آینده افغانستان در انتظار تصمیم دو کاندید

دیپلماسی ایرانی: در حالی که عبدالله عبدالله بار دیگر تقلب در بازشماری آرا را مورد توجه قرار داده و اعلام کرده در صورت تکرار این روند و عدم حصول نتیجه از فرایند بازشماری و همچنین توافق صورت گرفته خارج می شود، اعضای ستاد او اعلام کردند که ستاد اشرف غنی احمد زی طرح تازه ای را با عنوان تحول تازه مطرح کرده که قدرت به صورت 50-50 تقسیم شود. به گفته ستاد عبدالله این طرح قابل تامل بوده و می تواند مورد بررسی قرار گیرد. ارایه این طرح تازه در حالی صورت می گیرد که حامد کرزی رییس جمهوری افغانستان ماه سپتامبر را ماه تعیین تکلیف پست ریاست جمهوری اعلام کرده است اما دو نامزد هنوز به توافقی بر سر تقسیم قدرت دست نیافتند. از سویی دیگر ناتو اعلام کرده حضور خود در افغانستان را کوچک خواهد کرد. این اقدام ناتو در ادامه خروج نیروهای آمریکایی است. در همین حال طالبان نیز اعلام کرده به مبارزات خود علیه دولت کنونی و حتی دولت آینده ادامه خواهد داد. مجموعه از رویدادهای امنیتی- نظامی و سیاسی در افغانستان بر سر مساله ریاست جمهوری و همچنین خروج نیروهای ناتو و آمریکا آینده ای پرچالش را پیش روی افغانستان قرار داده است. در این خصوص با سید وحید ظهوری حسینی عضو موسس بنیاد علمی - فرهنگی کوثر و کارشناس افغانستان به گفت و گو پرداختیم که در ادامه می خوانید:

ستاد انتخاباتی عبدالله عبدالله اعلام کرده که از طرف ستاد شرف غنی احمد زی طرح جدیدی ارایه شده که قدرت به صورت 50 درصد تقسیم می شود. آینده افغانستان چه خواهد شد و آیا به توافق 50-50 دست پیدا خواهند کرد؟

انتخابات افغانستان یکی از پرچالش ترین انتخابات جهان است. انتخاباتی که در سطح بین المللی مطرح شد. پس از بروز اختلافات بین دو نامزد بر اساس بحث تقلب، هر کدام از نامزدها با وساطت غرب یا میانجیگری های داخلی و خارجی سعی بر جلوگیری از بحران داشتند تا شرایط انتخابات را به گونه ای رقم بزنند که بازنده ای نداشته باشد. بر مبنای این تئوری هر دو نامزد به توافقی دست یافتند که هر دو بتوانند برنده باشند. از این رو بر اساس بازشماری آرا، چنانچه هر کدام از نامزدها برنده اعلام شود به عنوان رییس جمهور و نفر بعدی به عنوان رییس شورای اجرایی ایفای نقش خواهد کرد. اما این توافق بر اساس کارشناسی خردمندانه صورت نگرفت و تنها توافقی بود که در حالت بحرانی برای وضعیت پیش آمده در نظر گرفته شد. در واقع عواقب این تصمیم در نظر گرفته نشده بود و شرایط به گونه ای شد که کارشناسان از آن به عنوان آتش زیر خاکستر یاد می کردند. درواقع ممکن است در آینده این بحران دوباره سرباز کرده و مشکلات تازه ای را به وجود آورد. امروز شاهدیم که بر اساس بازشماری آرا که بار دیگر مساله تقلب در آن مطرح شد، عبدالله عبدالله هشدار داد که از فرایند نظارت بر انتخابات و توافقی که صورت گرفته بود، بیرون می رود. طرح تازه ای که از طرف ستاد اشرف غنی احمد زی نیز مطرح شده پیشتر بر روی توافقی است که قبلا صورت گرفته بود، اما می خواهند به نحوی مشکل قبلی را جبران کنند.

با توجه به طرح ارایه شده،  نگاه و رویکرد شخص احمدی زی به انتخابات چیست و چه هدفی را دنبال می کند؟

احساس می شود که بر اساس این طرح احمد زی را برنده انتخابات بدانند، چنانچه در ابتدا نیز او به عنوان برنده مطرح شده بود. اما با توجه به مطرح شدن مساله تقلب توسط عبدالله عبدالله، مشخص شد که چنانچه در دور اول عبدالله برنده شده بود باید بازشماری صورت می گرفت. دیدگاه کنونی احمدزی کنترل اوضاع و معرفی او به عنوان رییس جمهور است. فکر می کنم طرح هایی که از سوی دو نامزد ارایه می شود، بیشتر برای معرفی کردن یک نفر به عنوان رییس جمهور است که احمد زی تا حدود زیادی مطمئن است که به عنوان رییس جمهور و نفر بعدی که عبدالله باشد به عنوان رییس شورای اجرایی معرفی می شود. اما نکته اینجاست که رییس شورای اجرایی هیچ مرجع قانونی ندارد و بازنگری در قانون اساسی نیز برای این مساله پروسه طولانی خواهد داشت. از این رو عبدالله عبدالله احساس کرد که احمدی زی به عنوان رئیس جمهور معرفی خواهد شد به همین دلیل مخالفت خود را آغاز کرد. اهداف آقای احمدزی نیز در اختیار گرفتن کرسی ریاست جمهوری در افغانستان است. بر اساس برخی پیش بینی ها اشراف برخی نیروهای خارجی نیز بر این مساله است.

با توجه طرح ارایه شده، چند درصد احتمال دارد که عبدالله آن را بپذیرد؟                                                             

بر اساس اینکه هر دو نامزد تلاش می کنند که از بازنده شدن خود جلوگیری کنند، ولی مقاومت در برار این مساله ممکن است آنها را از رده خارج کند، بنابراین به نظر می رسد که حدود 60 یا 70 درصد این طرح از سوی عبدالله عبدالله پذیرفته شود. اما پذیرش این طرح منوط به پذیرش شروطی است که عبدالله مطرح می کند. آن شرط نیز ممکن است موفقیت او را تقویت کند. بر این اساس اگر احمد زی، کمیسیون انتخابات و در نهایت حامد کرزی شروط مطرح شده را بپذیرند، احتمال اینکه شرایط به حالت عادی بازگرددد 70 درصد پیش بینی شود.

این طرح در حالی مطرح می شود که خبری مبنی بر کوچک شدن ائتلاف ناتو در افغانستان  مطرح می شود و حتی سربازانی که از کشورهای دیگر بودند به کشور خود باز می گردند. در عین حال طالبان نیز اعلام کرده همچنان به مبارزات خود را با دولت بعدی ادامه خواهد داد، آینده افغانستان چه خواهد بود؟

هرچند انتظار می رود همزمان با برگزاری اجلاس ناتو تصمیم گیری سرنوشت ساز برای افغانستان نیز انجام شود اما به دلیل مشکلات پیش آمده و  اختلافاتی که وجود دارد، نماینده رسمی رییس جمهور افغانستان در این اجلاس حضور ندارد و ناتو هم پیش از این اعلام کرده بود که در صورت عدم شرکت، ممکن است تصمیم گیری در مورد حضور در افغانستان را تغییر دهد. اما یک اصل هم برای ناتو و هم برای آمریکا وجود دارد مبنی بر اینکه هر دو از اهدافی که در افغانستان دنبال می کنند به هیچ وجه کوتاه نمی آیند. حرکت ناتو یک حرکت کاملا سیاسی و مقرضانه است که دو هدف را دنبال می کند. از یک طرف تثبیت حضورش و از سویی دیگر حضور خود را بر اساس تقاضای ملت و دولت افغانستان توجیه می کند.

انتشار اولیه : یکشنبه 16 شهریور 1393 / باز انتشار : جمعه 21 شهریور 1393