غزه اروپایی ها را به یهودیان بی اعتماد می کند؟

دیپلماسی ایرانی: گزارش های منتشر شده نشان می دهد سه کشور، فرانسه، آلمان و ایتالیا، بیشتر موج یهودی ستیزی در اروپا را دارند. حوادث اخیر در غزه منجر به بروز واکنش های مردمی نسبت به کشتار زنان و کودکان در این منطقه توسط اسرائیل شده است اما در مقابل دولت های این کشور ها به خصوص فرانسه مانع از برگزاری راهپیمایی های ضد اسرائیلی شده اند. هرچند که مهاجرت یهودیان تنها محدود به رویدادهای اخیر نیست، اما بر تشدید آن بی تاثیر هم نبوده است. افکار عمومی آزاد اروپا و همچنین افکار عمومی جریان راست افراطی و نئوفاشیست ها که عمدتا در کشورهای فرانسه، آلمان و ایتالیا قرار دارند، دل خوشی از یهودیان  ندارند. در خصوص جایگاه یهودیان در اروپا و تغییر نگاه اروپایی ها به جامعه یهودیان  با دکتر مهدی فاخری استادیار دانشکده روابط بین الملل تهران و کارشناس مسایل اروپا گفت و گویی داشتیم که در زیر می خوانید:

گزارش های منتشر شده حاکی از افزایش موج یهودی ستیزی در کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و ایتالیا است.از طرفی دولت فرانسه سعی می کند در مقابل این موج ایستادگی کند به نحوی که مانع برگزاری راهپیمایی علیه اسرائیل طی روزهای اخیر شد. آیا یهودی ستیزی متاثیر از حوادت خاورمیانه به خصوص حمله اسرائیل به نوار غزه است، یا عواملی دیگری دارد؟

اگر مساله یهودی ستیزی را مورد بررسی قرار دهیم، بحث از درگیری های اخیر فراتر می رود. اما به دلیل سرکوب ها و تهاجم های اخیر علیه مردم فلسطین، این مساله نمود بیشتری در این چند روز اخیر پیدا کرده است. با این حال معمولا در اروپا، احزاب چپ رابطه نزدیکتری با اسرائیل دارند به خصوص وقتی حزب کارگر اسرائیل در راس قدرت بود، این روابط نزدیک تر بوده و در عین حال با واکنش های مردمی نیز مواجه شد. با این وجود حکومت ها سعی کردند با بزرگ کردن مسایلی مانند هلوکاست، فضایی را ایجاد کنند تا دولت های اروپایی با عذرخواهی های مکرر و طرح موضوع جدید، جو یهودی ستیزی را تغییر دهند. اما واقعیت این است که جو ضد یهودی در لایحه های اجتماعی اروپا وجود داشته و متناسب با نزدیک شدن دولت هایشان با اسرائیل، واکنش ها نیز بیشتری می شود. با این حال صرف نظر از گرایش های فکری، مذهبی و قومی، سرکوب کردن کودکان و زنان در غزه، موجب بروز واکنش هایی از سوی وجدان انسانی می شود که این واکنش ها ممکن است خوشایند دولت های اروپایی نباشد.

چرا با وجود لابی های گسترده اسرائیلی ها در اروپا همچنان موج یهودی ستیزی به خصوص در فرانسه گسترش پیدا می کند؟

این مساله شاید ناشی از دو مساله باشد. اول ریشه مذهبی یهودی ستیزی است که هم در انجیل و هم قرآن به مساله یهود و رفتارهای نکوهشگرانه و عهدشکنی های آنان اشاره شده است. نکته دیگر نوع زندگی جامعه یهودی و و اکنش های آنها نسبت به محیط پیرامونی خودشان است به نحوی که آنها در داخل خودشان ازدواج و رابطه برقرار می کنند که طبیعتا با واکنش جوامعی که در آن زندگی می کنند، مواجه می شوند. نکته دیگر مباحث اقتصادی است. زیرا پشت هر نهاد مالی و نزول بگیر یک یهودی قرار داشته که این با واکنش طبقات و اقشار محروم جامعه رو به رو می شود. در نهایت خوی اشغالگری آنها طی 60- 70 سال گذشته را هم نباید فراموش کرد.   ضمن اینکه مسایل سیاسی و نفوذ آنها موجب شده تا آنها بتوانند مسایل جهانی را تحت الشعاع خود قرار داده و سیاست های حکومت های مختلف را تحت نظرخود داشته باشند. این مساله نیز نوعی واکنش منفی را در پی داشته است. صرف نظر از این موارد، مسایل بین المللی همانند حلقه های یک زنجیر به هم پیوسته است. دنیا، دنیای بده بستان است و لابی ها، منافع ملی کشورهایی که در آن فعالیت می کنند را تحت تاثیر قرار می دهند. به یاد داریم که اوباما طی دیدار با سارکوزی، اسرائیلی ها را دروغگو خواند. این نشان می دهد که حتی رهبران کشورها هم نسبت به رهبران اسرائیلی احساس منفی دارند ولی به دلیل اینکه منافع ملی آنها با منافع یهودیان کشورشان گره خورده، مانع همگام شدن با افکار عمومی خودشان می شود. معمولا در جنگ های مختلف در چند روز اول دست اسرائیل برای سرکوب باز است، اما به محض اینکه گروه هایی مانند مقاومت، حماس و جهاد اسلامی، اقدامات تلافی جویانه انجام داده و تعداد تلفات اسرائیلی ها افرایش می یابد، شروع به واکنش نشان دادن می کنند. بنابراین  بحث منافع ملی کشورهای غربی است که مانع از همدلی و همسویی با ملت ها می شود.

حضور پررنگ تر اخیر احزاب راست افراطی در پارلمان اروپا طی انتخابات اخیر،  تا چه حد بر موج یهودی ستیزی تاثیرگذار است؟

احزاب راست گرا گرایش ضدصهیونسیتی دارند که در بسیج افکار عمومی موثر است. اما در مقابل نباید این مساله را نادیده گرفت که حکومت های اروپایی نسبت به جنبش های دست راستی حساس هستند. برای نمونه پس از پیروزی هایدل در اتریش و کشته شدنش در یک تصادف شاهد بایکوت شدن اتریش از طرف اتحادیه اروپا بودیم. این مساله در پیروزی های اخیر جبهه ملی فرانسه و سایر احزاب دست راستی تاثیر گذاشت و حتی آنها نگرانی ها و دغدغه های خود را در پارلمان و کمیسیون اروپا نیز اعلام کردند. از یک طرف اروپا علاقه ای به حضور احزاب دست راستی ندارد تا گرایش های ضدیهودی افزایش پیدا کند و از طرفی هم منافع ملی آنها هم از بعد اقتصادی و هم بعضا امنیتی به منافع اسرائیل گره خورده است. با این حال افکار عمومی کانالی برای بیان افکار خود می یابد. البته نباید فراموش کرد که باید بین افکار عمومی آزاد اروپا و افکار عمومی راست افراطی اروپا تفکیک قائل شد. مردم خاورمیانه نمی خواهند مورد حمایت افکار عمومی راست افراطی و نئوفاشیست های ایتالیایی، آلمانی و فرانسوی قرار بگیرند. آنها می خواهند توده مردم از آنها حمایت کنند.

گزارش ها نشان می دهد که میزان مهاجرت یهودیان از کشورهای اروپایی رو به افزایش است. در حالی که یهودیان اروپا را مامن خودشان می دانستند. دلیل افزایش مهاجرت چیست؟

این مساله از دو منظر قابل بحث است. نخست اینکه یهودیان بر این عقیده اند که کشورشان بزرگتر، قدرتمندتر و ثروتمندتر شده و هم اینکه اسرائیل تنها دموکراسی خاورمیانه است. این موضوع موجب جذب یهودیان به سرزمین خودشان می شود. نکته دوم بحران مالی اروپا از سال 2007 است که به کشورهای این منطقه به خصوص ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و حتی آلمان لطمه زده است. بر اساس خوی نفع طلبی اقتصادی، یهودیان به جایی می روند که منافع مالیشان بیشتر تامین شود. اکنون اروپا به لحاظ اقتصادی به خطر افتاده است به همین دلیل به جست وجوی سرزمینی هستند تا منافع مالی بیشتری به دست آورند. بنابراین افزایش جمعیت، انگیزه اقتصادی هم دارد. البته موج یهودی ستیزی با توجه به افزایش جمعیت مسلمانان در اروپا را نباید نسبت به مساله مهاجرت نادیده گرفت.

انتشار اولیه: پنجشنبه 9 مرداد 1393 / انتشار مجدد: 18 مرداد 1393