوش می رسد.

سه شنبه گذشته، سناتور باب منندز (دموکرات –نیوجرسی) تمایلش را برای طرح مصوبه ای جدید با هدف تحریم اقتصاد ایران پیش از اتمام جلسه کنگره در هفته آینده اعلام کرد. این تلاش ها درمقابل همه هشدارهایی صورت می گیرد که کاخ سفید این روز ها در مورد منحرف شدن مسیر مذاکرات شکننده وین مطرح می کند. منندز در گفت و گو با روزنامه وال استریت ژورنال گفته بود: «اگر از مسیر اعمال تحریم ها کوتاه بیاییم، خود را تا جایی ضعیف می کنیم که ایرانی ها فکر می کنند هیچ تهدید نظامی معتبر دیگری روی میز وجود ندارد... آن ها باور خواهند کرد که دیگر هیچ تحریمی نمی تواند دوباره اعمال شود.»

سابقه اختلاف های منندز و کاخ سفید به یک سال و نیم قبل برمی گردد، اما این روز ها عمق های جدیدتری هم پیدا کرده است؛ کاخ سفید تصمیم گرفت تا جلسهٔ «اتاق وضعیت» در مورد ایران را روز چهارشنبه با نمایندگان برجسته دموکرات بدون حضور منندز برگزار کند. در عین حال هیچ مقام رسمی رده بالایی را هم برای شنیدن نطق منندز درباره ایران در روز چهارشنبه نفرستاده است.

بر خلاف اینکه چهره های مطرح دموکرات بیانیه ای را در حمایت از تمدید هفت ماهه مذاکرات ماه نوامبر منتشر کرده اند، منندز آشکارا تلاش های دولت اوباما را برای رسیدن به توافقی که در مقابل رفع تحریم ها، میزان برنامه غنی سازی ایران را محدود کند، به باد انتقاد گرفته است.

 در روز چهارشنبه، نطق منندز در میزگرد برنامه هسته ای ایران با حضور جنگ طلبانی پر شده بود که عمیقا نسبت به مذاکرات بدبین هستند: مایکل دوران از موسسه محافظه کار هادسن و گری سیمور رئیس گروه «اتحاد علیه ایران هسته ای». منندز از وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد هسته ای در وزارت خارجه نیز درخواست کرده بود تا در جلسه حضور یابد، اما فاگی باتوم (محله قدیمی ساختمان های وزارت خارجه امریکا) دعوت را نپذیرفته بود.

آدام شارون، سخنگوی منندز اعلام کرد، ما از یک فرد دولتی به عنوان شاهد درخواست کرده بودیم تا برای شرکت در یک جلسه عمومی حضور یابد، اما حتی یک نفر نیامد.

 با این حال وزارت خارجه حضور شرمن را در جلسه روز پنج شنبه نمایندگان برجسته دموکرات و جمهوری خواه تسهیل کرد، جلسه ای که بصورت بسته و غیرعمومی برگزار شد. جلسه بسته ای که منندز مخالف آن بود. یکی از مشاوران سنا نیز گفته بود: «وندی شرمن در جلسه ای عمومی در کمیته روابط خارجی سنا در ماه جولای به دنبال تمدید قرار ژ‍نو در تابستان شرکت کرده بود و نمی دانیم چرا حالا چنین جلسه ای نمی تواند دوباره برگزار شود. قرار بود در پایان فرآیند مذاکرات در مرحله اول چه اتفاقی بیافتد.»

وزارت خارجه از نیاز به استماع نظرات سنا در جلسات خصوصی با توجه به حساسیت های بالای مذاکرات هسته ای ایران دفاع کرده بود. ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه به فارین پالیسی گفته بود: «ما براین باوریم که بسیار مهم است که تا آنجایی که می توانیم درباره مذاکرات هسته ای با کنگره مبادله اطلاعات داشته باشیم. این مسئله الزاما به این معناست که هر چه جلو تر می رویم برای حفظ یکپارچگی این مذاکرات بسیار حساس، جلسات بصورت بسته برگزار شود.»

موضع منندز احتمالا باعث می شود او فردا راهی به کاخ سفید نداشته باشد. فردا در کاخ سفید دموکرات های مطرح در مسائل امنیت ملی امریکا میزبان سخنرانی هایی درباره ایران و سایر مسائل ژئوپولیتیکی مهم خواهند بود، اما یک منبع اعلام کرده است باب منندز، رئیس دموکرات ها دعوتنامه ای برای این جلسه دریافت نکرده است.

 یکی از مقامات دولت گفته است که نباید منندز را شخصا با عدم دعوت محروم کرد. دولت نسبت به کسانی که در جلسات خصوصی نیز شرکت نداشتند، همانند سناتور منندز متعهد است. آن ها باید شانس شنیدن جدید ترین مطالب را داشته باشند.

هنوز مشخص نیست که منندز می تواند این هفته تحریم های جدیدی به تصویب رساند یا خیر. در جلسه ای که به ابتکار وال استریت ژورنال برگزار شده بود، منندز گفته بود که خواهان تصویب مصوبه های بیشتر به عنوان اصلاحیه ای برای لایحه مجوز دفاع از تصویب تحریم پیش از پایان جلسه برنامه ریزی شده ۱۲ دسامبر کنگره است. با این حال، هنوز روشن نیست آیا فرآیند اصلاحیه برای تصویب تحریم ها علیه ایران رای بیاورد یا نه.

در هر صورت، با تمدید هفت ماهه مذاکرات، منندز برای جلب حمایت و تصویب تحریم های جدید به ویژه با به قدرت رسیدن دار و دسته جمهوریخواهان در سنا در سال آینده، به اندازه کافی وقت خواهد داشت. دولت در گردشی مثبت در روابط ش با سناتور منندز گفته است که خواهان همکاری نزدیک با رئیس کمیته روابط خارجی سناست و به ادامه این روند متعهد است. یک مقام دولتی اضافه کرده است: کاخ سفید و وزارت خارجه بطور مرتب و نزدیک در خصوص موضوع ایران برای ارائه گفت و گوهای خصوصی با مذاکره کننده ارشد امریکا و از طریق تماس های تلفنی از سوی وزیر خارجه در مورد آخرین تحولات گفت و گو ها، با سناتور منندز ارتباط داشته اند. دولت به دنبال ادامه تعهد جدی خود به سناتور منندز در این خصوص است. همه این تحرکات تنها علامت یک چیز است، اینکه دو طرف تفاسیر جدا متفاوتی از معنای «تعهد جدی» دارند.

منبع: فارین پالیسی/ مترجم: فرنگیس بیات