این بار نطنز بحث برانگیز شد

دیپلماسی ایرانی: حدود هفت هفته پس از امضای توافق هسته ای مقدماتی بین ایران و گروه 1+5، عباس عراقچی، هلگا اشمید و وندی شرمن در ژنو در حال مذاکره بر سر نحوه اجرای این توافقنامه هستند. باوجود ساعت های مذاکره ای که ظرف دیروز و امروز انجام شده، هنوز خبری از نتیجه این مذاکرات به بیرون درز نکرده است اما واشینگتن پست در گزارشی می نویسد اختلافات بر سر تمایل ایران برای افزایش توانمندی ها در فعالیت های غنی سازی اورانیوم می تواند اجرای توافق را به تاخیر بیاندازد و در عین حال موضع منتقدان این توافق در تهران و واشینگتن را تقویت کند.

در شرایطی که هر دو طرف در مورد به توافق رسیدن در پایان این مذاکرات دو روزه به طور محتاطانه اظهار نظر می کنند، هم سخنگوی اتحادیه اروپا و هم سخنگوی وزارت خارجه ایران می گویند موضوعاتی باقی مانده که باید در جریان این مذاکرات حل شود.

پیش از این بنا بود نشست ژنو تنها بین عباس عراقچی، معاون وزارت خارجه ایران و هلگا اشمید، معاون کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا باشد، اما ناگهان وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد وندی شرمن، مذاکره کننده ارشد هسته ای آمریکا نیز در این مذاکرات شرکت می کند. تحلیلگران می گویند دلیل حضور شرمن در این مذاکرات این است که اگر عراقچی و اشمید بر اختلاف نظرها غلبه کردند و خواستند زمان اجرای توافق را اعلام کنند، نماینده ای از آمریکا هم حضور داشته باشد.

مقامات حاضر در مذاکرات با تاکید بر محرمانه بودن گفت و گو ها از اشاره به ماهیت موضوعات مورد اختلاف خودداری می کنند، اما دو مقام در گفت و گو با آسوشیتدپرس تصریح کردند ایران با یک درخواست به میز مذاکره آمده است که شامل معافیت یکی از سایت های توسعه و تحقیقات غنی سازی اورانیوم از محدودیت های درنظر گرفته شده برای عملیات غنی سازی ایران می شود. این موضوعی است گروه 1+5 با آن مخالف است.

محدودیت عملیات غنی سازی برای ایران، در کانون توافق هسته ای مقدماتی قرار داشت که سوم آذرماه نمایندگان ایران و گروه 1+5 آن را امضاء کردند. به موجب این توافقنامه ایران باید سطح غنی سازی را به 5 درصد کاهش دهد. با این حال بر طبق این توافقنامه تهران می تواند به عملیات تحقیق و توسعه هسته ای ادامه دهد و مقامات می گویند تهران همین بند را به ادامه غنی سازی 20 درصدی در سایت نطنز تعبیر کرده است.

مذاکره کنندگان ایرانی می گویند با ادامه غنی سازی 20 درصدی نطنز، ذخایر اورانیوم غنی شده 20 درصدی افزایش پیدا نمی کند . اما نمایندگان گروه 1+5 بر این باورند که توافق ژنو هرگونه عملیات غنی سازی بالای 5 درصد را ممنوع می کند حتی اگر این غنی سازی 20 درصدی برای عملیات تحقیقی باشد.

البته یک مساله دیگر نیز در مورد نطنز مطرح است و آن این است که چه فعالیت هایی می تواند در سایت نطنز انجام شود. گزارش ماه گذشته آسوشیتدپرس حاکی از آن است که مقامات ایرانی به طرف مقابل خبر داده اند سانتیرفوژهای بیشتری در این سایت نصبت کرده اند که از نسل پیشرفته هستند. این سانتریفوژها پس از توافق ژنو نصب شده اند و ایران می گوید در چارچوب ادامه فعالیت های تحقیقات و توسعه هسته ای این اقدام را انجام داده است.

این در حالی است که آمریکا و متحدان اش با این رویکرد مخالفت می کنند. آنها می گویند نصب سانتریفوژهای بیشتر به خصوص نسل جدید نقض توافق ژنو است.

این اختلاف نظرها می تواند زمان اجرای توافق ژنو که دو طرف امیدوارند در اوخر ماه ژانویه باشد را به تاخیر بیاندازد. این تاخیر می تواند موضع محافظه کاران در تهران که می گویند امتیازهای ارایه شده از سوی ایران بیش از امتیازهای دریافتی بوده را تقویت کند. از سوی دیگر تندروهای آمریکایی نیز که به دنبال افزایش تحریم ها علیه ایران هستند از این تاخیر استفاده خواهند کرد.

این در حالی است که همزمان با مذاکرات هسته ای در ژنو، مقام معظم رهبری اظهار داشتند، آمریکا خصومت خود را در مذاکرات ثابت کرد.

تحریریه دیپلماسی ایرانی / 10