انقلابیونی که محافظه کار شدند

دیپلماسی ایرانی: از سال 2011 میلادی منطقه خاورمیانه دستخوش تحولات شگرف و غیر قابل انتظاری شده است. به گونه ای که بزرگترین نزاع میان دولت های عربی و ملت های عربی با اعتراضات گسترده مردمی بسیاری را غافلگیر کرد و دامنه این اعتراضات چنان بود که در طرف مدت بسیار کوتاهی دولت های تونس و مصر سرنگون شده و ملت ها ثابت کردند که اراده آنان می تواند تعیین کننده باشد. به دنبال آن سوریه ، لیبی، یمن، بحرین، اردن و مراکش تحت تاثیر ناآرامی ها قرار گرفت و ملت های عرب به گونه ای چشمگیر از فعالیت های اجتماعی استقبال کرده و سطح مطالبات خود را بالا بردند. هرچند بقیه کشورهای عرب دچار مشکلات شدید نشده اما تمامی دولت های عرب برای جلوگیری از بروز اعتراضات گسترده به سرعت امتیازهایی از جمله کمک های مالی را به مردم خود ارایه کردند تا اوضاع آنان آرام شود.

1-      از سال 1392 اما به طور موقتی خیال بسیاری از کشورهای درگیر و یا کشورهایی که نگرانی از بروز بحران و ناآرامی داشتند راحت شد؛ چرا که مصر بزرگترین کشور عرب و تاثیرگذارترین آنها در جهان عرب در میان ناباوری همه دستخوش انقلاب متضاد شد. تحول دموکراتیک در مصر می رفت تا پایه های حکومت های پادشاهی منطقه را به لرزش درآورد. اما سو تدبیر اسلامگرایان در مصر و خوش خیالی دموکراسی خواهان که انقلاب ضد دیکتاتوری مصر را با کمک هم به پیروزی رسانده بودند موجب شد  تا بخش وسیعی از جامعه مصر از برکناری غیر دموکراتیک دولت اخوانی مصر استقبال کرده و اخوان المسلمین را منزوی و تنها کرده و محمد مرسی که تا کنون نیز خود را رییس جمهور قانونی مصر می داند را از کار برکنار کرده و زندانی و محاکمه کنند.

2-      در سال 1392 در مصر و جهان عرب سال خوبی برای روند دموکراسی نبود ودرگیری و خشونت در مصر موجب شد تا ملت های عرب را به سمت محافظه کاری سوق دهد و دولت های محافظه کار و دیکتاتوری احساس تنگی نفس خود را بهبود ببخشند.هرچند معتقدم اختلافات ارتش و اسلام گرایان و تحولات انقلاب و کودتا پایان نیافته است اما بازگشت به قدرت اسلام گرایان را نیز غیرممکن ساخته است؛ سال 1392  برای اسلام گرایان نیز سال خوبی نبود. آنها نه تنها در مصر که در ترکیه نیز با چالش هایی رو به رو گشته و چهره دموکراسی خواهی اسلام گرایان معتدل ضربه خورده است.

3-      سال 1392 برای اسلام گرایان در تونس سال موفقیت در یک امتحان بزرگ بود چراکه با برکناری محمد مرسی مخالفین دولت تونس نیز سر بر آورده و مطالبات فراوانی را بیان کردند. باید اقرار کرد که اسلام گرایان تونس ثابت کردند از درایت و هوشمندی بیشتری بهره برده و توانستند این بحران را پشت سر بگذارند.

4-      در مراکش بازی برد- برد اسلام گرایان و پادشاه و نیز نیروهای دموکراسی خواه ادامه دارد و دولت پاسخگو در مقابل مردم از اختیارات لازم برخوردار شده است و اکنون شرایط اجتماعی قابل کنترلی در این کشور وجود دارد. به نظر می رسد پادشاهی های عربی با دقت و شناخت بیشتری اقدامات قابل توجهی را انجام داده اند تا شکاف های میان دولت و ملت موجب اختلافات عمیق نا امنی و سرانجام انقلاب نشود. به طور حتم مشکلات اجتماعی این کشورها در صورت عدم اصلاحات اجتماعی و سیاسی پایان پیدا نمی کند و مطالبات مردم در زمان و مکان مناسب پدیدار خواهد شد.

5-      در سال 1392 سوریه بحران زده نیز طوفانی بود. ادامه جنگ داخلی، افزایش حضور تروریست ها و کشتار طرفین به شکل بی رحمانه مردم بی دفاع را هدف گرفت. بدون شک اکنون دیگر همچون سال اول درگیری ها اختلافات مردم و دولت عامل درگیری نیست. متاسافانه اکنون مردم در سوریه به طور کامل از صحنه حذف شده اند. مردمی آواره، بی خانمان با بیش از یکصد و چهل هزار کشته ، بیش از پانصد هزار زخمی و حدود هشت میلیون آواره محصول جنگی است که محصول بی لیاقتی حکومتی است که نتوانست مردم خود را راضی کند.

6-      سال 1392 لبنان نیز تحت تاثیر تحولات سوریه ناآرام شد. پس از سال ها جنگ داخلی لبنان دوباره صدای انفجارها شنیده شد و مردم بی گناه و بی دفاع قربانی جنگ و خشنونت شدند. لبنانی که از جنگ خسته بود و صلح و آشتی را طلب می کرد، تحت تاثیر فریادهای طایفه گرایی برخاسته از سوریه و تحرک قدرت های فرالبنانی قرار گرفت و امروزه با وجود تشکیل دولت که نشانگر توافق حداقلی لبنانی هاست اما همین لبنانی ها در سوریه با هم می جنگند و احتمال بروز نا آرامی و انفجار در داخل لبنان نیز از بین نرفته است. لبنان در آینده انتخابات دارد. هر چند امید دارم که انتخابات موجب رفع اختلافات در لبنان شده و سایه جنگ از سر لبنان کنار رود اما به نظر می رسد تا مشکل سوریه حل نشود، نمی توان در مورد لبنان با خیال راحت اظهار نظر کرد.

7-       در ایران اما به دلیل رفتار مدرن مردم و حضور خود در انتخابات و طرح مطالبات خود از طریق آرای بسیار بالا و هدف دار به حسن روحانی سایه احتمال جنگ و بحران، خشونت و فاجعه اقتصادی را از سر ایران برداشت. انتخابات 24 خرداد پیام خود را در داخل و خارج برهمگان حتی کسانی که با سیاست های خود مشکلات فراوان برای کشور ایجاد کردند، تحمیل کرده است. در ایران سخن از تدبیر و امید است، از حل مشکلات  سیاست خارجی و سیاست داخلی است و مردم با امید به شکل گیری آشتی ملی در داخل و امضای توافق هسته ای با اعضای گروه 5+1 و در نهایت کاهش فشارها و مشکلات اقتصادی آروزی سال های بهتری را در دل می پرورانند. سال 83 هر چند 24 خرداد داشت اما با کمال تاسف سیاست حذف هنوز در کشور ادامه دارد. رد صلاحیت هاشمی رفسنجانی خاطره تلخی برای انقلاب است. همانطور که در ادامه حصر برخی افراد غیر قابل توجیه و تصور است. بعد از انتخابات همه در انتظار تحقق آشتی ملی بودند . اما سال 93 به طور حتم اوضاع رو به بهبودی خواهد رفت. امید مردم این است که دولت تدبیر و امید که با حمایت مثال زدنی مردم روی کار آمد خواسته های خود را که در وعده های انتخاباتی بیان شده است، عملی سازد و سیاست را در بعد خارجی از دست افراطگرایان خارج کرده و با پیگیری طرح آشتی ملی ظرفیت های محدود شده کشور و ملت را برای تقویت قدرت ملی به کار گیرد.

انتشار اولیه: پنجشنبه 7 فروردین 1393/ باز انتشار: سه شنبه 12 فروردین 1393