چگونه ایالات متحد به خلق القاعده و داعش کمک کرد
دولت اسلامی(داعش) نیز همانند القاعده، ساخته و پرداخته ی ایالات متحد است؛ یک ابزار ترور که طراحی شده است تا خاورمیانه ی غنی از نفت را تجزیه و تسخیر کند و در برابر تاثیر و نفوذ روز افزون ایران بر این منطقه بایستد.
این حقیقت که ایالات متحد از پیشینه ای طولانی و پر فراز و نشیب در زمینه ی حمایت از گروه های تروریستی برخوردار است، تنها موجب شگفتی افرادی می شود که «اخبار را تماشا می کنند» و تاریخ را نادیده می گیرند.
[سازمان] سیا در بدو امر، طی دوران جنگ سرد خود را با اسلام افراط گرا تطبیق داد. در آن زمان دولت آمریکا تصویر نسبتا ساده ای از جهان در ذهن داشت: در یک سو، اتحاد جماهیر شوروی و ناسیونالیسم جهان سوم قرار داشت که آمریکا آن را به عنوان ابزار شوروی قلمداد می کرد؛ در سوی دیگر، ملل غربی و اسلام سیاسی ستیزه جو قرار داشت که آمریکا آن را متحد خود در نبرد علیه اتحاد جماهیر شوروی لحاظ می کرد.
ژنرال ویلیام آدام، رئیس آژانس امنیت ملی در دولت رونالد ریگان اخیرا خاطر نشان ساخت: «در هر مقیاسی که درنظر بگیرید، ایالات متحد، از تروریسم استفاده ای طولانی کرده است. طی سال های۷۹-۱۹۷۸ مجلس سنا [ی ایالات متحد] در تلاش بود قانونی را علیه تروریسم بین الملل به تصویب برساند- [اما] هر پیش نویسی که آماده شد، حقوق دانان تصریح می کردند که با قوانین ایالات متحد در تناقض است.»
طی دهه ی ۱۹۷۰، سازمان سیا به منظور ممانعت از توسعه ی نفوذ شوروی در مصر و نیز برای جلوگیری از گسترش ایدئولوژی مارکسیستی در میان توده های عربْ از اخوان المسلمین به عنوان یک مانع [یا سپر حفاظتی] استفاده کرد. ایالات متحد آشکارا علیه احمد سوکارنو1 در اندونزی از [جریان اسلامیِ] اسلام سارِکات2 و علیه ذوالفقار علی بوتو در پاکستان از گروه تروریستی جماعت اسلامی3 حمایت کرده است. آخرین، اما نه کم اهمیت ترینِ این موارد، حمایت امریکا از القاعده بوده است.
ما از یاد نمی بریم که سازمان سیا اسامه بن لادن را به دنیا آورد و طی دهه ی۱۹۸۰ همانند مادری او را از سینه ی خود شیر داد و تغذیه کرد. رابین کوک، وزیر امور خارجه ی پیشین بریتانیا به «مجلس عوام» گفت که القاعده بی تردید یکی از محصولات سازمان های امنیتی و ضداطلاعات غربی بوده است. رابین کوک توضیح داد که القاعده -که معنای لغوی آن در زبان عربی مخفف «پایگاه داده ها» است- در اصل پایگاه داده های کامپیوتری هزاران اسلام گرای افراطی بوده است که توسط سازمان سیا تعلیم یافته و از سوی سعودی ها تامین مالی شدند، تا روس ها را در افغانستان شکست دهند.
رابطه ی ایالات متحد با القاعده، همواره رابطه ای از جنس عشق- نفرت بوده است. بسته به اینکه یک شاخه ی تروریستی القاعده در یک ناحیه ی معین منافع آمریکا را تامین کند یا نه، دولت ایالات متحد از آن گروه تروریستی پشتیبانی مالی کرده و یا با پرخاش گری به آن حمله می کند. حتی در همان هنگام که کارگزاران سیاست خارجی آمریکا دم از ضدیت با افراط گرایی اسلامی می زنند، [باز] آگاهانه به عنوان سلاحی برای [پیش برد] سیاست خارجی به آن دامن می زنند.
دولت اسلامی [داعش] آخرین سلاح [دولت ایالات متحد] است که یقینا درست مانند القاعده نتیجه ی معکوس به بار می آورد. داعش اخیرا پس از اینکه جلادانش ژورنالیست های آمریکایی را گردن زدند، اهمیتی بین المللی یافته است. در حال حاضر، این گروه تروریستی، ناحیه ای به وسعت بریتانیای کبیر را تحت سلطه خود در آورده است.
به منظور یافتن پاسخی برای این پرسش که چرا دولت اسلامی با این سرعت رشد کرده و به بار نشسته است، می بایست به ریشه های این سازمان که توسط دولت امریکا حمایت شدند نگاه کرد. لشکرکشی ایالات متحد و اشغال عراق در سال۲۰۰۳، پیش زمینه ی لازم را برای ریشه دواندن گروه های سُنی تندرو مانند داعش به وجود آورد. دولت آمریکا با نوعی عملکرد نابخردانه تشکیلات دولت سکولار صدام حسین را ویران و آن را با حکومتی که شیعیان بر آن تسلط یافتند، جایگزین کرد. اشغال عراق از سوی نیروهای ایالات متحد با حذف ساختار اقتصاد اجتماعی [برنامه ریزی و خدمات حمایتی دولتی] و به تعطیلی کشاندن کارخانجات به این امید ساده لوحانه که دستان جادویی بازار آزاد «اشتغال» ایجاد خواهد کرد، به بیکاری گسترده ای در نواحی سنی نشین منجر شد. تحت حاکمیت نظام شیعه ی دست نشانده ی دولت آمریکا، طبقه ی کارگر اهل سنت هزاران هزار شغل را از دست داد. برخلاف آفریقایی های سفیدپوست در آفریقای جنوبی که پس از تغییر نظام [آپارتاید] اجازه یافتند که دارایی خود را نگه دارند، سنی های متعلق به طبقات فرادست به طور نظام مند از تملک دارایی هایشان محروم شده و نفوذ سیاسی خود را نیز از دست دادند. سیاست آمریکایی در عراق، به جای ارتقاء و بهبود یکپارچگی و اتحاد مذهبی، به اختلافات فرقه ای دامن زد و یک بستر حاصل خیز برای رشد و نمو ناخشنودی اهل سنت به وجود آورد، که بر بستر آنْ القاعده در عراق ریشه گرفت.
دولت اسلامی عراق و شام (داعش) پیش از این نام متفاوتی داشت: القاعده در عراق. پس از سال ۲۰۱۰، گروه مذکور مارک تبلیغاتی [حاضر] خود را عرضه کرد و تلاش های خود را بر روی سوریه متمرکز ساخت.
در واقع سه جنگ [به طور همزمان] در سوریه در جریان هستند: یکی بین دولت و شورشیان، دیگری بین ایران و عربستان سعودی، و سومی بین امریکا و روسیه. این سومین جنگ، یعنی جنگ سرد نوین است که سبب شد دست اندرکاران سیاست خارجی ایالات متحد تصمیم بگیرند تا ریسک مسلح کردن شورشیان اسلام گرا در سوریه را بپذیرند؛ به این دلیل که بشار اسدرئیس جمهور سوریه یکی از متحدین کلیدی روسیه است. هرچند شرم آور، اما اکنون روشن است که بسیاری از همین شورشیانِ سوری از اعضای داعش هستند، که به صورت آشکار تفنگ های ام-۱۶ ساخت آمریکا را در هوا تاب می دهند.
سیاست آمریکا در خاورمیانه حول [محورهای] نفت و اسراییل می چرخد. تجاوز نظامی به عراق تا حدی تشنگی واشنگتن برای نفت را فرونشاند، ولی حملات هوایی مداوم به سوریه و تحریم های اقتصادی ایران به [مساله ی] اسراییل مربوط می شوند. هدف این است که دشمنان اسراییل در همسایگی اش، یعنی حزب اللهِ لبنان و حماسِِ فلسطین از حمایت حیاتی ایران و سوریه محروم گردند.
برای آمریکا داعش تنها ابزار برای سرنگونی دولت سوریه نیست، بلکه برای اعمال فشار بر ایران هم مورد استفاده قرار می گیرد.
ایران برای آخرین بار در سال ۱۸۳۸ به تهاجم نظامی به کشور دیگری دست زده است. در حالی که ایالات متحد از دوران استقلال در ۱۷۷۶ تاکنون، به ۵۳ تهاجم نظامی و اعزام نیرو [به کشورهای دیگر] اقدام کرده است. برخلاف آنچه رسانه های غربی با فریادهای جنگ شان می خواهند به ما بباورانند، به وضوح روشن است که این ایران نیست که تهدیدی برای امنیت منطقه به شمار می رود، بلکه در واقع واشنگتن [تجسم عینی چنین تهدیدی] است. یک گزارش اطلاعاتی منتشر شده در سال ۲۰۱۲، که توسط همه ی ۱۶ آژانس اطلاعاتی ایالات متحد تایید گردیده است، اذعان می دارد که ایران در سال ۲۰۰۳ پروژه ی [ساخت] سلاح های هسته ای خود را متوقف ساخت. حقیقت این است که جاه طلبی هسته ای ایران، حقیقی یا تخیلی، نتیجه ی خصومت آمریکا با ایران است، و نه خصومت ایران با آمریکا.
آمریکا از داعش به سه روش استفاده می کند: برای حمله به دشمنانش در خاورمیانه، به عنوان بهانه ای برای [تداوم] تجاوزات نظامی اش در خارج از کشور، و برای دامن زدن به یک تهدید ساختگی و گسترش کنترل و جاسوسی بر اعمال شهروندان در داخل کشور.
با افزایش پنهان کاری و نظارت دولتی، دولت باراک اوباما قدرت خود در زمینه ی [کنترل و] جاسوسی بر اعمال بر شهروندان را افزایش می دهد؛ و در همان حال از قدرت نظارت شهروندان بر دولت شان می کاهد. تروریسم بهانه ای است برای توجیه کنترل جمعی، که خود ضرورتی است برای کسب آمادگی برای [مقابله با] شورش توده ی مردم.
این به اصطلاح «جنگ علیه ترور» را باید همان طور دید که هست: بهانه ای برای نگاه داشتن ارتشِ بیش از اندازه بزرگ ایالات متحد. دو گروه در ساختار سیاست گذاری خارجی ایالات متحد بیشترین قدرت را دارند: یکی لابی اسراییل، که سیاست ایالات متحد در خاورمیانه را هدایت می کند، و دیگری مجموعه ی صنعتی-نظامی است که از عملکرد گروه اول بهره می برد. «جنگ علیه ترور» که جرج بوش در اکتبر ۲۰۰۱ آن را [به طور رسمی] اعلام کرد، برای مردم آمریکا به قیمت تقریبی ۶.۶ تریلیون دلار و جان هزاران نفر از فرزندان شان تمام شده است، هرچند، این جنگ ها بیلیون ها دلار بر ثروت نخبگان و برگزیدگان نظامی واشنگتن افزوده است.
بر اساس مطالعه ای که اخیرا توسط «مرکز درست کاری عمومی4» انجام گرفته است، در طول سه سال گذشته در واقع ۷۰ کمپانی و شخصیت آمریکایی حدود ۲۷ بیلیون دلار قرارداد اقتصادی برای کار در عراق و افغانستانِِ پساجنگ را از آن خود کرده اند. بر اساس این مطالعه، کارکنان و یا اعضای هیئت مدیره ی نزدیک به ۷۵ درصد از این شرکت های خصوصی، یا سابقه ی خدمت در شعبات اجرایی احزاب دموکرات و جمهوری خواه، اعضای کنگره و یا بالاترین مقامات ارتش داشته اند، و یا بستگی نزدیکی به این نهادها و افراد داشته اند.
در سال ۱۹۹۷، یک گزارش وزارت دفاع اعلام کرد: «داده ها نشان می دهند که یک رابطه ی قوی بین حضور ایالات متحد در خارج از کشور و افزایش حملات تروریستی علیه آن وجود دارد.» حقیقت این است که تنها راهی که دولت آمریکا می تواند در «جنگ علیه ترور» پیروز شود این است که از فراهم کردن انگیزه و منابع برای تروریست ها در جهت حمله به آمریکا خودداری کند. تروریسم نشانه ی بیماری است؛ امپریالیسم آمریکایی در خاورمیانه [خودِ] سرطان است. به بیانی ساده، جنگ علیه ترور، خودِ تروریسم است، که تنها در مقیاس بسیار بزرگتری توسط افرادی با هواپیماهای جنگی و موشک ها انجام می شود.
* * *
گَریکای چِنگو محقق و پژوهشگر دانشگاه هاروارد است. برای تماس با وی می توانید به نشانی زیر ایمیل بزنید: garikai.chengu@gmail.com
منبع: این متن ترجمه ای ست از مقاله ی زیر در نشریه ی Counterpunch :
The War on Terrorism is Terrorism:
How the US Helped Create Al Qaeda and ISIS
by Garikai Chengu, 19 Sep. 2014
نظر شما :