آمریکا نفوذ در مصر را از دست می‌دهد؟

به گزارش فرارو به نقل از هاآرتص، «آمریکا باید خویشتن داری نشان دهد و با تظاهرات کنندگان با استاندارهای آمریکایی و بین المللی برخورد کند.» با توجه به افزایش تنش ها میان دولت آمریکا و مصر پس از انتقادات ایالات متحده از سیاست های حقوق بشری قاهره، این پاسخ کنایه آمیز مصر به شیوه متفرق کردن معترضان در فرگوسن، میسوری اصلا تعجب آور نیست. 

 

ماری هارف، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تایید کرد که عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر یک «رهبر انتقالی دموکراتیک» است اما لحن وی به گونه ای بود که انگار این اعتراف آغشته به اسید بوده است.

 

وی گفت: «ما انتظار شکل گیری فرآیندی مبتنی بر قانون اساسی مصر را داریم و اینکه دولت باید گام های دیگری بردارد که اجازه مخالفت به مردم داده شود، و اجازه به خیابان آمدن مردم و شنیده شدن صدایشان، در صورت صلح آمیز بودن این روند ممکن شود.»

چند روز پیش از انتشار اظهارات هارف، کنت روث و سارا ویتسون، روسای دیده بان حقوق بشر قصد ورود به مصر را داشتند تا گزارش 195 صفحه ای خود از وقایع یک سال پیش مصر که طی آن 800 نفر کشته شدند را ارائه دهند. طی ماه آگوست سال 2013 ارتش حامیان اخوان المسلمین را سرکوب کرد و آگوست امسال مصر از ورود دو مقام حقوق بشری جلوگیری کرد. بر اساس توضیح رسمی مصر، این افراد نشان می دهند که چنین سازمان هایی گمان می کنند بالاتر از قانون هستند.

 

تردید آمریکا

گزارش دیده بان حقوق بشر با موضع تردیدآمیز دولت آمریکا همراه بوده است؛ دولتی که از به رسمیت شناختن رژیم سیسی تا زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امتناع کرد. علیرغم این واقعیت که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا برای عرض تبریک به مناسبت ریاست جمهوری به قاهره سفر کرد، دولت اوباما هنوز بخشی از کمک مالی به ارتش مصر را که وعده آن را داده بود را به تعویق انداخته است.

 

در مصر، آنچه مداخله آمریکا در امور داخلی این کشور محسوب می شود، هزینه دارد. نه تنها واشنگتن از پیشنهاد مصر برای آتش بس در غزه شگفت زده شد، بلکه سیسی تاکنون از سفر به آمریکا امتناع کرده و این در حالی است که وی بارها به این کشور دعوت شده است. وی روسیه و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور را برای نخستین سفر خارج از خاورمیانه خود ترجیح داد.

 

البته این سفر نشانی از حسن نیت و تواضع نبود. سیسی که بیش از یک سال قبل در زمانی که هنوز وزیر دفاع بود به مسکو سفر کرده بود، دریافت یک بسته کمکی نظامی از روسیه را پایه گذاری کرده بود و حال باهدف به ثمر نشاندن آن به روسیه رفت. روز جمعه بود که یک هیات روسی وارد قاهره شد تا این معامله تسلیحاتی که ظاهرا از سوی امارات تامین مالی خواهد شد را مورد بررسی قرار دهد.

 

این معامله دراز مدت که طی سه سال آینده اجرایی خواهد شد، نیازمند هماهنگی طولانی و تغییر رویکردهای آموزشی و جنگی خواهد بود. اما حتی گسترش همکاری نظامی با روسیه باعث تعجب برخی مقامات در واشنگتن شده است. آیا آمریکا در حال از دست دادن نفوذ خود در مصر است؟

 

هنوز زود است که بگوییم مصر در حال تغییر مسیر است. هنوز وابستگی این کشور به آمریکا زیاد است و این مسئله تنها به واسطه چند میلیارد دلار کمک مالی سالانه نیست. عربستان حجم به مراتب بیشتری از پول را به مصر تزیق می کند. این رقم تنها طی سال گذشته پنج برابر کمک مالی آمریکا بوده است. اتحاد با آمریکا بر درک این مسئله بنیان گذاشته شده که این کشور همچنان حمایت بین المللی از مصر را هم در موسسات مالی بین المللی مانند بانک جهانی و صندق بین المللی پول و هم در زمینه مسائل دیپلماتیک  ادامه خواهد داد.

 

با این حال به نظر می رسد سیسی تلاش می کند که مصر را از حس وابستگی به آمریکا رها کند و فضای خود برای مانور دیپلماتیک را گسترش دهد. سیسی برخلاف اسرائیل، دارای گزینه های دیگری در خاورمیانه است و نمی خواهد در موقعیتی باشد که مسائل حاشیه ای مانند حقوق بشر، دستورکارش را تهدید کند. اولویت های وی نوسازی اقتصاد مصر و جنگ علیه تروریسم است، حال منشا این ترور هرچه می خواهد باشد.