واشنگتن در آرزوی شکست پیمان تهران - دمشق

دیپلماسی ایرانی: خبرنگار روزنامه لبنانی النهار از یکی از مقام های استراتژیست کاخ سفید درباره مذاکرات ایران با مجموعه 1+5 بر سر پرونده هسته ای این کشور می پرسد، وی می گوید: «احتمال موفقیت مذاکرات پنجاه - پنجاه است. شاید 50 درصد موفق شود شاید هم 50 درصد شکست بخورد. ما و شرکایمان به مذاکرات ادامه می دهیم اما سوال هایی هم داریم: موضع عملی ایران در پرونده هسته ای چیست؟ آیا این حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران است که به تنهایی مذاکرات را پیش می برد و می خواهد به همراه ظریف مذاکرات را به نتیجه برساند؟ پاسخ ما این است که نمی دانیم. نمی دانیم که آیا باید فقط با همین دو نفر تعاملمان را ادامه دهیم یا این که نه باید به موازات آن کارهای دیگری هم بکنیم؟ نمی دانیم. دیگر مقام های اصلی و موثر در ایران چه نظری دارند؟ آیا آنها از پیشبرد مذاکرات حمایت می کنند یا نه؟ به هر حال در مذاکره اعتماد مهم است، و شاید مهمترین مساله در امور سیاسی سخت و پیچده باشد.»

وی در ادامه افزود: «البته هیچ کس نمی تواند وجود مراکز قدرت در ایران را منکر شود، اندیشکده های مختلف و اتاق های فکر گوناگونی در ایران فعالیت می کنند. بر اساس اطلاعات موجود مراکز قدرت در ایران با یکدیگر درگیر نیستند و حداقل تا حالا با هم سر جنگ ندارند. به اعتقاد من مقام های اصلی ایران از مذاکرات هسته ای به ریاست روحانی حمایت می کنند و این نقطه قوت روحانی محسوب می شود. شاید ایرانی ها در درون خود تقسیم کار کرده باشند. گروهی از مذاکرات انتقاد کنند، گروهی دیگر مذاکرات را پیش ببرند و گروهی نیز کارهای میدانی را اداره کنند.»

این مقام امریکایی درباره احتمال موفقیت مذاکرات نیز می گوید: «مذاکرات هسته ای در ایران نیاز به موافقت همه به ویژه رهبر انقلاب دارد در غیر این صورت مذاکرات به شکست می انجامد. برای همین ضرورت دارد که دو طرف ایران و امریکا وارد یک مذاکره دو جانبه شوند و بر سر بسیاری از قضایای دیگر از جمله نقش منطقه ای ایران نیز با هم به گفت وگو بنشینند. باید ایران را از حالت تهاجمی خارج کرد. باید از ایران خواست که برای آرامش منطقه و حفظ منافع غرب و متحدانش با امریکا و هم پیمانانش همکاری کند. باید ایران را به انجام این کار قانع کرد.»

وی درباره روابط ایران و سوریه نیز می گوید: «روابط تهران و دمشق یکی از مهمترین ابزارهای قدرت ایران در منطقه است. لازم است که این دو را از هم جدا کرد. اما الآن انجام این کار بسیار سخت است. در مذاکرات رسمی فعلی بر سر پرونده هسته ای ایران و بر سر مذاکرات غیر رسمی درباره قضایای دیگر، ایران دو برگ مهم در اختیار دارد، یکی موضوع هسته ای است و دیگری بشار اسد. هر دوی آنها را تا آخر برای خود حفظ خواهد کرد. ایران از این دو زاویه از موضع "حامی" مذاکره می کند. یعنی وانمود می کند هم خواهان انرژی صلح آمیز هسته ای است و هم این که برای این که اسد حفظ شود، تلاش می کند و از بقای او در قدرت حمایت می کند.»

مقام مسئول در کاخ سفید به خبرنگار النهار درباره دلایل روابط نزدیک تهران و دمشق نیز می گوید: «قصه حمایت ایران از حکومت سوریه فقط بحث مالی نیست. عوامل مختلفی وجود دارند که تهران و دمشق را به هم مرتبط می کنند. کشورهای عربی می گویند بذل و بخشش ایران به بشار اسد بی منظور نیست. در یکی از مراحل، رهبران تهران متوجه شدند که حکومت سوریه نزد خود میلیاردها دلار پول دارد. از این رو از او خواستند که این پول ها را خرج جنگ دایر در کشورش کند و قول داده شد که بازار عراق در اختیارش قرار بگیرد.»

این مقام مسئول امریکایی در پاسخ به این سوال خبرنگار النهار که آیا موضوع پرونده هسته ای ایران با پرونده های سوریه و اوکراین تداخل دارد نیز می گوید: «حقیقت این است که روسیه نمی خواهد ایران هسته ای در مرزهایش باشد. ایران نیز به نوبه خود نمی خواهد که هیمنه روسیه را بالای سر خود ببیند. آن چه دو کشور را به هم ربط می دهد علاقه به ایجاد هم پیمانی نیست بلکه تلاقی مصالح است. امریکا تلاش می کند برای روسیه دریچه ای فراهم کند تا بتواند از تنگنایی که خود را در شبه جزیره کریمه گرفتار کرده است، خارج کند. اگر در این کار موفق شود بازتاب ایجابی آن را در ژنو بر سر مساله سوریه و روابطش با آن خواهیم دید. ولی اگر این تلاش ها شکست بخورد سوریه در وضعیت "ایستایی" گرفتار می شود که ادامه همین وضعیت فعلی و کشتارها در آن است. البته کاملا روشن است که روسیه بر سر کریمه به هیچ وجه شوخی ندارد. کلا بر سر رفتار با اتباع روسی در شرق اوکراین حاضر به شوخی با هیچ کس نیست.»

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11

انتشار اولیه: دوشنبه 19 خرداد 1393/ باز انتشار : شنبه 24 خرداد 1393