افزایش دستاوردهای منطقه‌ای ایران

دیپلماسی ایرانی: مسئولان سیاسی می گویند که این روزها سوال های سختی بر سر نقش بعضی از کشورهای منطقه ای که سهمی در پیمان بین المللی مبارزه با داعش در عراق و سوریه دارند، به وجود آمده است. در میان آنها دو مورد بیش از همه بارز و رخ نمایی می کند: یکی شرط های دست بالای ترکیه است که شرایط سختی را برای همکاری با پیمان بین المللی مبارزه با داعش برای نجات کوبانی کردنشین در سوریه که نزدیک مرزهای خودش نیز واقع شده، به وجود آورده است. به گفته این مسئولان شاید شرایط گوناگون ترکیه به طور کامل تحقق نیابد اما شاید برخی از این شرایط عملی شوند به این امید که وارد پیمان شود و نسبت به آن چه در پیرامونش می گذرد، حساس شود. دومی به رویکرد دفاعی و رو به جلوی ایران باز می گردد که با پیروزی الحوثی ها در یمن و پیشروی آنها در شهرهای مختلف این کشور سبب شده است تا ایرانی ها بیش از پیش به خود و قدرتشان ببالند. این روزها بارها از مقام های ایرانی شنیده ایم که می گویند دستاوردهای مهمی برای کشورشان از عراق و لبنان گرفته تا سوریه و بحرین و اخیرا یمن به دست آورده اند.

علی رغم این که پیشروی های داعش در عراق و سوریه باعث نگرانی ایرانی ها شده بود و سبب شده بود تا امریکایی ها دوباره به فکر بازگشت به عراق بیفتند اما پیشروی های اخیری که تحت نظر ایران در عراق علیه داعش به دست آمده، باعث شده است تا ایرانی ها دوباره به قدرت نمایی بپردازند و آنها را نشانه بارزی از تاثیرگذاری و حضور موثر خود در منطقه از جمله عراق بدانند.

در این میان این مساله سبب شده است تا دیگر کشورهای عربی عموما سنی نشین، احساس سرخوردگی کنند و در مقابل پیروزی های ایران را که علنا اعلام می شوند، به حساب کش مکش های شیعه و سنی در منطقه بگذارند. کما این که پیروزی های مکرر ایران و اعلام آن در سطح رسانه ها بیان کننده بازی روی ایرانی ها در عرصه سیاسی منطقه ای است حتی اگر این پیروزی ها باعث نگرانی کشورهای عربی سنی شود. البته قبل از آن نیز ایرانی ها با افتخار می گفتند که به سواحل دریای مدیترانه رسیده اند و حزب الله لبنان، که اکنون به رمز مقاومت در برابر اسرائیل تبدیل شده است، نماینده بارز آنها در عرصه های منطقه ای و بین المللی است.

برای همین بسیاری از کسانی که از سیاست های کشورهای عضو ائتلاف بین المللی مبارزه با داعش انتقاد می کنند، مشارکت آنها در این جنگ و ترتیب حمله به مواضع داعش را حتی اگر برای جلوگیری از پیشروی این جریان به دیگر کشورهای عربی باشد، باز هم به سود ایران و به دنبال آن سوریه می دانند و می گویند که این دو کشور توانسته اند در سایه این حملات هم پیشروی های میدانی در منطقه داشته باشند و هم به دستاوردهای بزرگ سیاسی برسند. در این میان اطلاعاتی به بیرون درز کرده که نشان می دهد محموله تازه ای از سلاح های روسی به سوریه رسیده است، این مساله نشان می دهد که در سایه خودداری کشورهای اروپایی از ادامه حمله نظامی به سوریه حکومت سوریه توانسته نهایت استفاده را ببرد.

برای همین این مسائل سبب شده است تا بسیاری از این مسئولان حملات نظامی پیمان بین المللی مبارزه با داعش علیه مواضع این شبکه در سوریه را به شدت رد کنند و دائما بگویند از این حملات در وهله اول ایران بهره برداری می کند و به دنبال آن کشورهای دوست آن از جمله سوریه سود می برند، یا به عبارت دیگر سود این حمله بیش از همه به سود سوریه و دوستان آن تمام خواهد شد.

با وجود این که فرماندهان عالی رتبه ارتش عضو پیمان بین المللی مبارزه با داعش دو هفته پیش جلسه ای را در واشنگتن برگزار کردند تا سنگ بنای همکاری های خود در مراحل بعدی را بگذراند، و به رغم این که روسای گروه های دیپلماتیک امریکایی نزد این کشورها در دوحه گردهم آمدند تا راه های همکاری با یکدیگر را در آینده بررسی کنند، شاهدیم که اثرات حملات هوایی امریکا علیه داعش کاهش یافته و حتی برخی از کشورهایی که پیش از این پیوستن خود را به این پیمان اعلام کرده بودند، به ویژه کشورهای منطقه، بی سر و صدا از مشارکت در این پیمان عقب نشسته اند. خودداری آنها به این دلیل است که گمان می کردند که این پیمان چتر حمایتی برای گروه های سنی ایجاد کند اما اکنون می بینند که انتظاراتی که از این حملات داشتند، برآورده نشده است. آنها اخیرا خواستار دخالت نظامی امریکا برای حمایت از مناطق سنی نشین شده بودند که با مخالفت امریکا مواجه شد.  

با این حال نبود افق سیاسی سوال های بحث برانگیز بسیاری را برای پایتخت های کشورهای عربی موثر در این حملات ایجاد کرده است، اکنون به آنها فشار می آید که خود پاسخ مناسب به این سوال ها را بدهند.

منبع: النهار / تحریریه دیپلماسی ایرانی/11