جریان اخوان المسلمین زیرزمینی می شود

دیپلماسی ایرانی: مصر همچنان در آشوب سیاسی دست و پا می زند. از سویی اعتراض دانشجویان  به سیاست های درنظر گرفته شده دولت منجر به درگیری میان آنها با نیروی های نظامی شده  و از سویی دیگر دولت موقت سعی دارد با برگزاری همه پرسی قانون اساسی و اتهام هایی به دولت مرسی، شرایط ثبات را به مصر بازگرداند. اما در این میان آنچه مورد توجه قرار می گیرد، تردیدها در به ثمر نشستن انقلاب 25 ژانویه علیه دولت مبارک است. دولتی که اکنون گفته شده برخی از افراد آن از اتهام های وارده تبرئه شده اند. اما در مقابل در همین حال دادگاه مصر اتهام های تازه ای را به محمد مرسی نسبت داده است: حمله نظامی به زندان و قتل. اتهام هایی که از سوی مرسی رد شده است. در همین حال "ائتلاف حمایت از مشروعیت"، متشکل از گروه های حامی اخوان المسلمین مصر روز یکشنبه اعلام کرد که در همه پرسی قانون اساسی جدید مشارکت نمی کند. گرچه پیشتر نیز اخوان المسلمین تحریم همه پرسی قانون اساسی را خواستار شده و اعلام کرده بود که تنها قانون اساسی مشروع قانون اساسی سال 2012 است. این اقدام در راستای واکنش های دولت موقت در قبال رهبران اخوان صورت گرفت. حجت الله جودکی با اشاره به تحولات روزهای اخیر مصر معتقد است، آرمان های انقلاب مصر با آمدن و رفتن مرسی به فراموشی سپرده نمی شود در عین حال که پایان مرسی به منزله زیر زمینی شدن مجدد اخوان المسلمین در مصر خواهد بود. در مورد این تحولات و آینده مصر با  حجت الله جودکی ،رایزن پیشین ایران در مصر و کارشناس مسائل مصر گفتگو کرده ایم که در زیر می خوانید:

دلایلی تحریم انتخابات از سوی اخوان چیست؟

اخوان در حال مبارزه با نظام فعلی مصر است که نظامیان آن را اداره می­کنند. اخوان، نظام فعلی را فاقد مشروعیت می­داند و آن را کودتاگر خطاب می­کند، لذا همه اقدامات نظام و از جمله تدوین مجدد قانون اساسی را نامشروع دانسته و انتخابات ناشی از آن را هم تحریم می­کند.

افرادی به تدوین کنندگان قانون این فشار را می آوردند که در مقابل اخوان از خود نرمش نشان دهند، چرا هیچ نرمشی در قبال اخوان صورت نگرفت؟

مصر در زمان فعلی دو قطبی شده و همه نیروهای موجود در این کشور، تحت این شرایط امکان بروز و ظهور مستقل خود را از دست داده­اند و صدای آنها به جایی نمی­رسد. در یک طرف نظامیان و در سوی دیگر، اخوان المسلمین قرار دارند. نکته دیگر اینکه نظامیان از همان روش آقای مرسی در برابر مخالفانش استفاده می­کنند . آقای مرسی هم در زمان نگارش قانون اساسی و اجرای رفراندم آن، مخالفان را به هیچ گرفت. در واقع این بدعتی است که خود او نهاده است.

تا چه حد حضور دولت های خارجی به ویژه عربستان در موضوع حذف اخوان اثرگذار است و آیا اصولا نقشی دارند؟

عربستان سعودی هم پیمان نظامیان است و تا حد ممکن کمک­های اقتصادی و سیاسی به آنها می­کند. اخوان در برخورد با عربستان سعودی بازی را واگذار کرد. آنها به عربستان نزدیک شدند و به سلفی­های هم پیمان عربستان در مصر میدان دادند، در حالی که از حال و احوال آنها آگاه بودند و از وابستگی همه جانبه آنها به عربستان اطلاع داشتند. اما سیاست فرصت طلبانه اخوان، نتیجه عکس داد.

تا چه میزان دولت های خارجی بر تدوین قانون اساسی مصر اثرگذار هستند؟

بعید است که خارجی­ها نقش مستقیمی در نگارش و تدوین قانون اساسی مصر داشته باشند. معمولا خارجی­ها و جریان­های موثر، آنچه را که می­خواهند در تفسیر قانون به دست می­آورند.

اتهام هایی که به محمد مرسی زده شده ازجلمه حمایت از حزب الله تا چه میزان رنگ و بوی سیاسی دارد تا واقعیت؟

جنگ تبلیغاتی موجود میان اخوان و نظامیان، ادامه مبارزه پنهان و آشکار آنهاست. هیچ عاقلی این اتهام را قبول نمی­کند، زیرا سیاست خارجی اخوان در زمان حاکمیت آقای محمد مرسی، غش کردن به نفع ارتجاع منطقه بود. سیاستی که نصیبی هم برای اخوان در پی نداشت.

مصر می خواهد به جایگاه اصلی خود بازگردد در همین حال عربستان نیز گفته مصر باید به جایگاه اصلی خود برگردد، زیرا کل جریانات کشورهای عرب متاثر رویدادهایی است که در مصر می گذرد حال مصر چگونه می تواند به جایگاه سیاسی اش بازگردد؟

همه طرف­های موجود در مصر همین حرف را می­زنند، اما کارهایشان مغایر با این هدف اساسی است. معمولا وقتی اهداف اعلام می­شود، زیباست و مخاطب به سختی می­تواند از این اعلان برنامه، ماهیت افراد و اشخاص و جریان­ها را تشخیص بدهد. مهم روشهای رسیدن و دستیابی به این اهداف هستند. همه جریان ها حتی دیکتاتورها هم طرفدار مردم، آزادی، عدالت و.. هستند. ولی روش­های آنان، دستشان را رو می­کند. حاکمیتی که طرفدار آزادی است، روزنامه­ها را نمی­بندد و روزنامه نگاران را زندانی نمی­کند. حاکمیتی که طرفدار عدالت است با رانت خواران مبارزه می­کند و فعالیت اقتصادی کشورش کاملا شفاف است. مردم گرایی یک حکومت را می­توان از نحوه تعامل آن با زندانیان سیاسی، کشتار مخالفان، بستن احزاب و دیگر شاخص­ها تشخیص داد، یعنی اینکه اعمال باید مورد قضاوت قرار بگیرد نه سخنان زیبای افراد.

نقش ارتش در بازگرداندن مصر به جایگاه سیاسی تا چه میزان است؟

نظامیان تا کنون همه جریان­های سیاسی را فریب داده­اند. آنها در ابتدا و با استفاده از سکوت اخوان المسلمین، جوانان انقلابی 6 آوریل را سرکوب و آنها را در دادگاه­های نظامی به زندان­های طویل المدت محکوم کردند. وقتی مردم به مبارزه با روش­های نابهنجار اخوان المسلمین روی آوردند، آنها با سیاست طرفداری از مردم، اخوان المسلمین را خلع ید کردند و تا حد توان آنها را کشتند یا زندانی کردند. وقتی مردم دست آنها (نظامیان) را خواندند و پی به سیاست­ آنها بردند، همه را سرکوب کردند. طی روزهای اخیر آنان (نظامیان) سه تن از رهبران جوانان انقلابی را محاکمه و به زندان محکوم نمودند.

آیا پایان مرسی پایان انقلاب و فراموشی آرمان های انقلابی - اگر بتوان نام انقلاب را بر آن گذاشت - در 25 ژانویه است؟

پایان مرسی به منزله زیر زمینی شدن مجدد اخوان المسلمین است. آرمان­های انقلاب با آمدن و رفتن آقای مرسی به فراموشی سپرده نمی­شود، زیرا خود وی هم در دوران حاکمیت یک ساله­اش، کمکی به آرمان­های انقلاب نکرد. مردم مصر طی چند ساله اخیر، اعتراض کردن را یاد گرفته­اند. در قدیم مردم مصر با توجه به آموزه­های غلط دینی اعتراض کردن را امری اشتباه می دانستند . یکی از بزرگان مصری یک بار به طعنه گفته بود که مردم مصر، هدیه خداوند به دیکتاتورها هستند، اما این تعبیر رنگ باخته است. ممکن است که مردم به دلیل فشارهای اقتصادی، سیاسی و نظامی در مقابل حکومت عقب نشینی کنند، اما این کار موقتی است، زیرا رفتار حاکمان از ذهن­ها پاک نمی­شود. تنها روشی که می­تواند به این مسئله کمک کند، روی آوردن حاکمان به سمت مردم و اصلاح سیاست­هایشان است. زیرا در منطق قرآن این حسنات است که سیئات را پاک می­کند و این امر هم شدنی است.

انتشار اولیه: سه شنبه 3 دی 1392/ باز انتشار: یکشنبه 8 دی 1392