فاصله زیاد تهران - ریاض تا تفاهم بر سر بیروت

دیپلماسی ایرانی: سفر علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به لبنان که تنها یک روز طول کشید دستمایه تحلیل های بسیاری چه در رسانه های منطقه ای و چه فرامنطقه ای شد.شاید مهم ترین سوژه ای که بیش از ذات سفر این مقام کشورمان به لبنان توجه سیاستمداران و اهالی رسانه را به خود جلب کرد ماجرای هدیه نظامی بود که دبیر شورای عالی امنیت ملی از آن در بیروت و در دیدار با مقام های لبنانی سخن گفت. کمک نظامی ایران که این بار قرار است در بحبوهه ناآرامی های منطقه ای ناشی از فعالیت های گروه تروریستی داعش به ارتش لبنان صورت بگیرد ، تعبیرها و تحلیل های متفاوتی را به دنبال داشته است.برخی با توجه به نزدیکی عربستان سعودی به دولت لبنان و کمک های نظامی ریاض به ارتش این کشور ادعا می کنند که جمهوری اسلامی ایران در این زمینه وارد نوعی رقابت با ریاض در بیروت شده است . با اینهمه نکته قابل توجه این است که جمهوری اسلامی ایران بارها نسبت به همکاری با لبنان به خصوص در زمینه تجهیزات نظامی اعلام آمادگی کرده بود و این مساله جدیدی نیست و نمی توان اینگونه تفسیر کرد که چون عربستان به دنبال تجهیز ارتش لبنان است، ایران نیز با ارسال این هدیه می خواهد پیش دستی کند.

 با نگاهی به گذشته روابط ایران و لبنان، متوجه می شویم که ایران همواره به دنبال تجهیز ارتش لبنان بوده است تا این کشور یک ارتش منسجم و قوی داشته باشد. به این دلیل که لبنان را خطری به اسم اسرائیل تهدید می کند و برای اینکه ارتش لبنان بتواند منظم عمل کرده و به مردم خود کمک کند، نیاز به تجهیزات دارد. از این رو ایران برای مجهز کردن ارتش اعلام آمادگی می کند. در برخی موارد لبنان از این کمک ها استقبال کرده و در برخی موارد نیز به دلیل پاره ای شرایط استقبال نکرده اند. بنابراین کمک به ارتش لبنان موضوع جدید نبوده و همواره جمهوری اسلامی ایران به دنبال مجهز کردن ارتش لبنان به عنوان یک ارتش قوی برای حمایت از امنیت داخلی بوده است تا بتواند در مقابله با تجاوزات خارجی به خصوص اسرائیل به مردمش کمک کند.

از طرفی شاید برخی این دیدگاه را مطرح کنند که ایران و عربستان در مساله لبنان به تفاهم و هماهنگی رسیده اند. اما باید گفت که به نظر می رسد هنوز فاصله زیادی وجود دارد تا وضعیتی بین ایران و عربستان به وجود بیاید که در لبنان هماهنگی صورت گیرد. زیرا نمود اصلی و اول این هماهنگی باید در انتخابات ریاست جمهوری لبنان باشد. اگر هماهنگی بین دو کشور ایران و عربستان صورت گرفته بود، اکنون باید شرایط برای انتخاب ریاست جمهوری مهیا باشد. بنابراین آنچه آقای شمخانی به عنوان هدیه ایران به لبنان مطرح کرد، کمک گسترده ای نبوده و البته که آن را در راستای هماهنگی تهران با ریاض هم نمی توان تعریف کرد.  اولین هماهنگی ایران و عربستان در لبنان، چنانچه مشاهد شود، باید در انتخاب رییس جمهور نمود پیدا کند که ما هنوز شاهد چنین مساله ای نیستیم. این انتخاب نیز باید با تفاهم در سطح نیروهای لبنانی و هم در سطح منطقه ای صورت گیرد.  البته این را نباید نادیده گرفت که در حال حاضر نشانه هایی از تلاش ها برای حل اختلافات منطقه ای میان ایران و عربستان دیده می شود که تهران و ریاض نیز در همین راستا گام بر می دارند. البته این گام ها قوی و محکم نیست، ولی گام هایی است که در حال برداشته شدن است. طبیعی است که یکی از مسائل اختلافی میان ایران و عربستان، لبنان است. با این حال هرچند گام های اولیه به منظور حل اختلاف میان دو کشور در حال برداشته شدن بوده اما زود است که انتظار به نتیجه رسیدن این گام ها را در بازه زمانی کوتاه مدت داشته باشیم.

انتشار اولیه : شنبه 12 مهر 1393 / باز انتشار : پنجشنبه 17 مهر 1393