سوء استفاده‌های داعش از اینترنت در سوریه

دیپلماسی ایرانی: محمد عبدالله یونس، پژوهشگر در مرکز مطالعات استراتژیک منطقه ای در تازه ترین گزارش خود نسبت به سوء استفاده جریان های فعال مسلح در سوریه از اینترنت هشدار داده و گفته است که آنها تلاش دارند به کمک اینترنت برای خود نیرو جذب کنند. مساله ای که باعث نگرانی وزرای کشور در کشورهای اتحادیه اروپا شده و از فعالان اینترنتی خواسته اند تا از ارائه خدمات اینترنتی به جریان های مسلح سوری که برای جذب نیرو تلاش می کنند، خودداری کنند.

به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، استفاده گروه های تندروی جهادی و مسلح از اینترنت و اعزام آنها به سوریه و یمن و سراسر جهان چیز تازه ای نیست، شبکه القاعده در گذشته نیز فعالیت های گسترده ای در اینترنت داشته است. اما آن چه این بار ترس جامعه جهانی را افزایش داده جذب نیرو از کشورهای اروپایی به ویژه کشورهایی است که ثبات سیاسی و امنیتی ندارند و این مساله می تواند کار اعزام نیروهای تندرو به اقصا نقاط جهان را تسهیل کند.

بر اساس آماری که اخیرا روزنامه لو فیگارو منتشر کرده است شمار نیروهای جهادی در خاک سوریه بالغ بر 15 هزار نفر است که از این رقم 400 نفر فرانسوی هستند. نکته شگفت آور این که در پی یک نظرسنجی که در صفحات اجتماعی صورت گرفته برخی از کسانی که جذب گروه های جهادی می شوند با هدف گردشگری و توریسم و ورود به مناطق تحت کنترل گروه های جهادی اقدام به همکاری با آنها می کنند. لو فیگارو این جهادی ها را "دشمنان از داخل" لقب داده که شناسنامه فرانسوی دارند و با همکاری با گروه های جهادی علیه امنیت ملی فرانسه فعالیت می کنند.

محمد عبدالله یونس نیز این افراد را "جهادی های فرضی" می نامد و می گوید نیروهای جهادی مخالف اسد برای افزایش توانایی های نظامی خود از طریق اینترنت و صفحات اجتماعی استفاده می کنند و از طریق اینترنت نه تنها اقدام به جذب نیرو می کنند بلکه بسیاری از ادوات و مهمات نظامی مورد نیاز خود را تهیه می کنند.

یونس در مطالعات خود همچنین به پژوهشی که توسط مرکز بین المللی مطالعات افراط گرایی در دانشکده پادشاهی در لندن در نیمه های آوریل 2014 صورت گرفته است، اشاره می کند و می نویسد یکی از گروه های جهادی در یکی از صفحات اجتماعی اقدام به تبلیغ برای جذب نیرو کرده که توانسته است از قبل آن 11 هزار نیرو جذب کند که 1900 نفر آنها از کشورهای اروپایی بوده اند. در این میان اتباع فرانسوی با 421 سرباز در راس هستند و بعد از آنها بریتانیایی ها با 366 و بلژیکی ها با 269 و آلمانی ها با 249 به ترتیب در رده های بعدی قرار دارند. بنا به این گزارش جنگ سوریه نخستین نبرد در نوع خود در تاریخ است که در آن اینترنت و صفحات اجتماعی جایگاه ویژ ه ای دارند. این پژوهش همچنین تاکید می کند که 190 مبارز غربی فعال در سوریه نقشی محوری برای تبلیغ در ایالات متحده امریکا، استرالیا و بریتانیا در تروریج افکار جهادی دارند. در تفکیک سایت های جذب نیرو برای این نیروها نیز 61.5 درصد وابسته به دولت اسلامی در عراق و شام، موسوم به داعش و 17.5 درصد وابسته به جبهه النصره است و این در حالی است که سایت های متعلق به ارتش آزاد سوریه و احرار الشام بیش از دو درصد نیستند.

به موازات فعالیت های میدانی، فضای سایبری به جایی برای درگیری های سیاسی میان مخالفان نظام اسد با حکومت اسد از یک سو و به درگیری خود جریان ها با یکدیگر نیز تبدیل شده است. طرفداران اسد تا پایان ژانویه 2014 توانسته اند 550 صفحه فیسبوک مختص به گروه های جهادی مختلف را ببندند. با این وجود فضای سایبری چندان به سود حکومت اسد نیست و در سایه جذب نیرو توسط گروه های جهادی فضا علیه او شدیدتر هم شده است. به ویژه که این سایت ها و صفحات اجتماعی از جایی اداره می شوند که خارج از کنترل طرفداران اسد است و امکان بستن آنها وجود ندارد. این مساله سبب شده است تا توقعات از کشورهای اروپایی در این زمینه افزایش یابد و از آنها خواسته شود در مبارزه با گروه های تروریستی و جهادی در فضای سایبری فعالیت بیشتری داشته باشند و بسیاری از امکانات آنها را در این محیط ببندند. آن چه در حال حاضر بیش از همه باعث نگرانی جامعه غربی شده بازگشت گروه های جهادی از سوریه به اروپا و آغاز فعالیت های گسترده در فضای سایبری است که می تواند ضمن تاثیرگذاری بر افکار عمومی اروپا آنها را علیه غرب تهییج و تشویق کنند.

تحریریه دیپلماسی ایرانی/11